مهراد فرهادیان امروز ( دوشنبه، ۲۳ اسفندماه) در پنجاهمین نشست تخصصی خیرماندگار با موضوع «بایستههای خیریهها در عرصه محیط زیست» که به همت پژوهشکده آلا دانشگاه اصفهان بهصورت مجازی برگزار شد، با بررسی موضوع کنترل آلودگی آب و بازیافت پساب، به نقش مؤسسات خیریه و سازمانهای مردم نهاد اشاره و اظهار کرد: این سازمانها بهعنوان شرکایی برای تحقق توسعه پایدار در اجلاس سران زمین در ریو نام برده شدهاند.
وی حوزه محیط زیست را یکی از چالشهای اصلی مردم دنیا نام برد و گفت: بحران آب در همه دنیا وجود دارد. منابع آب شیرین محدود و مناب آب شور برای استفاده هزینهبر هستند.
این استاد گروه مهندسی شیمی دانشگاه اصفهان توضیح داد: آب دریای آزاد ۳۵ تا ۴۰ گرم در لیتر نمک دارد که نسبت به آب شیرین که دارای یک گرم نمک است، بسیار متفاوت و استفاده از آن راحت نیست.
فرهادیان به بحران آب در ایران اشاره کرد و گفت: جمعیت ایران در سال ۱۳۰۰ کمتر از ۱۰ میلیون نفر بوده که امروز به بیش از ۸۰ میلیون نفر افزایش یافته و پیش بینی میشود که در سال ۲۰۵۰ جزء ده کشور پرجمعیت دنیا به شمار آید. میزان سرانه آب تجدیدپذیر در سال ۱۳۰۰ حدود ۱۳ هزار متر مکعب بوده که در حال حاضر به حدود ۱۴۰۰ مترمکعب تقلیل یافته است.
وی با بیان اینکه روند کاهشی دسترسی به سرانه آب در تمام دنیا با توجه به روند رشد جمعیت وجود دارد، تصریح کرد: نیاز است خیرین ورود کنند. بیش از ۸۰ درصد وسعت ایران در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک قرار دارد که باید بازنگری در تمام اصول استفاده از آب در کشور انجام شود. نوع کشت ما با توجه به وضعیت منابع آب باید تغییر کند و الگوی فضای سبز نیز نیازمند اصلاح است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ایران سه درجه سیلسیوس گرمتر از جهان و بارش آن یک سوم بارش جهان است، پس آب ما کمتر و نیاز آبی ما بیشتر از میانگین جهانی است. آهنگ افزایش دمای ایران سه برابر آهنگ گرمایش جهانی است، پس روز به روز بر پهنههای کم آب ایران افزوده میشود.
فرهادیان با بیان اینکه سالانه در ایران بالغ بر ۳۵ میلیارد متر مکعب فاضلاب به منابع آبی و محیط زیست تخلیه میشود که کمتر از ۵ درصد آن بازیافت میشود. خیرین میتوانند برای کمک به جلوگیری از آلودگی آب در این بخشها ورود کنند.
وی به نقش خیران در عرصه محیط زیست تأکید کرد و گفت: کمک خیریهها به ایجاد آزمایشگاههای مرجع محیط زیست در دانشگاه، حمایت از طرحهای خیرانه در ایجاد تصفیه خانههای آب و فاضلاب روستایی، شهری، کشاورزی و صنعتی به منظور افزایش سطح بهذداشت جامعه، جلوگیری از آلودگی منابع آب با رویکرد بازیافت آب ورود کنند.
فرهادیان اضافه کرد: کمک به انجام پژوهشهای کاربردی در زمینه تصفیه آب و فاضلاب و بهبود محیط زیست، کمک به توسعه فناوریهای نوین در تصفیهخانههای آب شهری و روستایی و توسعه فناوریهای تصفیه خانههای فاضلاب شهری و روستایی و کمک به توسعه فرهنگ زیست محیطی و آموزش مردم در حوزه محیط زیست از دیگر زمینههای ورود خیرین است.
اکبر قاضی فرد، عضو هیئت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه اصفهان نیز در این نشست گفت: حدود ۲۰۰ سال پیش سطح استاندارها بسیار پایین بود و در زبالهها، پلاستیک، مواد شیمیایی و فلز وجود نداشت، اما با صنعتی شدن جوامع تولید حجم وسیعی از مواد بسته بندی بالا رفت.
وی افزود: در دنیای امروز، کنترل منابع از اهمیت بالایی برخوردار است و کشوری که در این زمینه موفق باشد میتواند دنیا را کنترل کند.
به گفته این استاد دانشگاه، در مورد محیط زیست باید در مورد ما صحبت کنیم. در اقتصاد هر کشور مهم است بتوانیم زبالهها را بازیافت کنیم. خیرین میتوانند در کارخانه تولید کاغذ ورود کنند و بهترین جایی است که هم محیط زیست از بین نمیرود و هم تولید سرمایه دارد.
حامد یزدیان، استاد دانشکده عمران و حمل و نقل دانشگاه اصفهان نیز گفت: مسئله آب اصفهان چالش بسیار دارد و اجماعی در میان کارشناسان در مورد علت آن وجود ندارد. در سالهای اخیر مسائل مختلفی همچون کشاورزی بیرویه، تلفات آب، تغییر اقلیم، کم شدن منابع زیرزمینی که بهعنوان مشکل آب اصفهان مطرح است، اما باید در این زمینه اولویتبندی شود.
وی افزود: سیستمی مانند زایندهرود پیچیده است و با چند راه حل نمیتوان گفت مشکل قطعاً رفع میشود. بحث آب و محیط زیست چند وجهی است و اینکه انتظار داشته باشیم مهندسین آن را حل کند صحیح نیست.
این استاد دانشگاه، درباره توصیف ریشه چالشهای منابع آب، بیان کرد: بحث مالکیت آب در صد سال گذشته دچار تغییر شده و هنوز قوانین تکلیف ما را مشخص نکرده است و اختلاف دیدگاه داریم. بخش خصوصی و مردم تکلیف را در مالکیت آب نمیدانند که یکی از بحثهای تنشزا است. همچنین بخش دیگر ساختاری و نهادی است و نمیتوان مشکل آب را حل کرد، اما بحث ساختارها را نادیده بگیریم.
به گفته یزدیان، در دنیا مدیریت منابع مشترک توسط مردم و ذینفعان تصمیمگیری میشود و در کشور این موضوع جزء مطالبههای جدی باشد. نباید نگاهها استانی باشد. مردم باید نقش جدی در مدیریت آب و دولتها نقش تسهیلگر داشته باشند.
انتهای پیام
نظرات