مدیریت بحران علمی است که به‌وسیله مشاهده مستمر و هوشمند بحران‌ها و تجزیه‌وتحلیل آن‌ها در جستجوی یافتن ابزاری است که به‌وسیله آن‌ها بتوان از بروز بحران‌ها، پیشگیری و یا در صورت بروز آن در خصوص کاهش اثرات آن با آمادگی لازم برای امدادرسانی سریع و بهبودی اوضاع اقدام کرد، در این گزارش نگاهی به برخی از بحران‌ها و کمبودهای حوزه امدادرسانی در مدیریت بحران در قزوین انداخته‌ایم.
مناطق حادثه‌خیز استان قزوین شناسایی‌شده است
یدالله ملکی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین، در گفت‌وگو با ایسنا تصریح می‌کند: با توجه به تغییرات اقلیمی صورت گرفته؛ بارندگی به‌صورت غیرمترقبه و به‌طور ناگهانی به یک امر عادی تبدیل‌شده است، استان قزوین نیز در مناطق مختلف مستعد سیل است و مناطق زیادی از شهرها، روستاها، اراضی کشاورزی و صنعتی استان نیز در معرض خطر سیل قرار دارند.
وی ادامه می‌دهد: مناطق حادثه‌خیز استان طبق مطالعاتی احصا و شناسایی‌شده است، این مناطق به‌عنوان نقاط حادثه‌خیز با جزئیات شناسایی و به دستگاه‌های متولی منعکس‌شده است تا اقدامات پیشگیرانه لازم صورت بگیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین اظهار می‌کند: با کمک استانداری نقشه‌های پهنه‌بندی سیل را در رودخانه‌ها انجام دادیم که مشخص شود در صورت وقوع سیل کدام مناطق آسیب می‌بینند، می‌توان گفت مهم‌ترین کاری که در این سه سال اخیر توسط شرکت آب منطقه‌ای انجام‌شده است آزادسازی و لایروبی رودخانه‌های آسیب‌زا در مناطق شهری است ما رودخانه‌های مناطق شهری که موجب آسیب می‌شدند را شناسایی کردیم و آزادسازی بستر رودخانه‌ها را انجام دادیم.
۷۵ هکتار از بستر رودخانه‌ها را آزادسازی کردیم
وی یادآور می‌شود: این اقدام برای اولین بار از سال ۹۸ به‌صورت جدی شروع شد و تاکنون ۷۵ هکتار از بستر رودخانه‌ها را آزادسازی کردیم، این اقدامی بی‌نظیر طی ۳۰ سال گذشته بود، رودخانه‌هایی که تصرف‌شده و در آن ساخت‌وساز شده یا کشاورزی انجام می‌شد را تا حد امکان آزادسازی کردیم.
ملکی بیان می‌کند: همچنین ۷۲.۲ کیلومتر از مسیر رودخانه‌ها را لایروبی کردیم، رودخانه حاجی عرب در شهرستان بوئین‌زهرا، رودخانه یالیان و شترک در شهرستان البرز، رودخانه تازه‌آباد و اکثر رودخانه‌هایی که برای عبور سیل نیاز به لایروبی داشتند را لایروبی کردیم؛ همین امر سبب شد که در سیل ۹۹ خسارت زیادی وارد نشود.
وی تأکید می‌کند: برخی دیگر از رودخانه‌ها از جمله رودخانه خشک دشت در الموت نیز در حال لایروبی است، لایروبی همچنان ادامه دارد تا این آمادگی وجود داشته باشد در صورت بروز سیل مناطق مسکونی آسیب نبینند، اگر اعتبار بیشتری اختصاص داده شود می‌توانیم رودخانه‌های بیشتری را لایروبی کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین بیان می‌کند: از سال ۹۸ تاکنون رودخانه‌های مختلفی در شهرستان‌ها لایروبی شدند که از این میان ۳۵ و نیم کیلومتر بویین‌زهرا، ۱۲ کیلومتر البرز، ۸ کیلومتر تاکستان، ۱۳ کیلومتر آبیک، یک و نیم کیلومتر آوج و ۴ کیلومتر در قزوین لایروبی شده است.
