رضا رحمدل، دکتری روابط بین الملل و مدرس دانشگاه‌های خراسان شمالی در نشست بررسی روابط ایران و چین که از سوی کانون مناظره و کرسی‌های آزاد اندیشی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی استان به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: رابطه ایران و چین از گذشته های بسیار دور و پیش از میلاد حضرت مسیح، بین حکومت پارت ها و خاندان هان در چین شروع شد و در دهه‌های بعد مانند دوران مهرداد پادشاه اشکانیان ادامه یافت.
وی در ادامه با اشاره به دوران معاصر و تغییر سیاست‌های چین در دوران مائو که اصطلاحا «بهار من بهار تو» نامیده می‌شد، افزود: اصلاحات دن شیائوپینگ (سیاستمدار و رهبر نخبگان نسل دوم جمهوری خلق چین که از ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۹ رهبر عالی مقام چین بود) گشایش‌هایی را در چین ایجاد کرد؛ البته ساختار اصلی سیاست را در حزب کمونیست نگه داشت و هدفگذاری چین در حوزه اقتصادی را به عنوان یک ابرقدرت جهانی در پیش گرفت و روابطش با قدرت‌های بزرگ مثل شوروی و آمریکا هم بر مبنای تنش زدایی بود.
رحمدل اضافه کرد: سازمان شانگهای هم در همین بستر ایجاد و گسترش دادند. سیاست خارجه ایران چه به لحاظ امنیتی و چه سیاسی با سازمان شانگهای مقارن است و این موضوع مسیر اقتصاد غیرنفتی را برای ما هموارتر می‌کند.
به گفته این مدرس دانشگاه‌های خراسان شمالی، تفاهم نامه ایران و چین به ابتکار شی جین پینگ رییس جمهور چین از سال ۲۰۱۳ پیشنهاد شد و فرایند طولانی طی کرد تا در سال ۲۰۱۶ متن اولیه تهیه شد و با مدیریت رئیس مجلس وقت و در سال ۲۰۱۸ در دستور کار ویژه قرار گرفت.
رحمدل ادامه داد: این تفاهم نامه در ۲۰ بند موضوع بندی شد و موضوعات مختلفی از جمله امنیتی، سرمایه گذاری، شیلات، پتروشیمی، نفت و بسیاری موضوعات دیگر در آن وجود دارد. با توجه به اینکه سیاست خارجه ایران به ویژه در شرایط تحریم، چند جانبه گرایی است و از آن جایی که ایجاد شرایط دور زدن تحریم و توسعه صادرات در این تفاهم نامه وجود دارد، می‌تواند یک نقشه راه مناسب برای کشور باشد.
وی با اشاره به فضای ایجاد شده حول این تفاهم نامه افزود: این فضا تا حد زیادی تفاهم نامه را منحرف کرد و به نوعی از حالت معمول خارج شد و این تصور را در برخی ایجاد کرد که با این تفاهم نامه کل اختیارات کشور مانند قرارداد رویترز به بیگانه اهدا می‌شود که این موضوع به هیچ عنوان با روح این تفاهم نامه سازگار نیست و همچنین اصلا سیاست خارجه چین نه امنیتی بلکه اقتصادی است و در سرمایه گذاری‌های خارجه دولت چین مستقلا ورود نمی‌کند و اساس این تفاهم نامه آن است که شرکت‌های چینی با وام‌های کم بهره بتوانند برای سرمایه گذاری وارد ایران شوند.
رحمدل با اشاره به انجام صید توسط چینی‌ها به شیوه ترال در جنوب کشور و آسیب به محیط زیست، تصریح کرد: در این خصوص با قاطعیت برخورد شد و این موضوع نشان دهنده آن دانست که در جایی که منافع ملی مورد هجمه قرار گیرد قطعا نهاد های مسئول ورود پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به این موضوع که شرکت‌های چینی نیز تحت قوانین بین المللی فعالیت می‌کنند، افزود: شرکت‌های چینی از سال ۲۰۱۸ به شدت فعالیت‌های خود را در ایران کاهش دادند و به همین علت در حال حاضر سیاست دولت به سمت احیای برجام است تا با احیای آن در شرایطی که منافع ملی ما تامین شود، شرایط را برای رفع تحریم فراهم کنند و اگر برجام احیا شود به طور قطع عواید بهتری از تفاهم نامه چین برای ما ایجاد خواهد شد.
رحمدل با توضیح اینکه در تفاهم نامه ایران و چین به صادرات کالاهای ایرانی به چین اشاره‌ای نشده، گفت: این موضوع باید در قراردادهای تخصصی‌تر و اجرایی لحاظ شود زیرا بازار چین فرصت بسیار خوبی برای صادرات است.
وی با اشاره به بُعد امنیتی رابطه ایران و چین به مانورهای اخیر دریایی میان ایران، چین و روسیه اشاره کرد و گفت: این موضوع می‌تواند کمک زیادی به امنیت دریایی منطقه کند.
این مدرس دانشگاه‌های خراسان شمالی رابطه ایران و چین را به لحاظ امنیتی، اقتصادی و سیاسی برای ایران مفید دانست و بیان کرد: امیدواریم تقویت این رابطه به گسترش روابط ایران با آسیای مرکزی، روسیه و منطقه شانگهای منتج شود و فرآیند توسعه صادرات ما را ممکن سازد.
انتهای پیام
نظرات