حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمدرضا شاهرخی در جلسه تفسیر قرآن که با عنوان «آموزه‌هایی از قرآن کریم» در حسینیه حبیب بن مظاهر خرم‌آباد برگزار شد، با اشاره به موضوع هدایت در قرآن، اظهار کرد: هدایت از ابتدای خلقت در همه موجودات هست و در آیه ۵۰ سوره طه با این مضمون «قَالَ رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَیٰ کُلَّ شَیْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَیٰ» تأکید شده است که خداوند همه مخلوقاتی که آفرید در درون آنها مسیر رشد و هدایت را قرار داد.
وی با بیان اینکه قرآن هادی و هدایت‌کننده پرهیزکاران و باتقوایان است، افزود: قرآن برای هدایت همه مردم آمده، اما در سوره بقره تأکید شده که خدا هر کس را بخواهد به راه مستقیم هدایت می‌کند و در آیه ۹۳ سوره نحل با این مضمون «وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَٰکِنْ یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ ۚ وَلَتُسْأَلُنَّ عَمَّا کُنْتُمْ تَعْمَلُون»َ نیز بر این امر تأکید شده است کمااینکه در بعضی آیات خداوند به رسول گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: قطعاً تو هدایت نمی‌کنی هر کسی را که دوست داشته باشی و در آیات، هدایت به خدا نسبت داده می‌شود.
این مفسر قرآن کریم با بیان اینکه از این دست از آیات به صورت مکرر در قرآن هست و این پرسش مطرح می‌شود که چرا هدایت قرآن ویژه پرهیزگاران است؟ این هدایت عمومی نیست؟ خداوند هر کس را بخواهد به صراط مستقیم هدایت می‌کند و هر کس را که نخواهد، گمراه می‌کند، ادامه داد: بعضی‌ها نگاه سطحی به این آیات داشته‌اند و اعلام کرده‌اند که ما انسان‌ها مجبوریم و خداوند از قبل هر کس را که بخواهد هدایت می‌کند و هر کس را هم بخواهد، گمراه می‌کند، ما چاره‌ای غیر نداریم، غافل از اینکه این امر با عدل و حکمت خدا سازگار نیست.
شاهرخی با تأکید بر اینکه پاسخی را ما برای این‌ها داشته باشیم، افزود: اولاً دسته‌ای از آیات هست که ما به انسان هم راه خوب را نشان دادیم و هم راه شر را، اختیار با خودش هست، در آیه سه سوره دهر، «إِنَّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَإِمَّا کَفُورًا» تأکید شده که ما هم مسیری که منتهی به شکرگذاری شود را نشان می‌دهیم و هم مسیری که انسان را به کفر منتهی می‌کند و در آیه ۵۱ سوره آل‌عمران با این مضمون «إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ ۗ هَٰذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ» نیز تأکید شده است تو هدایت می‌کنی همه انسان‌ها را به صراط مستقیم، حتی افراد لجوج، کافر و مشرک را هم به صراط مستقیم هدایت می‌کنی، ارسال رسول و ارسال کتب برای این بوده که این دعوت، یک دعوت عمومی و جهانی است و برای همه است.
وی ادامه داد: در آیه ۲۳ سوره نجم با این مضمون «إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّیْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُکُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ ۚ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَی الْأَنْفُسُ ۖ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَیٰ» نیز که خطاب به مشرکان است، تأکید شده که حتی برای مشرکان از سوی خداوند هدایت آمده است، نکته «یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ ۚ» در این است که هدایت جنبه پاداشی دارد، وقتی رسول گرامی اسلام(ص) آموزه‌ها و معارف اسلامی را تقدیم می‌کند، بعضی‌ها می‌پذیرند و بعضی‌ها نمی‌پذیرند، افرادی ندای حق، معارف اسلامی و دعوت پیامبر اسلام(ص) را می‌شنوند، بعضی‌ها هم هستند که از خودشان مقاومت نشان می‌دهند.
