محمدمهدی جعفری در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به مهم‌ترین ویژگی‌های آیت‌الله طالقانی(ره) و تأثیرگذاری وی در جامعه، اظهار کرد: آیت‌الله طالقانی قبل از هر چیز یک مصلح اجتماعی و یک نواندیش دینی بود. درست است که ایشان لباس روحانیت داشت، ولی به هیچ صنف و گروهی وابسته نبود و برای اینکه بتواند به‌طور مستقل، قرآن و معارف اسلامی به‌خصوص نهج‌البلاغه را ترویج کند از حوزه بیرون آمدند و به محیط تهران رفتند که از جهت علمی و اجتماعی، محیط پیشرفته‌تری بود. آیت‌الله طالقانی در تهران و در میان جوانانِ آن روز و کسانی که تشنه شنیدن حقایق ناب اسلام از قرآن و نهج‌البلاغه بودند، مشغول فعالیت شد و بعد از شهریور ۱۳۲۰ هم در میان انجمن‌های اسلامی دانشجویان، معلمین، مهندسین و پزشکان حضور داشت و هم تشکیلاتی به نام کانون اسلام به وجود آوردند و مجله‌ای به نام دانش‌آموز تأسیس کردند و در آنجا به ترویج قرآن و نهج‌البلاغه پرداختند.
وی که از شاگردان آیت‌الله طالقانی به‌شمار می‌رود، افزود: بنابراین خصیصه بارز ایشان نواندیشیِ دینی و ترویج قرآن و اسلام به روشی جدید و با زبان قابل‌فهم برای جوانان بود و تأثیر وی بر روی جوانان و سایر مردم از همان روز نخست که به تهران آمدند و ترویج قرآن و نهج‌البلاغه را آغاز کردند تا هنگام درگذشت ایشان کاملاً محسوس بود. ایشان بعدها تفسیر «پرتوی از قرآن» را نوشتند و همه کتاب‌ها و سخنرانی‌های وی نشان می‌داد که اسلام را به شکل دیگری درک کرده و زبان قرآن را به‌خوبی فهمیده و خیلی خوب منتقل کرده‌اند و از این‌جهت بسیار تأثیرگذار بوده‌اند.
او با اشاره به راز محبوبیت آیت‌الله طالقانی تصریح کرد: ایشان اولاً هیچ‌گونه وابستگی به صنف و طبقه و گروهی نداشت و خود را در خدمت همگان می‌دانست و همه مردم، مسلمان و غیرمسلمان، شیعه و غیر شیعه را به چشم انسان نگاه می‌کرد و حتی افرادی را هم که به خدا اعتقاد نداشتند، به‌عنوان یک انسانی می‌نگریست که در شرایط خاصی قرارگرفته و از راه بیرون رفته‌اند نه اینکه آن‌ها را کافر و نجس بداند. درواقع آیت‌الله طالقانی به همه به چشم انسان و به‌عنوان فرزندان خود نگاه می‌کرد و می‌خواست همه را با اخلاق انسانیِ خوب هدایت کند و از همین جهت همه مردم شیفته اخلاق انسانی و عدم وابستگی ایشان بودند و هم او را دوست داشتند و هم به او احترام می‌گذاشت.
این استاد تاریخ دانشگاه با تأکید بر اینکه آیت‌الله طالقانی یک الگوی روشنفکر دینی بود، ادامه داد: بعضی نمی‌توانند از موضوع روشنفکر برتابند و آن را ترکیبی متناقض می‌دانند و می‌گویند روشنفکر، دینی نمی‌شود و دینی، روشنفکر نمی‌شود و حال آنکه روشنفکر یعنی نواندیش، یعنی کسی که در یک چارچوب خاص قالبی حتی در چارچوب قالب دین فکر نمی‌کند و اندیشه او همیشه نو است و با جهانِ نو و طبیعت هماهنگ است و همچنین با فطرت انسانی همراه و هماهنگ است که آیت‌الله طالقانی نیز روی آن تأکید بسیاری داشت. ازاین‌جهت ایشان را می‌توان الگوی یک نواندیش دینی نامید و یا به تعبیری ایشان می‌تواند الگوی روشنفکر دینی نه‌تنها برای شیعیان، بلکه همه ادیان تلقی شود.
این مفسر و پژوهشگر قرآن و نهج‌البلاغه با اشاره به شخصیت آیت‌الله طالقانی در مواجهه با مسائل دنیوی، گفت: آیت‌الله طالقانی شناخت کاملی نسبت به دنیا داشت و پیوسته در زمینه مباحث تاریخی و اجتماعی و سیاسی مطالعه می‌کرد و لذا به دنیا به دید انسانیت نگاه می‌کرد، یعنی این‌طور نبود که مثلاً بلوکی را که خارج از اسلام بود پلید بداند، بلکه تنها مخالفت و نفرت ایشان از کسانی بود که می‌خواهند انسان‌ها را به استعمار و استثمار درآورند. در غیر این صورت نسبت به همه مردم یعنی مسلمان و غیرمسلمان با دیدگاه انسانیت نگاه می‌کرد و نسبت به هیچ‌کس نفرت نداشت و همیشه همراهِ همه مظلومین جهان بود در هر کجا که مورد ظلم واقع‌شده باشند. ایشان یاور مظلوم و خصم ظالم بود و ازاین‌جهت نگاهشان به دنیا نگاه انسانی بود.
جعفری در پاسخ به اینکه استفاده از اندیشه‌های آیت‌الله طالقانی در جامعه امروز تا چه اندازه می‌تواند برای مردم و مسئولان راهگشا باشد، تصریح کرد: اگر ما بتوانیم اندیشه‌های واقعی ایشان را درک کرده و آن‌ها را به شکلی جذاب و نو ترویج کنیم بسیار مؤثر خواهد بود؛ یعنی جامعه بحران‌زده ایران می‌تواند از روش ایشان و از اندیشه‌ها و باورهای ایشان کاملاً استفاده کند، به شرطی که ما بتوانیم آن را به‌خوبی و جذاب ترویج کنیم که در این خصوص الحمدالله برنامه‌هایی با عنوان کتاب‌خوانیِ آیت‌الله طالقانی در حال برگزاری است و به‌زودی آثار ایشان به‌صورت دیجیتالی در سایت معینی به نام طالقانی و زمانه ما و کتابخانه طالقانی منتشر خواهدشد.
انتهای پیام
نظرات