مجید عسگری در سیزدهمین جلسه از سلسله جلسات هم‌اندیشی علمی و پژوهشی هنرحماسی، با عنوان نقش هنر حماسی در تعالی ادبیات داستانی اظهار کرد: مساله هنر حماسی را از یک مساله کلان‌تری به نام رابطه هنر و ظرفیت‌سازی اجتماعی شروع کرده‌ایم و معتقدیم که اگر هنر بخواهد کارکرد اصلی خود را داشته باشد باید به فضای اجتماعی کمک کند و اساسا کارکرد هنر متعهد و انقلابی در دوره‌های تاریخی مختلف این بوده و جایی توانسته موثر واقع شود که به یک اتفاق اجتماعی تبدیل شده است.

وی افزود: ذیل این ادبیات، در فضای دینی و انقلابی نیز مساله حماسه وجود دارد. به نوعی نگاه ما در دبیرخانه هنر حماسی این است که آنچه جریان‌های اجتماعی ایجاد می‌کند حماسه‌سازی است و اساسا یکی از مفاهیم حماسه این است که ما می‌توانیم یک جریان اجتماعی را برخلاف عادت روزمره به وجود بیاوریم.

مدیر حوزه هنری خراسان رضوی خاطرنشان کرد: علاوه بر این دو نکته، باید به نکته دیگری هم توجه کرد و آن هم این است که در عصر هنر مدرن قرار داریم. از اینجا مساله‌ جدیدی آغاز می‌شود که هنر حماسی اگر بخواهد با مدرنیته درگیر شود چه نتیجه‌ای را شاهد خواهیم بود. در فضای غرب هم با مفاهیمی مانند اسطوره و قهرمان مواجهیم و سوال اصلی ما در هنر حماسی این است که اگر بخواهیم حماسه را در ایران اسلامی تعریف کنیم و آن تبدیل به یک ظرفیت اجتماعی شود، تفاوت پایه‌های هنر حماسی ما نسبت به فضای جدید مدرن آن چیست؟

عسگری اضافه کرد: یکی از ایراهایی که به ما می‌گیرند این است که حماسه شاید اصلا محقق نشود؛ چراکه ما با یک هنر مدرن مواجهیم و هنر مدرن، ما را مسخ می‌کند و شاید نتوانیم به هنر حماسی ایرانی-اسلامی برسیم.

وی تصریح کرد: سوال نخست ما این است که پایه‌های بنیادین هنر حماسی و تفاوت این پایه‌ها با فضای امروز هنری دنیا چیست؟‌. نکته بعدی مساله نقش هنر حماسی و رابطه آن با داستان است. اگر پیش‌فرضی را بپذیریم که یک بخش جدی از هنر، داستان یا قصه است، سوال پیش می‌آید که هنر حماسی چگونه به فضای داستانی کمک می‌کند و اگر داستان حماسی شکل بگیرد، آیا هنر حماسی رونق پیدا می‌کند؟ در این راستا باید در خصوص تعامل میان هنر حماسی و داستان بیشتر گفت‌وگو کنیم.

سرود «سلام فرمانده» کاملا ایرانی-اسلامی است

مدیر حوزه هنری خراسان رضوی با اشاره به یک مثال، بیان کرد: این روزها سرودی تحت عنوان «سلام فرمانده» در کشور زیاد شنیده می‌شود. نگاه خیلی از کسانی که این سرود را شنیدند این بود که این اتفاق یک هنر حماسی بود و در این بین، این سرود با بسیاری از سرودهای دیگر مانند دهه‌ هشتادی‌ها مقایسه شد. اساسا یکی از اشکالاتی که باعث شده تا فضای تولید بسیاری از آثار رونق پیدا نکرده باشد، اما اثری مانند سلام فرمانده رونق پیدا کرده باشد، این است که سلام فرمانده کاملا ایرانی-اسلامی است اما کارهای دیگر گرته‌برداری بوده است.

عسگری با بیان اینکه ما نیز به دنبال این هستیم که هنر حماسی، کاملا یک هنر ایرانی-اسلامی باشد، خاطرنشان کرد: اگر سه محور برای هنر حماسی قائل باشیم، یکی از آن‌ها حوزه آرمان‌ است و ما اساسا برای رسیدن به یک آینده مطلوب به دنبال هنر حماسی هستیم. محور دوم وجود قهرمان و پهلوان‌ و محور سوم نیز داستان و قصه است که روایت‌گر حماسه باشد.

وی اضافه کرد: مساله اصلی از روایت‌ها و داستان‌ها آغاز می‌شود. وقتی به تولیدات هنری امروز کشور، به‌ ویژه در حوزه سینما نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که روایتی که از امروز جامعه ما می‌شود، کاملا یک روایت غیرحماسی، سیاه و غرب‌زده است و در بهترین حالت یک روایت غافل‌گیرکننده است که صرفا برای سرگرم کردن تولید می‌شود؛ بنابراین مساله اصلی ما در روایت است.

انتهای پیام