نماینده ولی‌فقیه در لرستان اضافه کرد: وقتی که انسان‌ها در مسیری که خداوند و پیامبر تأکید دارند حرکت کردند، هدایت پاداشی خداوند نیز نصیب آنها می‌شود، کسانی هستند که در مسیر هدایت گام‌های اولیه را بر می‌دارند، اما بعضی‌ها هیچ قدم خیری بر نمی‌دارند و در مسیر هدایت قدم بر نمی‌دارند، خداوند هم به اجبار این افراد را هدایت نمی‌کند کن در آیه ۱۶ سوره «مائده با این مضمون «یَهْدِی بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیَهْدِیهِمْ إِلَیٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ» به همین امر تأکید دارد، کسانی که در مسیر رضایت و خشنودی خداوند گام بر می‌دارند و پیروی می‌کنند، خداوند به وسیله قرآن راه‌های سلامت را به این‌ها یاد و نشان می‌دهد و این‌ها را از آسیب‌های در این مسیر حفظ می‌کند و آنها را به مسیرهایی که در آنها سلامت روحی و روانی وجود دارد هدایت می‌کند و آنها را از ظلمت جهل، شرک، نفاق و صفات رذیله به سمت توحید، وحدت و صفات کمال هدایت می‌کند و در نهایت آنها را به صراط مستقیم هدایت می‌کند.
این مفسر قرآن افزود: در آیه ۱۷ سوره محمد با این مضمون «وَالَّذِینَ اهْتَدَوْا زَادَهُمْ هُدًی وَآتَاهُمْ تَقْوَاهُمْ» هدایت پاداشی را توضیح می‌دهد و تأکید می‌کند که کسانی که در این مسیر حرکت کرده‌اند، خداوند بر هدایت این‌ها می‌افزاید، کسانی که در گام‌های ابتدایی در مسیر هدایت حرکت کردند خداوند بر هدایت‌شان می‌افزاید، پس شرط اول برای برخورداری از هدایتی که دست انسان را بگیرد و به مقصد برساند این است که انسان در آغاز در مسیر هدایت قدم بردارد، شرط دوم اینکه هدایت پاداشی نصیب انسان شود، توبه است، خداوند متعال هر کسی را که توبه کند و بازگشت کند، هدایت می‌کند و در ماه رمضان استغفار به درگاه الهی مورد توجه قرار بگیرد.
شاهرخی در ادامه با تأکید بر اینکه توبه و استغفار انسان را شایسته این قرار می‌دهد که هدایت مخصوص الهی نصیبش شود گفت: همچنین سومین شرط برای هدایت پاداشی خداوند، در آیه ۶۹ سوره عنکبوت «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ» مورد اشاره قرار گرفته که کسانی که در راه خدا جهاد مخلصانه داشته باشند، ما راه‌های هدایت را به او نشان خواهیم داد و او را در مسیر راه‌های هدایت قرار خواهیم داد.
نماینده ولی‌فقیه در لرستان ادامه داد: اینکه مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر فرمودند: که نمایشی کار نکنید، تأکید بر همین امر است و باید مخلصانه کار کرد، کسی که می‌خواهد خدا دست او را بگیرد و از همه آفات و خطرات حفظ کند، انجام واجبات، دوری از محرمات، توبه، استغفار و جهاد مخلصانه در راه خدا داشته باشد، طبق آیات قرآن کسانی که راه کفر، ظلم، فسق، دروغ، اسراف و… رفتند، خودشان را در باتلاق ذلالت و گمراهی انداخته‌اند و هدایت ویژه خداوند نصیب آنا نمی‌شود چون مسیر را برعکس می‌روند و هر چه حرکت می‌کنند از هدف دور می‌شوند.
شاهرخی با تأکید بر اینکه ماه مبارک رمضان، ماهی است که اگر خدایی ناکرده به حق کسی تعدی شده از او حلالیت بطلبیم، جبران کنیم، اگر دروغی صورت گرفته، اسرافی انجام شده، کفران نعمتی صورت گرفته در این ماه جبران کنیم چرا که ماه مبارک رمضان، ماه آمرزش است تا در شب‌های قدر هدایت ویژه الهی نصیب ما شود، گفت: خوشبختانه در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که محسنین، نیکوکاران، خیران در این ماه رمضان به جامعه هدف کمک می‌کنند و ما باید این فرصت را مغتنم بشماریم و در حدی که توان داریم در این مسیر قدم برداریم که این مصداق عمل صالح است، همان‌طور که کلمه هدایت بیش از ۳۰۰ بار به همراه مشتقات آن در قرآن آمده است و از عمل صالح نیز بیش از ۸۰ بار یاد شده است که کمک به محرومان بهترین عمل صالح است.
وی اظهار کرد: اصناف و بازاریان در این ایام ماه مبارک رمضان نسبت به آذوقه و معیشت مردم آسان بگیرند، حتی اگر می‌توانند در مقطعی از زمان سود نگیرند یا به سود کم قناعت کنند که این مصداق عمل صالح و پاداش الهی است، چه برسد به کسی که بخواهد اجحاف، احتکار، گران‌فروشی و نظم بازار را به هم بزند، در این موقعیت، جز گناهان بزرگ محسوب می‌شود.
انتهای پیام
نظرات