دکتر محمد صباییان در گفت‌وگو با ایسنا، با آسیب‌شناسی دلایل بیکاری دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پایه در ایران، اظهار کرد: صنایع در کشور ما بخش تحقیقات و توسعه ندارند و این یکی از اصلی‌ترین دلایل بیکاری فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پایه از جمله فیزیک، شیمی، زیست و زمین‌شناسی است.

وی افزود: صنایع ما بیشتر به اپراتور نیاز دارند یعنی یک وسیله از پیش ساخته شده باشد و افراد با آن کار کنند.

تا وقتی به دنبال ارتقای ابزار صنایع نباشیم، نیاز به علوم پایه حس نمی‌شود

عضو هیات علمی گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: تا وقتی در صنایع، بخش تحقیقات نداشته باشیم و نخواهیم ابزار را در صنعت ارتقاء دهیم، نیاز به رشته‌های علوم پایه نیز احساس نمی‌شود. رشته‌های علوم پایه روی مرزهای دانش و جابه‌جا کردن آن کار می‌کنند.

وی با اشاره به نحوه به کارگیری دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پایه در کشورهای پیشرفته، گفت: در کشورهایی از جمله آلمان وقتی قرار است یک مهندس  استخدام شود، اولویت با کسی است که دانش فیزیک دارد. کشورهای صنعتی، شرکت‌های معتبر دارند و این شرکت‌ها بخش تحقیقات و توسعه دارند و در نتیجه دانش‌آموختگان رشته‌های علوم پایه را جذب می‌کنند.  

صباییان افزود: دانش‌آموختگان علوم پایه در کشورهایی مانند آلمان، انگلیس، فرانسه و آمریکا بسیار خوب جذب می‌شوند به این دلیل که این افراد به توسعه صنایع کمک می‌کنند. به عنوان مثال وقتی یک لامپ ساخته می‌شود حتی پس از تولید لامپ، همچنان در بخش تحقیقات به دنبال تولید لامپ بهتر، کارایی بهتر و ارتقای آن هستند.

وی خاطرنشان کرد: وضعیت استخدام رشته‌های علوم پایه در این کشورها بسیار خوب است و متاسفانه دانشجویان ما مهاجرت می‌کنند زیرا برای آن‌ها بازار کار در این کشورها مهیا شده است؛ در این شرایط، بسیاری را می‌شناسم که مهاجرت کرده‌اند.

رقابت در کشور ما تنها بر سر سه رشته است

عضو هیات علمی گروه فیزیک دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: اگر وضعیت این گونه بماند، قطعا بچه‌های مستعد و توانمند کمتر به سراغ خواندن علوم پایه می‌روند که باعث تضعیف علوم پایه و در نتیجه ضعیف‌تر شدن تحقیقات اندک در صنایع کشورمان می‌شود.

وی گفت: وقتی دانشجویان از علوم پایه روی برمی‌گردانند سراغ رشته‌های دیگر می‌روند. اکنون در کشور ما رقابت بر سر چیست؟ رقابت اصلی بر سر رشته‌های پزشکی، روانشناسی و حقوق است و این‌ها علائم بدی است زیرا وقتی متقاضی برای پزشکی زیاد است یعنی بیماران زیادی داریم، وقتی تقاضا برای رشته روانشناسی زیاد است یعنی مشکلات روانشناختی زیاد است و وقتی رقابت بر سر حقوق است، یعنی مشکلات دعوی زیاد است.

صباییان افزود: این در حالی است که باید رقابت بر سر علوم پایه مانند ریاضی، زیست شناسی، فیزیک، شیمی و رشته‌های مهندسی و فنی زیاد باشد. وقتی رقابت بر سر این رشته‌ها باشد نشان می‌دهد که توسعه و ساخت و ساز در کشور زیاد است.

شرکت‌های خودروسازی، نماد صنعت بدون پژوهش

وی بیان کرد: اگر این روال ادامه داشته باشد از نظر صنعتی ضعیف‌تر می‌شویم و مهندسان ما تنها تبدیل به اپراتورهای صنایع می‌شوند. مدل شفاف و واضح نبود پژوهش، شرکت‌های خوروسازی مانند ایران‌خودرو و ساپیا هستند که ماشین‌های بی‌کیفیت تولید می‌کنند و نه تنها پیشرفت نکرده‌اند بلکه افت نیز کرده‌اند زیرا کار پژوهشی در طراحی بدنه، ایمنی، سیستم برق، اتوماسیون، متریال و... انجام نمی‌شود.  

این پژوهشگر بیان کرد: برای حل این مشکل، اولین نکته این است که ارتباطات بین‌المللی خوبی برقرار کنیم. وقتی جنب و جوش در صنعت رخ دهد و وضع مالی خوب شود، توسعه و تحقیق نیز آغاز می‌شود و در نتیجه، دانش‌آموختگان علوم پایه به کار گرفته می‌شوند.

انتهای پیام