فاطمه رحمانی ظهر ۳۰ فروردین ماه در سومین نشست زیارت نوروزی که در پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی برگزار شد، اظهار کرد: برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در حوزه‌های مختلف نیازمند بهره‌مندی از آمار و اطلاعات دقیق در بازار است. در شهر مشهد با توجه به وجود بارگاه امام رضا(ع) زیارت و گردشگری جنبه مهمی در فعالیت‌های اقتصادی را به خود اختصاص داده و با برنامه‌ریزی‌های دقیق و جمع‌آوری اطلاعات می‌توان گام مؤثری در خدمت‌رسانی به زائران و گردشگران این شهر برداشت.

وی ادامه داد: به طور کلی آمار و اطلاعات گردشگری را می‌توان به ۲ بخش آمار کلان و آمار مربوط به بنگاه‌های فعال زنجیره عرضه خدمات گردشگری تقسیم کرد. متولیان آمار کلان سازمان‌های مختلفی است اما در زمینه آمار مربوط به بنگاه‌های فعال زنجیره عرضه خدمات گردشگری می‌توان تا حدودی ورود پیدا کرد و اطلاعات گردشگران را دریافت کرد تا بتوان جهت سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای خدمت‌رسانی به گردشگران حرکت کرد.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی بیان کرد: از جمله اهداف جمع‌آوری اطلاعات و آمار می‌توان به ایجاد بانک اطلاعاتی سری زمانی از زائران و گردشگران، تهیه منبع آماری جهت کاربرد در پژوهش‌ها و فراهم آوردن منبع آماری جهت بهبود سیاست‌گذاری در حوزه زیارت و گردشگری اشاره کرد.

رحمانی خاطرنشان کرد: به منظور دستیابی به این اهداف پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی تا حدودی به این مساله ورود پیدا کرده و از تابستان سال ۹۹ به جمع‌آوری اطلاعات از طریق زائران و گردشگران اطراف حرم مطهر رضوی در شهر مشهد پرداخته است.

وی تصریح کرد: از جمله مواردی که از زائران و گردشگران پرسیده می‌شود، می‌توان به میزان ماندگاری، مقاصد اصلی طول سفر، نحوه مسافرت به مشهد، هدف اصلی از سفر، نوع وسیله نقلیه، اقامتگاه انتخابی آن‌ها، میزان هزینه‌کرد آن‌ها در موارد مختلف، میزان رضایت آن‌ها از خدمات گوناگون، نحوه برخورد مردم مشهد، بازارهای خرید، جاذبه‌های که بازدید می‌کنند، نوع سوغات، منبع اطلاعاتی جهت بازدید و سوالات ویژه گردشگری درمانی مانند خدماتی که دریافت می‌کنند و درمان بیماری‌ها اشاره کرد.

این عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اضافه کرد: این تحقیق از تابستان ۹۹ و به صورت فصلی آغاز شده و آخرین برداشت آن مربوط به نوروز ۱۴۰۱ است. در پاییز ۹۹ به علت شرایط ویژه کرونایی اطلاعاتی جمع‌آوری نشد اما تلاش شد در فصول دیگر این سال جمع‌آوری اطلاعات انجام شود. در مجموع تاکنون حدود ۴۰۲۰ پرسشنامه توسط زائران و گردشگران پاسخ داده شده است.

رحمانی افزود: اطلاعات گردشگری نوروزی ۱۴۰۱ که از مصاحبه با حدود ۴۰۰ زائر و گردشگر جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد متوسط ماندگاری گردشگران تا زمان تکمیل پرسشنامه حدود سه روز و متوسط ماندگاری گردشگران در روزهای آتی ۲ روز بوده است. به طور کلی متوسط کل ماندگاری زائران و گردشگران حدود پنج روز است.

وی عنوان کرد: براساس پاسخ‌ها مشخص شد ۸۹.۲ درصد از زائران به صورت مستقل و ۱۰.۸ درصد به وسیله تور، کاروان یا هیات به مشهد سفر کرده‌اند. حدود ۸۸.۵ درصد آن‌ها همراه خانواده، حدود ۴.۳ درصد به شکل گروهی و همراه با دوستان و همکاران خود و حدود ۷.۳ درصد به تنهایی به مشهد سفر کرده‌اند. همچنین حدود ۹۶.۵ درصد زائران و گردشگران با هدف اولیه زیارت به مشهد سفر کرده‌اند. اولویت‌های بعد به ترتیب بازدید از اقوام، بازدید از مکان‌های تفریحی و ییلاقی، معالجات پزشکی و... است.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: اغلب افراد یعنی حدود ۴۷.۴ درصد برای سفر به مشهد از خودروی شخصی استفاده کرده‌اند. همچنین ۲۴.۱ درصد از طریق قطار، ۲۱.۳ درصد از طریق اتوبوس بین شهری، حدود ۵.۸ درصد به وسیله هواپیما و حدود ۱.۵ درصد با استفاده از سایر روش‌ها به مشهد سفر کرده‌اند.

رحمانی گفت: متوسط درآمد سرپرست خانوار اغلب گردشگران در گروه درآمدی ۳ تا ۵ میلیون تومان و پس از آن در گروه درآمدی ۷ تا ۱۰ میلیون تومان قرار گرفته‌ است. در واقع درآمد اغلب زائران و گردشگران شهر مشهد در گروه‌های متوسط و پایین قرار دارد.

وی اظهار کرد: بالاترین سهم هزینه‌ای زائران و گردشگران شهر مشهد با ۲۸.۷ درصد مربوط به اسکان بوده و خرید سوغات و خریدهای شخصی و خوراک نیز در رتبه‌های بعد قرار دارد. نوع اقامتگاه گردشگران شهر مشهد ۲۳.۳ درصد هتل و رتبه‌های بعد به هتل‌آپارتمان‌ها، میهمان‌پذیرها، منزل اقوام و دوستان و... اختصاص یافته است.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی بیان کرد: ۲۱درصد زائران پوشاک را به عنوان سوغات مشهد خریداری کرده‌اند و سپس زعفران، زرشک، ادویه‌جات، نبات، نخود و کشمش و تسبیح و انگشتر در رتبه‌های بعدی خرید سوغات آنان قرار گرفته‌ است.

رحمانی اضافه کرد: میزان رضایت از خدمات مختلف اغلب جامعه آماری در سطح زیاد بوده و رضایت از مکان‌های زیارتی در سطح خیلی زیاد محاسبه شده است. پس از مکان‌های زیارتی خدمات درمانی درصد بالاتری از جلب رضایت را به خود اختصاص داده است. بازارهای اصلی خرید افراد اغلب در اطراف حرم(اکثرا بازار رضا) بوده است.

وی ادامه داد: منبع اصلی اطلاعاتی زائران و گردشگران روش‌های سنتی و بازدید و آشنایی قبلی از اماکن بوده و حدود ۶۷.۳ درصد را شامل می‌شده است. اینترنت و سایت‌های گردشگری رتبه بعدی را به خود اختصاص داده است. توصیه دوستان، خویشاوندان و ... نیز در رتبه‌های بعد قرار دارد.

انتهای پیام