حجت‌الاسلام سیدرضا هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: حضرت امام موسی کاظم(ع)؛ امام بزرگواری است که در تاریخ از قول یکی از ائمه اربعه اهل سنت این گونه نقل می‌شود که یک روز ابوحنیفه وارد شهر مدینه شد و به قصد ملاقات با امام صادق(ع) راهی منزل ایشان شد، در آستانه منزل امام منتظر اذن ورود بود، یک وقت دید یک کودکی از منزل خارج شد، از کودک سوالاتی کرد.

وی بیان کرد: او برای سنجش میزان هوش این کودک سوال سومی را که به نظر او سخت تر بود سوال کرد و آن اینکه عرض کرد گناه از کیست و از چه کسی سرچشمه می‌گیرد حضرت فرمود منشا گناه بوده است انسان گناه کار را عذاب کند؛ دوم خدا در گناه انسان شریک باشد این محال است چرا که قبیح است شریکی مانند خدا شریک ضعیفش مانند انسان را عذاب کند؛ صورت سوم انسان خود منشا گناه و خطا است و اگر خداوند عذاب کند حق دارد و اگر عفو نماید فضلش شامل حال گناه کار شده است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه طول عمر بابرکت امام ۵۵ سال بوده؛ ۲۰ سال در دوران امامت پدر بزرگوارشان امام صادق(ع) و ۳۵ سال نیز دوران امامت خود ایشان است، تصریح کرد: این مدت مصادف با خلافت چهار خلیفه مستکبر و ظالم بنی عباس به نام‌های منصور دوانقی، مهدی عباسی و هادی عباسی و هارون الرشید است.

هاشمی ادامه داد: در دوران امامت امام کاظم(ع)، اختناق و وحشت عجیبی در اثر رفتار ظالمانه و مستکبران خلفای بنی العباس در بین مردم حاکم شده بود؛ به عنوان مثال دوران خلافت هارون الرشید که به شهادت امام نیز انجامید، به فرموده رهبر معظم انقلاب در کتاب انسان ۲۵۰ ساله، هارون الرشید که آخرین خلیفه هم عصر با امام کاظم(ع) است یک شخصیت دارای پیچیدگی‌های چند وجهی دارد، گاهی از روی احترام و محبت به خاندان اهل بیت(ع) و ارادت به ایشان وارد می‌شد و گاهی نیز خشن، خون ریز، پرخاشگر و با سخت گیری برخورد می‌کرد.

تشکیل شبکه وکالت در عهد جهالت 

این کارشناس مذهبی بیان کرد: این فرد در آخر نقاب از چهره برداشته و همانند همه حکام ظالم امام کاظم(ع) را به زندان انداخت و زندان بانی متعصب و به شدت دشمن با اهل بیت، یعنی سندی بن شاهک را به زندان بانی ماموریت داد و امام را پس از دوران زندانی طولانی به شهادت رساند؛ اما این تمام ماجرای امام کاظم(ع) نیست چرا که امام در طول مدت امامت خویش با به راه انداختن شبکه وکالت که توسط نواب معتمد حضرت تشکیل شده بود احکام اسلامی را به مردم می‌رساندند، به سوالات و شبهات پاسخ می‌داد و به امور اجتماعی و رفع نیازهای ضروری نیازمندان رسیدگی می‌کرد.

هاشمی تصریح کرد: هر زندان بانی که برای شکنجه امام فرستاده می‌شد در مدت کوتاهی تحت تأثیر معنویت و صفای باطنی امام قرار گرفته و از مریدان و شیفتگان به آن حضرت می‌شد و با امام رابطه‌ای صمیمی برقرار می‌کرد.

وی بیان کرد: اولین زندان بان امام، عیسی بن جعفر؛ حاکم بصره است؛ امام(ع) یک سال در زندان عیسی بود و هارون از او می‌خواست تا امام را به شهادت برساند، اما عیسی با توجه به حالات معنوی امام از این دستور استنکاف می‌کرد؛ بنابراین تصمیم گرفت امام را  به بغداد برده و به فضل بن ربیع تسلیم کند؛ امام مدتی طولانی نیز تحت نظر فضل به سر برد. او مجدداً از فضل بن ربیع خواست که حضرتشان را به شهادت برساند، اما او نه تنها از این دستور استنکاف می‌کرد، بلکه به دلیل حالات معنوی ایشان، تلاش می‌کرد تا سخت‌گیری چندانی نداشته باشد.

هاشمی ادامه داد: پس از امتناع فضل بن ربیع از کشتن امام(ع)، هارون از وی خواست تا حضرت را به فضل بن یحیی تسلیم کند؛ فضل بن یحیی نیز حضرت را در یکی از حجره‌های منزلش زندانی کرد و نگهبانی بر ایشان گماشت، اما به همان دلایل یاد شده، سخت‌گیری زیادی نسبت به آن حضرت نداشت و نیز از دستور هارون مبنی بر کشتن ایشان خودداری می‌کرد.

وی افزود: هارون با کمک عوامل خویش فضل را زیر باران تازیانه قرار داده و او را در منبر لعن کرد و به مردم نیز دستور داد تا او را لعن کنند؛ او هم‌زمان فرمان داد تا امام(ع) را به سندی بن شاهک تسلیم کند؛ زندان سندی وضعیت دشوارتری داشت و سرانجام به شهادت حضرت منتهی شد.

امید در برابر دلسردی‌ها؛ رمز بزرگ زندگی امام کاظم(ع)

هاشمی با بیان اینکه تحمل این شرایط به علت معنویت و معرفت بالایی بود که امام کاظم(ع) داشتند، تصریح کرد: مبارزه بی امان با دشمنان دین خدا و مقاومت اسلامی و نا امید نشدن در این راه از مهم‌ترین درس‌های زندگانی امام کاظم(ع) برای جوانان است.

وی بیان کرد: گاهی ممکن است یک جوان مومن و نخبه به موجب رفتار ناپسند یک مسئول نا امید و سرخورده شود، اما زندگی موفق امام کاظم(ع) در آن شرایط بسیار دشوار به ما امید داده و کمک می‌کند تا سختی‌های زندگی را با صبر و تحمل بیشتر بتوانیم پشت سر بگذاریم و تحت تأثیر کم توجهی‌ها و سخنان دلسردکننده دیگران قرار نگیریم.

هاشمی یادآور شد: مطالعه تاریخ زندگی مبارزاتی امام کاظم(ع) به ما نشان می‌دهد که ایشان در عین حالی که با تمام توان از اسلام ناب محمدی دفاع کرده و در این راه تمام سختی‌ها و دشمنی‌ها را به جان خریده است، اما با سایر مذاهب اسلامی نیز رفتاری از روی برادری و حسن همجواری و در نهایت اخلاق و ادب داشته‌اند.

انتهای پیام