«احسان سایه‌میری» در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: زمانی که افکار، احساسات و تصاویر ناخوشایندی که نمی‌خواهیم به آن‌ها فکر کنیم در ذهن ما بارها و بارها تکرار می‌شوند، دچار وسواس شده‌ایم. برخی اوقات این افکار ما را وادار به کارهایی می‌کنند که اصلاً دوست نداریم به سمتشان برویم و برخی اوقات هم صرفاً باعث ناراحتی ذهنی ما می‌شوند.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه  طبق ملاک‌های مشخص شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی ، اختلال وسواس به دو صورت فکری و عملی تعریف می‌شود،گفت:وسواس فکری - عملی یا OCD نوعی از وسواس است که فرد هم افکار مزاحمی در ذهن دارد و هم باید برای رسیدن به آرامش، یک سری رفتارهای تکراری را انجام بدهد. اینگونه رفتارهای وسواسی زندگی فرد را به شدت مختل می کنند. چرا که بسیار وقت گیر و غیرمنطقی هستند و فرد وسواسی را در چرخه فکر و رفتارهای ناراحت کننده گرفتار می کنند.

سایه‌میری ادامه داد:بیشتر بیماران بزرگسال، متوجه می‌شوند که این رفتارها منطقی نیستند اما برای رفع آن هم قادر به انجام کاری نیستند، وسواس در مطالعه را هم می‌توان در دسته وسواس‌های فکری قرار داد. زمانی که دچار وسواس مطالعاتی برای درس خواندن می‌شویم بر روی یک پاراگراف توقف می‌کنیم تا مطمئن شویم آن را به‌خوبی یاد گرفته‌ایم.

این روانشناس تصریح کرد: زمانی که می‌خواهیم از یک مطلب رد شویم، از خودمان می‌پرسیم آیا واقعاً درس را فهمیدیم یا نه؟ که اغلب با جواب منفی و بازگشت خوانی مطلب همراه است،وقتی فرآیند خواندن مجدد یک جمله یا پاراگراف، بارها و بارها و در درس‌های مختلف تکرار شود، ما با وسواس مطالعاتی مواجه هستیم. وسواسی که می‌تواند آسیب‌های جدی به درس خواندن دانش آموزان و همچنین ساعت مطالعاتی آن ها و از دست دادن علاقه آن‌ها نسبت به مطالعه شود و همچنین باعث افت تحصیلی شدید شود.

سایه‌میری با بیان اینکه افراد وسواسی هم چنین تشریفات خاصی برای شروع مطالعه دارند و اگر این تشریفات رعایت نشود، نمی‌توانند درس خواندن را شروع کنند،تاکید کرد: مثلا حتما باید همه جای اتاقشان و میزشان مرتب باشد و همه چیز سر جای خودش قرار داشته باشد. این موضوع برای دانش آموزان خیلی وقت گیر است. زیرا باید زمان زیادی را صرف مرتب کردن وسایل و به خاطر سپردن مطالب بکنند.

این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه دانش آموزان مبتلا به وسواس در مطالعه ، معمولا نمی توانند برای مطالعه تنها به یک منبع اکتفا کنند. زیرا مدام فکر می کنند شاید این مطالب در کتاب یا جزوه دیگری  هم باشد و باید آن منابع را هم بخوانند،گفت: همین موضوع باعث سر درگمی این دسته از دانش آموزان می‌شود. نکته قابل تامل  این است که تکرار مداوم مطالب درسی اگر به روش صحیح انجام نشود، باعث فراموشی کل مطالب و آشفتگی ذهنی فرد می‌شود.

وی با بیان اینکه این افراد در حین مطالعه نمی‌توانند ذهنشان را بر روی دروس متمرکز کنند و دائم به چیزهای دیگری فکر می‌کنند،تصریح کرد: افکار مزاحم به این دانش آموزان اجازه نمی‌دهد ذهن آرامی داشته باشند. این افکار می‌تواند هر چیزی باشد. مثل نگرانی درباره اینکه آیا می توانند همه مطالب را یاد بگیرند؟ مطالبی که تا الآن خونده‌اند را می‌توانند سر جلسه به یاد بیاورند؟ چند بار باید درس مورد نظر را بخوانند تا همه مطالبش را یاد بگیرند؟و یا افکاری که مربوط به اتفاقاتی  که در گذشته و یا در طول روز برای دانش آموز پیش آمده  و نمی‌توانند این افکار را از ذهن خود بیرون کند و بر مطالعه‌اش متمرکز شود. مثلا فکر کردن به تفریحاتی که بعد از مطالعه قرار داشته باشد، یا در گیری‌های ذهنی که دارد. مثل مشکلاتی که در مدرسه برایش به وجود آمده و یا هر فکر دیگری که تمرکز دانش‌آموز را سلب می‌کند و به صورت تکراری و وسواس گونه در ذهنش ادامه پیدا می‌کند و مانع درس خواندن فرد می‌شود.

سایه‌میری ۸ راهکار  مقاومت در برابر عادت‌های وسواسی  که شامل افکار و اعمال می‌شود را استفاده از روش های تدریجی برای کاهش آن‌ها، داشتن برنامه منظم و اصولی،مشخص کردن حجم مطالب و زمان برای مطالعه آن،  اصلاح روش‌های مطالعه و استفاده از سبک‌های مطالعاتی و علمی دنیا مثل سبک مطالعاتی PQRST،  پرهیز از کمال گرایی در مطالعه(یادگیری تمام مطالب یک مبحث در دور اول مطالعه امکان پذیر نیست)،  پرهیز از بازگشت خوانی مطالب،  استفاده از خلاصه نویسی و یادداشت برداری حل کند و در صورت رفع نشدن و ادامه دار بودن این وسواس ها و ایجاد اختلال در روند تحصیلی و زندگی شخصی دانش‌آموز  به متخصصان روانشناسی مراجعه شود.
انتهای پیام