وی تأکید می‌کند: در بخش آزادسازی نیز ساخت‌وسازها در بستر رودخانه و کشت‌های غیرمجاز در حریم رودخانه را با اخذ دستورات قضایی تخریب کردیم، در این حوزه نیز ۳۹.۲ هکتار در شهرستان بوئین‌زهرا، ۱۰ هکتار در شهرستان البرز، ۹ هکتار در شهرستان تاکستان، ۹ و نیم هکتار در شهرستان آبیک و یک و نیم هکتار در شهرستان آوج و ۵ هکتار در شهرستان قزوین تصرفات را آزادسازی کردیم.
برای رفع خطر به اعتبارات بیشتری نیاز داریم
ملکی تصریح می‌کند: هرسال قبل از شروع بارش اطلاعیه می‌دهیم که مردم از تردد و یا استقرار در کنار رودخانه‌ها خودداری کنند و در حوزه اطلاع‌رسانی نیز باقدرت وارد شدیم، همچنین نهضت آزادسازی ادامه و به کلیه مناطقی که تصرف‌شده است اخطار دادیم، در برخی موارد که در بستر رودخانه بود از خیلی‌ها به‌ویژه مراکز پرورش ماهی شکایت کردیم؛ همه این شکایت‌ها به نفع خودشان است تا به علت دخل و تصرف در حریم رودخانه در زمان سیل آسیب نبینند.
وی بیان می‌کند: استان قزوین در مقابله با سیل آمادگی خوبی دارد اما آمادگی کاملی نداریم و برای رفع خطر به اعتبارات بیشتری نیاز داریم، از طرفی ما نقاط حادثه‌خیز را شناسایی کردیم و دستگاه‌هایی که به آن‌ها نامه زدیم باید پیگیر کار باشند، اگر پل‌ها اشکال دارند و قابلیت عبور سیل را ندارند باید توسط اداره راهداری اصلاح شود، اگر در اجرای طرح هادی روستاها مشکلاتی وجود دارد بنیاد مسکن باید مشکلاتی که اعلام کردیم را در دستور کار قرار دهد و مسیرها را اصلاح کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان قزوین یادآور می‌شود: شهرداری‌ها باید نکاتی که مربوط به داخل شهر است را حل کنند، صنایعی مانند شهر صنعتی آراسنج که خسارت‌دیده باید ایمن‌سازی شود، در هنگام ساخت شهرک مهرگان پیش‌بینی‌های لازم برای سیل و زلزله صورت نگرفته است و باید تمهیداتی که در نامه دادیم را اجرا کنند تا بتوانیم استان قزوین را در مقابل سیل ایمن سازیم.
۴۷ آمبولانس همراه با نیرو همواره در آماده‌باش هستند
دکتر سهیل سلطانی، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قزوین نیز در این خصوص به ایسنا می‌گوید: اورژانس قزوین در حال حاضر در پدافندها امکان افزایش ۵۰ درصد تخت‌های بیمارستانی به نسبت تخت‌های موجود را دارد، در ایام کرونا این کار را انجام دادیم و توانستیم ۶۷۰ تخت را به ۹۶۰ تخت افزایش دهیم؛ همچنین ۴۷ آمبولانس همراه با نیرو همواره در آماده‌باش هستند.
وی ادامه می‌دهد: ۲ بیمارستان صحرایی داریم که در ایام سیل و زلزله می‌توان از آن استفاده کرد، این بیمارستان‌ها در بحران کرونا نیز به ما کمک کرد و در مدت شیوع کرونا ۲ بار بیمارستان صحرایی را برپا کردیم؛ امکانات موجود در بیمارستان‌های صحرایی برای بیماری‌های داخلی کمک‌کننده نیست اما در حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله خیلی کمک‌کننده است.
