در همین خصوص یک پژوهشگر بومی شهرستان کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا گفت: نام علفه به واسطه وجود علف و سبزی بر این روز نهاده شده است.

حمید رضا بی‌تقصیر افزود: درون‌مایه علفه تهیه مقدمات و به پیشواز نوروز رفتن و یاد کردن از درگذشتگان هر خانواده در سالی که گذشت است.

وی با معرفی آیین روز علفه در کاشمر اظهار کرد: بانوان در روز علفه یک روز مانده به عید با رفتن به باغات و اراضی کشاورزی و جمع کردن سبزی بیابانی اقدام به پختن آش مخصوص شکم پُر یا جوشواره می‌کنند.

بی‌تقصیر با بیان اینکه غذای اغلب مردم در روز علفه آش است، افزود: مردم این منطقه مقداری از آن را برای سال جدید نگه می‏‌دارند و در اولین وعده غذایی از این آش صرف می‏‌کنند چون معتقدند با این اقدام سبزی و برکت سال قبل را به سال جدید انتقال می‌دهند.

وی همچنین تصریح کرد: زنان و دختران در روز علفه به باغ می‌روند و سبزی‌های باغی هم چون پونه، بی‌بی بیردم، سرسیر، پای چغوک، گزروک، سرسبیس، قیاق، سیخ تروش و... جمع می‌کردند و از خاطرات خود می‌گفتند و خندان بودند که یک سال بزرگتر شده‌اند و سال نو را با خوشحالی و سلامتی سپری خواهند کرد.

این پژوهشگر بومی عیدی بردن را یکی دیگر از آیین‌های نوروزی که در روز علفه برگزار می‌‏شود دانست و گفت: در کاشمر نامزددارها تعدادی سینی به فراخور ثروت و جایگاه اجتماعی تهیه و اقلامی اعم از خوردنی و پوشیدنی را برای عروس خانم ارسال می‏‌کنند.

وی یادآور شد: تعداد این سینی‏‌ها حداقل هفت عدد و حاوی کله قند، برنج، گوشت، چای و نبات، حنا و صابون، شیرینی، لباس برای عروس و خانواده‌اش و کفش سفید و روسری است.

بی‌تقصیر با اشاره به اینکه در این روز تعدادی از اطرافیان عروس این سینی‏‌ها را روی سر می‌گذارند و به خانه عروس می‌برند، افزود: عروس به آورندگان سینی‏‌ها دستمالی که خود بافته هدیه می‌دهد. همچنین دو سینی نیز از سوی خانواده عروس برای شاداماد تدارک دیده شده که در یکی لباس شاداماد به علاوه کفش او و در دیگری لباس و کفش برای خانواده داماد قرار دارد و این دو سینی راهی خانه داماد می‏‌شود.

وی در ادامه مطرح کرد: غذای اصلی روز علفه آشی به نام جوشواره یا جوش‏بره است که اهالی معتقدند با پخت آن و بلند شدن بویش اموات خشنود می‌شوند.

پژوهشگر مسائل بومی در کاشمر یادآور شد: در تهیه این آش خمیر را به قطعات پهن در آورده و میان آن سبزی پخته، بلقست، گندمک، کنگر باغی، پادرازک و سبزی‏‌های صحرایی و گردوی ساییده گذاشته و می‌پیچند و در آب جوش می‌پزند. بعد از پخته شدن با ریختن کشک ساییده و گردوی ساییده و نعناع داغ بر روی آن صرف می‌کنند.

وی افزود: ابتدا سبزی‌های خودرو و خوردنی را جمع‌آوری و می‌پزند، بعد خمیر آش را به صورت تازه آماده و نازک پهن کرده و سبزی پخته شده به همراه افزودنی‏‌های چون؛ عدس، جوز، قورمه و ادویه به صورت قطاب یا بالشت خمیری ۳ در ۳ در می‏‌آورند. به آشی که دارای حبوبات در حال پخت است، رشته و قطاب، بالشت خمیری افزوده می‏‌شود تا خوب بپزد و جا بیفتد.

بی‌تقصیر با بیان اینکه درست کردن آش جوشواره یا جوش‏بره پرزحمت بوده و همکاری جمع را می‏‌طلبد، اظهار کرد: یکی از اهالی از قول پدرش می‏‌گوید پدرم این آش را بسیار دوست دارند و چون بساط پختن این آش مهیا می‏‌گشت، کبکشان به خروس‌خوانی می‌افتاد و این شعر را زمزمه می‌کردند: «گر آش کنی آب ز گرگان آرُم... پونَه ز هرات، زیرَه ز کرمان آرُم/ در شهر مِشَد قُروت رَد دارُم...از کوه کلات، کُندَه به دندان آرُم!»

وی در پایان با اشاره به اینکه روز علفه  سنتی کهن  برای به یاد مردگان بودن  است، گفت: اهالی منطقه کاشمر بر این باورند که روح مردگان غیر از شب‏‌های جمعه در موقع تحویل سال نو و روز اول نوروز نیز آزاد هستند و به خانه و کاشانه قدیم خود می‏‌آیند و اگر در این موقع خانه قدیم خود را پاکیزه و روشن و خوشبو ببینند، شاد و خوشبخت خواهند شد و اولاد خود را دعا خواهند کرد و در غیر این صورت با حالت غمگین باز خواهند گشت و بازماندگان خود را نفرین می‌کنند.

انتهای پیام