صالح موسویان در گفتوگو با ایسنا در خصوص امکان استفاده از مجسمهها و المانهایی با موضوع عاشورا در سطح شهر اظهار کرد: به نظر من لازم است در ابتدا ارجاعات تصویری و اینکه چگونه میتوان آنها را وارد هنر شهری کرد و تا چه اندازه در این زمینه موفق عمل کردهایم، مورد توجه قرار گیرد. طبیعتا برای ساخت مجسمه و المان در فضای شهری باید به آثار و صنایع گذشته رجوع کرده و نقوش و تصاویر موجود مرور شود.
وی افزود: در دوران صفویه شیعیان فضای بیشتری در اختیار داشته و آثاری توسط صنعتگران و هنرمندان آن دوران خلق شده که از جمله آنها میتوان به علمها، کتلها و بیرقهایی که در حال حاضر مرسوم است، اشاره کرد. بنابراین در گام نخست باید نمادشناسی صورت گیرد تا پس از آن بتوان در حوزه عاشورا و زبان تصویری سخن گفت. این رویکرد و ارائه آثار در قالب آثار هنری مدرن، پستمدرن و حتی سنتی نیازمند مطالعه بوده و تاکنون چندان مورد توجه نبوده است.
این هنرمند مجسمهساز با بیان اینکه در هر اثر مولفههای زیباییشناسی و تناسباتی باید رعایت شود تا در فضای شهر دیده شده و مورد توجه و استقبال قرار گیرد، تصریح کرد: باید توجه داشت در خلق آثار مذهبی کوچکترین جزئیات نیز نمود پیدا میکند؛ لذا دقت و حساسیت بسیاری میطلبد، در حالی که ممکن است آثاری با موضوعات دیگر با چنین حساسیتهایی مواجه نباشد.
موسویان خاطرنشان کرد: بر این اساس مدیران شهری نیز با توجه به این حساسیتها، ساخت آثار مذهبی را مورد توجه قرار دادهاند اما اغلب آثار در قالب المان موقت ساخته میشده و ساخت مجسمه ثابت و بلندمدت نیازمند مطالعه، بررسی و آزمون و خطا بوده است. با این وجود آثار فاخر و ماندگاری نیز در این زمینه ایجاد شده است.
وی ادامه داد: به صورت کلی تعداد آثاری که با موضوع واقعه عاشورا برای یک کشور شیعی و شهر مذهبی مشهد ساخته میشود، کم است و از این رو باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. از طرفی نمیتوان به یکباره کمیتها را افزایش داد زیرا ممکن است این افزایش تعداد برای زمان محدودی محقق شود و در قالب المانهای موقت تولید شود یا به سبب زمان محدود ساخت آنها، آسیب ببیند و ماندگار نباشد.
ساخت آثار هنری برای عاشورا سفارشی نیست
این هنرمند مجسمهساز اظهار کرد: بنابراین باید ساخت مجسمههایی با این موضوعات مورد توجه قرار گیرد، طراحیها و مطالعات جدی در خصوص آنها انجام شود و زمان زیادی را صرف تولید آنها کنیم. در واقع باید این آثار به صورت پروژهای مورد توجه قرار گیرد و صرفا در بازه زمانی محدودی به آنها پرداخته نشود. در این راستا میتوان هنرمندان خوب این حوزه را نیز دعوت کرده و فراخوان ملی و حتی در صورت امکان جهانی منتشر کرد و با توجه به نیاز موجود در شهر آثار ماندگار مناسبی را حتی به تعداد محدود تولید کرد.
موسویان عنوان کرد: در حال حاضر در برخی جشنوارهها مانند جشنواره نوروز و یادمانهایی که برگزار شده است، آثار بسیاری تولیدشده اما همواره و به ویژه در امر کیفی مانند موضوع عاشورا نباید تعداد را مورد توجه قرار داد. در واقع میتوان با برنامهریزی مناسب به تولید آثار فاخر پرداخت اما به یکباره نمیتوان به آن دست یافت. اثر هنری به ویژه آثاری با موضوعات مذهبی مانند عاشورا سفارشی نیست و باید همراه با عشق باشد.
وی گفت: به تدریج نیاز به مرکز پژوهشی در حوزه المانهای شهری با موضوعات مختلف شکل میگیرد. شهر مشهد یک دوره ۱۴ یا ۱۵ ساله را در زمینه مجسمه و المانهای شهری پشت سر گذاشته اما این روند به طور کامل مستند نشده و در واقع فضا و مرجعی برای مطالعه آثار گذشته و دستهبندی آنها وجود ندارد تا با استفاده از آن بتوان مجسمهها و المانهایی با موضوعات گوناگون ساخت.
کارهای کوتاه مدت ممکن است به نتیجه مطلوب نرسد
این هنرمند مجسمهساز تصریح کرد: به عنوان مثال در دوره ۳۰۰ یا ۴۰۰ ساله نمادهایی مانند طاووس، کبوتر، سرو و... در آثار وارد شده و اصفهان چنین شاخصههایی داشته و دارد. صنعتگران سنتی در اسلامی کردن آثار و توجه به شاخصههای شریعت و فقه بسیار خوب عمل کردهاند اما متاسفانه به صورت شایسته مورد توجه نبوده است.
موسویان اضافه کرد: مشهد نیز باید با توجه به هنر سنتی خود و نگاه هنرمندان به هنرهای سنتی به این موارد و موضوعات بپردازد. ساخت اثری تأثیرگذار و فاخر از عهده هنرمندی قوی و پیگیر در حوزه هنر برمیآید بنابراین خلق اثری ماندگار در حوزه هنر فاکتورهای متنوعی نیاز دارد که یکی از آنها را میتوان عشق و ارادت دانست.
این هنرمند مجسمهساز افزود: شهرداری میتواند در قالب ایجاد مرکز پژوهشی در حوزه المانها و انتشار فراخوانهای برنامهریزیشده به خلق آثار ارزشمند کمک کند چرا که سبب میشود هنرمندان به مطالعه بپردازند و با استفاده از آن بتوان به شاخصههای جهانی دست یافت؛ در حالی که کارهای کوتاهمدت ممکن است به نتیجه مطلوب نرسد.
انتهای پیام
نظرات