سلطانی بیان می‌کند: بیمارستان‌های صحرایی مجموعاً دارای ۹۰ تخت است، یکی از بیمارستان‌ها به رادیولوژی و آزمایشگاه نیز مجهز است اما بیمارستان دیگر تجهیزات کامل ندارد، یکی از معضلات ما این است که =امکانات تجهیز یک بیمارستان را داریم اما برای هر ۲ بیمارستان از آن استفاده می‌کنیم.
وی خاطرنشان می‌کند: یکی از معضلات بزرگ ما نبود آمبولانس جدید است البته این مشکل کشوری است، عمر مفید هر آمبولانس را پنج سال در نظر می‌گیرند اما آمبولانس‌های ما بالای ۱۵ سال کار می‌کنند، با توجه به اینکه تعداد مأموریت‌ها بالا است و هر ماشین حدوداً سالانه ۱۰۰ هزار کیلومتر کار می‌کند و می‌توان گفت تقریباً مستهلک شده است و باید به بازسازی کردن آمبولانس‌ها فکر کنیم.
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قزوین اظهار می‌کند: پرسنل اورژانس قزوین بازسازی یک آمبولانس را انجام داده و اتاقک آن را به‌صورت کامل عوض کرده است که به‌زودی رونمایی می‌شود، اگر این اقدام را توسط استان‌های دیگر انجام می‌دادیم ۲۷۰ میلیون تومان هزینه داشت اما با استفاده از توان و ظرفیت پرسنل استان این کار حدوداً با هزینه ۱۰۰ میلیون تومان انجام شد.
مهم‌ترین مشکل اورژانس قزوین نبود پد هلی‌کوپتر است
وی بیان می‌کند: یکی دیگر از بزرگ‌ترین معضلات اورژانس قزوین که بارها آن را مطرح کردم نبود پد هلی‌کوپتر است، ۱۲۰ نقطه ضروری در استان برای ساخت پد شناسایی‌شده و به استانداری، فرمانداری و بخشداری‌ها اعلام کردیم اما تاکنون تنها سه پد استاندارد ساخته‌شده است، با توجه به استاندارد نبودن پدها امکان فرود آمدن و امدادرسانی وجود ندارد.
سلطانی یادآور می‌شود: اخیراً مرد جوانی به بالای کوه رفته بود و آنجا دچار حمله قبلی شده بود، هلی‌کوپتر اعزام‌شده و فرد را پیدا کرد اما به دلیل عدم وجود پد و نبود فضای مناسب امکان فرود پیدا نکرده بودند و درنهایت به علت تأخیر در CPR، فرد فوت شده بود؛ ساخت پد اگرچه معضل بزرگی است اما به‌راحتی قابل حل است.
وی بیان می‌کند: با یک لودر می‌توان مکان‌های موردنظر را صاف کرد ما تجهیزات نداریم و نمی‌توانیم انجام دهیم اما طرح آن را برای استانداری‌ها ارسال کردیم، حتی طرحی در نظر گرفته‌شده است که مردم بتوانند خوشان پد را بسازند، هزینه ساخت استاندار هر پد ۷۰ میلیون تومان است اما می‌شود با هزینه کمتری توسط مردم این کار انجام شود، لودر می‌تواند زمین را صاف کند و سپس به زمین آب‌داده شود تا زمین نشستش را انجام دهد، سنگ‌ریزه‌های کوچک جمع شود و محوطه مشخص باشد.
پایگاه‌های جدید راه‌اندازی می‌شود
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان قزوین یادآور می‌شود: دانشگاه یک سری از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز را به‌صورت معکوس ساخته است که اگر به بهره‌برداری برسد می‌توانیم به آمبولانس‌ها متصل کنیم، در این صورت از شارژ کردن کپسول بی‌نیاز می‌شویم و خدمت‌رسانی سریع‌تر می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: به‌زودی پایگاه‌های جدیدی در مناطق محروم آوج، منطقه کلنجین و الموت راه‌اندازی می‌کنیم، در صورت تأمین نیرو پایگاه‌های دیگری نیز اضافه می‌شود تا در زمان بحران دسترسی به پایگاه‌ها افزایش پیدا کند، همچنین در حال حاضر ما یک دستگاه اتوبوس آمبولانس داریم امیدواریم به‌زودی یک دستگاه اتوبوس آمبولانس و ۳۰ دستگاه موتولانس به شهر قزوین و تاکستان اختصاص پیدا کند، رایزنی‌ها لازم نیز صورت گرفته است.
