دکتر محمدرضا فریدونی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: بر اساس این آیه از قرآن هویت انسان هویتی نیازمند است و این هویت نیازمندی را خداوند در وجود انسان قرار داده تا انسان به پیشگاه خداوند روی بیاورد.

وی با بیان اینکه در یک تعریف ساده از انسان باید بگوییم که انسان موجودی فقیر است افزود: این نیازمندی انسان وقتی به پیشگاه خداوند روی می آورد معنا پیدا می‌کند. در ادامه آیه یاد شده خداوند خود را بی نیاز معرفی می‌کند. بنابراین طبیعتا انسانی که سراسر وجودش فقر و نیازمندی است به طور فطری به سمت و سوی خدایی می رود که آن خدا شدیدا بی نیاز است.

فریدونی با تاکید بر اینکه راز و نیاز کردن از هویت انسان نشات می‌گیرد، یادآور شد: به همین منظور است که انسان در مساله رزق و روزی، درمان و... با دعا نیازش را به پیشگاه خداوند ارائه می‌کند.انبیا و اولیای الهی نیز ما را با فقر و بی چیزی و نیازمندیمان به پیشگاه خداوند آشنا کرده اند و درصدد بودند که ما را با این هویت درونی آشنا کنند، این همان سبک تربیتی است که انسان را قدم به قدم به درگاه خداوند پیش می‌برد تا انسان به بالاترین مرحله قرب الهی دست یابد.که البته در بالاترین مرحله قرب الهی نیز نیازمندی انسان بیش از پیش شدت پیدا می‌کند چرا که نسبت به خداوند به معرفت بالاتری دست یافته است.

وی با تاکید بر اینکه ما باید با تواضع نفسمان را تربیت کنیم افزود: تکبر با ساحت انسان سازگار نیست، بوعلی سینا در این باره می‌گوید " هر چه انسان واقعیت خودش و هستی را بهتر درک کند مقامش نیز در آخرت بالاتر است"و این واقعیت هستی انسان نیز همان فقر است. 

فریدونی با بیان اینکه تواضع از شعاع‌های فقر است، اظهار کرد: وقتی انسان واقعیت هستی را درک کند به فقیر بودن خود اعتراف خواهد کرد به همین دلیل است که اعتراف کردن و به نوعی دعا و مناجات کردن مرتبه انسان را بالا می‌برد.

عضو هیات علمی گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا تصریح کرد: یکی از فلسفه های دعا این است که انسان اظهار و اعتراف و شکستگی خود را بیان می‌کند.این اعتراف است که باعث ترقی او می‌شود به همین دلیل است که ائمه ما همه اهل دعا، راز و نیاز با خداوند بودند.انسان باید به بهانه ای به دنبال کمبودهای خود بگردد تا به سمت حریم امن خداوند راه پیدا کند.
دعا چه آدابی دارد؟

این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه بالاترین ادب دعا این است که انسان در درگاه خداوند مضطر شود، افزود: وقتی انسان در تنگنایی قرار بگیرد و بفهمد که به جز خداوند کسی نیست که به او کمک کند همین ادب بالاترین نوع ادب به پیشگاه خداوند است.

وی با اشاره به اینکه آداب دعا به سه دسته تقسیم می‌شود افزود: نوع اول آداب دعا مربوط به قبل از دعاست، نوع دوم آداب هنگام دعاکردن است و نوع سوم نیز آداب پس از دعا کردن است.
فریدونی گفت: از جمله آداب دعا قبل از شروع دعا این است که انسان معرفت خود را نسبت به خداوند بیشتر کند، در روایات آمده است کسی از امام معصوم سوال می‌کند چرا دعای من مستجاب نمی‌شود، ایشان میفرمایند علت مستجاب نشدن دعای شما این است که کسی را می‌خوانید که او را نمی‌شناسید.

وی طهارت ظاهری همچون وضو گرفتن را از دیگر آداب دعا قبل از شروع به دعا کردن برشمرد و گفت:انسان پیش از شروع به دعا کردن باید به اجابت دعایش یقین داشته باشد و با شک و تردید نباید شروع به دعا کرد.

فریدونی به آداب خاص به هنگام دعا کردن اشاره کردوگفت: هنگام دعا کردن باید با خضوع و خشوع دعا کنیم و خداوند را با اسماء الهی اش بخوانیم و به این نام ها او را قسم دهیم.صلوات فرستادن یکی دیگر از آداب دعا کردن است که باید در هنگام دعا به آن توجه کنیم. 

عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی تصریح کرد: از جمله آداب دعا پس از دعا کردن نیز این است که بر دعا مداومت داشته باشیم و شب و روز ذکر خداوند را بگوییم.پس از پایان دعا نیز صلوات می‌فرستیم.

آثار و برکات دعا بر وجود انسان

وی با بیان اینکه آرامش درونی یکی از مهم ترین آثار دعا است افزود: خداوند در قرآن می‌فرماید دل ها با یاد خداوند آرامش می‌گیرد.یاد خداوند و دعا و مناجات در پیشگاه ایشان لذت خاصی به انسان می‌بخشد که آن هم به علت نزدیکی به خداوند است.از بزرگ ترین غنایم دعا، انس با خداوند متعال است به طوری که امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه میفرمایند خدایا خود را به من ببخش که با تو انس پیدا می‌کنم.

وی ادامه داد: انسان وقتی محبت خداوند را پیدا می‌کند نماز و دعا نه تنها برایش سخت نمی‌شود بلکه لذت بخش نیز هست.

فریدونی با اشاره به اینکه شرح صدر یکی دیگر از آثار و برکات دعا کردن است افزود: خداوند به پیامبر می‌فرماید شب ها برای دعا و مناجات بیدار شو و در ادامه آیات می‌فرماید دعا و مناجات برای این است که فردا می‌خواهی وارد جامعه شوی و در بین مردم حضور پیدا کنی، بنابراین بر اساس آیه قرآن مناجات کردن به انسان شرح صدر می‌دهد و به وی لطافت روحی می‌بخشد و حالت خوف و رجا به انسان دست می‌دهد.به عبارت دیگر وقتی انسان اهل دعا می‌شود مشارکت اجتماعی هم پیدا می‌کند، امکان ندارد انسانی شب هنگام با خداوندش راز و نیاز داشته باشد اما در روز به مشکلات مردم رسیدگی نکند.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: دعا کردن خود استجابت است همین که انسان توفیق پیدا می‌کند دعا کند در حقیقت دعایش مستجاب شده است چرا که هر کسی لیاقت حضور در پیشگاه خداوند را ندارد.اما اگر انسان دعا می‌کند و دعایش مستجاب نمی‌شود حداقل با خداوند ارتباط معنوی گرفته است، این دعا یا ذخیره آخرت برای او می‌شود یا از کفاره‌ی گناهانش محسوب می‌شود و یا در آینده با اجابت خواهد رسید به هر حال با ارتباط انسان با خداوند بزرگ ترین توفیق به وی دست داده است.

انتهای پیام