«حجت بخشوده» مسئول واحد تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام امروز شنبه ۶ بهمن ۱۴۰۳، در این دوره آموزشی به اهمیت کاربرد استفاده از نهال شناسه‌دار گواهی شده از نهالستان‌های مجاز در ساخت و توسعه‌ باغات تجاری و مدرن، تراکم کاشت،گونه‌های سازگار، ارقام و پایه‌ها، انواع مالچ و نحوه‌ استفاده از آن‌ها، در توسعه باغات در اراضی شیبدار، کاربرد سامانه استحصال آب سبز، طبقه‌بندی اراضی بر اساس میزان شیب، ضوابط و معیارهای اصلاح، احیاء و احداث باغات دیم، تغییر اقلیم و شناخت وضع موجود و بهره‌وری بارش محصولات دیم در اراضی شیبدار برای کارشناسان باغبانی استان اشاره کرد.

وی گفت: به‌طور کلی در اکثر مناطق امکان احداث باغات در زمین‌هایی با شیب بین ۵ تا ۲۰ درصد مناسب و اقتصادی است، اراضی موجود در شیب‌های زیر ۵ درصد بیشتر مورد استفاده زراعت قرار می‌گیرد و در شیب‌های بالای ۲۰ درصد به دلیل مواجهه با مشکلات عدیده در زمینه انجام عملیات باغی نظیر هرس‌، سم‌پاشی و برداشت که نیازمند بهره‌گیری از ادوات مکانیزه است با اتخاذ تدابیر خاصی امکان‌پذیر است.

این محقق تشریح کرد: یکی از معضلات اساسی در زراعت دیم که سبب از دست رفتن بخش مهمی از بارش به صورت تلفات تبخیر می شود، پتانسیل تبخیر و توزیع بارش در کشور است به‌طوری که از کل بارندگی کشور به دلیل پتانسیل تبخیری زیاد حدود ۷۰ درصد آن مستقیماً تبخیر و از دسترس خارج می شود.

بخشوده بیان کرد: در سال‌های اخیر بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی منجر به افت شدید سفره‌های آب و کاهش دبی یا حتی خشکیدگی سراب‌ها و چشمه‌ها شده است که یکی از پیامدهای آن افزایش شوری آب سفره‌های زیرزمینی، تشدید برداشت از منابع آب، فقر، بیکاری و مهاجرت است لذا ضرورت ایجاب می‌کند تدابیر ویژه‌ای در راستای بهره‌برداری از نزولات آسمانی به‌عمل آید تا نیاز به مخازن طبیعی آب‌های زیرزمینی کاهش پیدا کند،  روش بکارگیری استحصال آب باران، یک فن مدیریت منابع آب برای کاهش مصرف آب آبیاری در تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه باغات است.

وی افزود: با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، نیاز به محصولات کشاورزی باغی و گیاهان داروئی روز به روز افزایش می‌یابد. یکی از روش‌های افزایش محصولات کشاورزی، زیرکشت بردن اراضی دیم‌زار شیب‌دار است. در عرصه‌های طبیعی، اراضی دیم‌زار و مراتع فقیر با شیب بیشتر از ۸ درصد وجود دارند که راندمان زراعی و علوفه‌ای ندارند و برای احداث باغات دیم مناسب هستند در مناطقی از استان که بارش بیش از ۳۰۰ میلی‌متر دارند و دارای عمق خاک مناسب هستند، می‌توان باغ دیم احداث کرد.

مسئول واحد تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام با این کار علاوه بر تولید محصولات باغی، ضمن کنترل فرسایش خاک، از ایجاد رواناب نیز جلوگیری بعمل می‌آید.

وی گفت: مدیریت باغات دیم به‌دلیل اهمیت تأمین آب برای درختان در سیستم کشت دیم و عدم دسترسی به منابع آب برای آبیاری‌، مدیریت نزولات آسمانی‌، کاهش تبخیر و تعریق و افزایش بازده جذب آب توسط گیاه اهمیت زیادی دارد، بنابراین در مدیریت باغات دیم تأکید بر روش‌هایی است که به‌طور طبیعی از بارندگی موجود، حداکثر بهره‌برداری صورت گیرد.

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ضمن آسیب‌شناسی عدم ماندگاری سطح سبز باغات دیم در اراضی شیبدار استان در طی ۱۵ سال گذشته و موانع و توانمندی‌های این بخش، به بررسی و ارائه راهکارهای عملی در راستای توسعه پایدار محصولات باغی، با تدوین برنامه‌ای جامع در بخش باغبانی استان برای برون‌رفت از وضعیت کنونی و رسیدن به وضعیت مطلوب بر مبنای پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های این بخش در حوزه‌ اقلیمی شمالی و جنوبی استان با استفاده از تجربیات و توان علمی همه‌ی اندیشمندان و متخصصان و دلسوزان این بخش پرداخت.