سلطانی خاطرنشان می‌کند: دسترسی به قسمت جنوبی شهر قزوین به خاطر کوچه‌های قدیمی سخت است، با توجه به جمعیت جنوب شهر آنجا یک پایگاه اضافه و مولوی را ۲ کد اعلام کردیم، با توجه به باریک بودن کوچه‌ها سعی کردیم آمبولانس‌های کوچک را در این مناطق قرار دهیم، با توجه به استاندارد نبود کوچه‌ها و دسترسی نامناسب امدادرسانی سخت است.
وی یادآور می‌شود: همچنین در شهرک مهرگان اگرچه مأموریت‌ها کم است اما با توجه به جمعیت در حال بررسی راه‌اندازی پایگاهی در این منطقه هستیم تا در مواقع لزوم پایگاه‌ها در دسترس باشند.
آتش‌نشانی برای خدمت‌رسانی مرز خاصی ندارد
قدیر موسی‌خانی، رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص می‌گوید: آتش‌نشانی قزوین دارای ۹ ایستگاه ثابت در سطح شهر و یک ایستگاه موقت است، با توجه اینکه در خیابان امام خمینی (ره) به‌عنوان بافت مرکزی شهر از تراکم و ترافیک بالایی برخوردار هستیم یک ایستگاه موقت در این خیابان راه‌اندازی شده است تا در صورت ضرورت، برای امدادرسانی با مشکل روبه‌رو نشویم.
وی ادامه می‌دهد: آتش‌نشانی قزوین از آمادگی خوبی برای مقابله با حوادث برخوردار است، اگر حادثه‌ای در خارج از شهر و استان قزوین رخ دهد نیز با هماهنگی مدیریت بحران و شهرداری به سایر نقاط استان و حتی خارج از استان نیز خدمات ارائه می‌کنیم.
رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین اظهار می‌کند: آتش‌نشانی برای خدمت‌رسانی مرز خاصی ندارد و با توجه به نیاز کشور هرجا که لازم باشد تیم‌های عملیاتی از قزوین اعزام می‌شود، آتش‌نشانی قزوین همواره در حوادثی مانند واژگونی تانکرهای حمل سوخت، آتش‌سوزی واحدهای صنعتی و بلایای طبیعی مانند سیل آوج و الموت حضور فعال و مؤثری داشته است؛ همچنین در آتش‌سوزی که اخیراً در پالایشگاه تهران رخ داد با توجه به گسترگی آتش‌سوزی پنج اکیپ از قزوین اعزام کردیم.
خودرو مقابله با حوادث مواد شیمیایی نداریم
وی تأکید می‌کند: در حال حاضر ۲۱۵ نفر نیروی عملیاتی به‌صورت شبانه‌روزی فعال هستند و در سطح ایستگاه‌های آتش‌نشانی از خودروها و تجهیزات به‌روز دنیا استفاده می‌کنیم بااین‌حال کمبودهایی وجود دارد، در استان قزوین در حوزه خودرو مقابله با حوادث مواد شیمیایی کمبود امکانات داریم یعنی خودرویی که تمامی امکانات مقابله با نشت و حوادث مواد شیمیایی را داشته باشد در قزوین وجود ندارد.
موسی‌خانی بیان می‌کند: علی‌رغم اینکه قزوین استانی صنعتی و کریدور ارتباطی ۹ استان است، تردد خودروهای حامل مواد خطرناک شیمیایی و سوخت‌رسان در جاده‌های استان زیاد است و از این حوادث در استان به‌وفور رخ می‌دهد اما در بخش تجهیزاتی که به این موضوع مرتبط باشد کمبود داریم و باید تجهیز شویم.
