به مناسبت میلاد پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و امام جعفر صادق علیه السلام و هفته وحدت سلسله نشست های علمی سیره شناسی نبوی با موضوع قواعد سیره پژوهی با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی به همت دانشگاه قرآن و حدیث و انجمن علمی حدیث حوزه علمیه قم برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین طباطبایی با اشاره به معنای سیره گفت: به رفتار مستمری که پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین داشتند سیره می‌گویند، گزارش فعل مانند گزارش قول که همان حدیث است صورت می‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث عنوان کرد: چرایی تصمیم به انجام یا عدم انجام فعل توسط معصومین علیهم السلام دارای اهمیت است، مانند قیام امام حسین علیه السلام یا صلح امام حسن علیه السلام که دو اقدام متفاوت از دو امام طی ۲۰ سال است و این اجمال در فعل ائمه همواره در زمان گذشته نیز مورد سؤال اطرافیان و یاران بوده‌است، که نظریه های متفاوتی ارائه شده است.

وی افزود: اجمال یا ابهام داشتن رفتار ائمه اطهار علیهم السلام نیازمند تبیین بوده که این تبیین با توسط خود معصوم و یا معصوم دیگری صورت می‌گرفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین طباطبایی با بیان اینکه تبیین توسط معصوم با بیان جزئیات صورت می‌گیرد گفت: وقتی گزارشگر و تبیین کننده معصوم باشد جزئیات رفتار مثلا؛ نوع رفتار و چرایی رفتار و ظرافت‌های رفتار را نیز بیان می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: تشکیل خانواده حدیث ناظر بر یک رفتار موجب روشن شدن آن رفتار می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث مطرح کرد: با توجه به اینکه مجموعه گزارش های رفتاری غیر فقهی و عادی مانند رفتارهای خانوادگی ،اجتماعی، فردی معصوم را گزارش کردند سند ندارد پس ارزشگذاری سندی که بر اساس روایات فقهی کاربرد دارند ناکارآمد است و فقها برائت می‌کنند.

وی در ادامه اضافه کرد: طبق فرموده قرآن کریم ملاک و معیار و اسوه و الگوی در زندگی ما خود حضرت است، ما می‌خواهیم نحوه نگرش در زنگی و حرکات ما مطابق رفتارهای پیامبر باشد که در این مواقع مشکل استنادی داریم، که این نیازمند معیار جدیدی به نام وثاقت صدوری است یعنی مجموعه سند را به همراه منبع و خود گزارش و قرائن پیرامونی در نظر بگیریم.

این استاد حوزه و دانشگاه در بیان قواعد خاص سیره پژوهی و تحلیل رفتارهای معصومین علیهم السلام عنوان کرد: یکی از نکات مهم در سیره پژوهی، چرایی انجام فعل و ترک آن یعنی تحلیل سبب صدور است. این مسئله در رفتارها، بسیار پررنگ است و علت این است که رفتارهای بیرونی، قضایای شخصیه خارجیه هستند و با قضایای کلیه حقیقیه متفاوت هستند یعنی اگر قرآن فرموده است:«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛ای اهل ایمان، بر شما هم روزه واجب گردید چنانکه امم گذشته را فرض شده بود، و این دستور برای آن است که پاک و پرهیزکار شوید» (بقره/ ۱۸۳) بنابراین می‌فهمیم که روزه بر ما واجب است اما اگر پیامبر بعد از فتح مکه عفو عمومی صادر کردند ناشی از رفتارهای بیرونی است که تابع قواعدی است که در آن زمان وجود داشته‌اند و این رفتار به صورت کلی مورد پیروی قرار نمی‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث اضافه کرد: رفتارهای بیرونی تابع زمان ،مکان، ،فضای حاکم،فرهنگ،جغرافیا و تاریخ است و اگر کسی رفتار را از قرائن محیطی جدا کند و صرف رفتار را ببیند به بیراهه رفته است و نیازمند است که هر رفتار را با توجه به جمیع جهات در نظر گرفته و تحلیل کند و در روزگار خود نهادینه کند.

انتهای پیام