خطر ناایمنی بلندمرتبه‌ها قزوین را تهدید می‌کند
وی خاطرنشان می‌کند: بلندمرتبه‌سازی در تمام شهرهای کشور رو به افزایش است به همان میزان نیاز است که دستگاه‌های امدادی به تجهیزات روز مقابله با حوادث بلندمرتبه‌سازی مجهز شوند، در حال حاضر در قزوین ۲ نردبان داریم که یکی از آن‌ها فرسوده و قدیمی است و دیگری با مشکلاتی روبه‌رو است، بنابراین نیاز به خرید یک دستگاه بالابر داریم اما قیمت این تجهیزات بسیار گران‌قیمت است و برای خرید یک نردبان آتش‌نشانی باید ۶۰ میلیارد تومان اعتبار داشته باشیم، دولت باید در این زمینه تدبیری بیندیشد و از اعتبارات دولتی برای تجهیز آتش‌نشانی‌ها کمک کند.
رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین خاطرنشان می‌کند: بحران‌های طبیعی که قزوین را تهدید می‌کند شامل سیل، زلزله، طوفان، خشک‌سالی و سرمازدگی است که همواره امکان وقوع آن وجود دارد و باید آمادگی کاملی برای مقابله با آن وجود داشته باشد تا در صورت وقوع غافلگیر نشویم.
وی یادآور می‌شود: یکی از مهم‌ترین حوادث انسان‌سازی که در قزوین در حال افزایش است، آتش‌سوزی در برج‌های بلندمرتبه است، ناایمنی‌ها توسط کمیته‌های ایمن‌سازی اماکن پرخطر بررسی‌شده و اغلب این خطرات به مدیران برج‌ها اطلاع داده‌شده اما اقدامی صورت نگرفته است، ایمن‌سازی باید توسط مدیران و ساکنان برج‌ها اتفاق بیفتد.
موسی خانی اظهار می‌کند: یک برج از زمانی که ساخته می‌شود دستورالعمل‌هایی را باید اجرا کند برای مثال سیستم اعلام حریق و اطفا باید در برج‌ها کارگزاری شود، راه‌پله فرار تعبیه شود، ساکنان برای مقابله با حوادث آموزش لازم را ببیند و از نماهای قابل اشتعال مانند آلومینیوم کامپوزیت استفاده نشود.
وی تأکید می‌کند: ساختمان‌هایی که قبل از گرفتن پایان کار به بهره‌برداری می‌رسند برای شهر خطر محسوب می‌شوند این ساختمان‌ها قبل از دریافت تأییدیه ایمنی توسط آتش‌نشانی مورداستفاده قرار گرفتند، انتظار می‌رود متولیان وارد شوند و با ناایمنی برج‌ها برخورد کنند تا ایمن‌سازی در این حوزه اتفاق بیفتد.
به گزارش ایسنا، بحران‌هایی که در این گزارش به آن اشاره شده است تنها بخشی از بحران‌هایی است که قزوین را تهدید می‌کند، مدیریت بحران نه انتخاب بلکه یک ضرورت است، چراکه برخلاف مدیریت ریسک که شامل ارزیابی تهدیدهای احتمالی و پیدا کردن بهترین راه جلوگیری از وقوع آن است، مدیریت بحران شامل برخورد با تهدیدها؛ قبل، در حین و پس از وقوع بحران است. ازاین‌رو داشتن بینش و رویکرد بحران محور منجر به آن می‌شود که با خردورزی و به‌کارگیری دانش و علوم مختلف و مرتبط با بحران با رویکرد سیستمی در مورد سناریوی بدترین حالت‌های قابل وقوع و درعین‌حال ارائه راه‌حل‌های بی‌شمار بیانجامد، بنابراین انتظار می‌رود قبل از وقوع بحرانی در قزوین این کمبودها و مشکلات بررسی و حل شود.
انتهای پیام
نظرات