به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری آناتولی، سومین نشست شراکت ترکیه – آفریقا که به میزبانی استانبول برگزار شد، روز شنبه اعلامیه مشترکی منتشر کرد.  

در این بیانیه آمده است که طرفین به تعمیق و تقویت بیشتر همکاری به نفع این کشورها و این مردمان متعهد هستند. آنها همچنین متعهد شدند که همکاری خود را در زمینه مسائل جاری در عرصه جهانی از جمله سلامت، صلح، امنیت، حکومتداری و عدالت تقویت کنند.

در این بیانیه آمده است، طرفین بر سه موضوع اصلی "صلح، امنیت و عدالت"، "توسعه متمرکز بر انسان" و "رشد قوی و پایدار" تمرکز خواهند داشت.

در این اجلاس تصمیم گرفته شد که مکانیسم های پیگیری مناسب برای نظارت و ارزیابی زمینه‌های همکاری مورد توافق ایجاد شود. براساس این اعلامیه، اجساس بعدی در سال ۲۰۲۶ در آفریقا برگزار خواهد شد. همچنین یک یادداشت تفاهم برای همکاری میان ترکیه و دبیرخانه منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا امضا شد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در سخنرانی اختتامیه گفت: می‌خواهیم با هم توسعه پیدا کنیم و رفاه مردم خود را با هم افزایش دهیم، بنابراین برای یادداشت تفاهم اهمیت زیادی قائل هستیم. ترکیه و کشورهای آفریقایی روی یک برنامه اقدام مشترک برای شراکت در چندین حوزه، از جمله صلح، امنیت، زیرساخت و تجارت توافق کردند. در این نشست، جلساتی با موضوعات مختلف از جمله کشاورزی، توسعه و صنعت دفاعی برگزار شد.

او افزود: ترکیه به همکاری با آفریقا در مسائل مختلف به ویژه کاهش فقر، توسعه و اپیدمی ها ادامه خواهد داد و با این نشست، ما از یک آستانه حیاتی در روابط ترکیه – آفریقا گذشتیم. امیدوارم شما (رهبران آفریقایی) را در دومین مجمع دیپلماسی آنتالیا در مارس ۲۰۲۲ که با موضوع اصلی بازسازی دیپلماسی برگزار خواهد شد، ببینیم.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه همچنین با انتشار پیامی در حساب توئیتر خود درباره سومین نشست همکاری‌های ترکیه-آفریقا در استانبول تاکید کرد: انشاء‌الله با کارهایی که امروز انجام دادیم‌ و تصمیماتی که اتخاذ کردیم، آینده روابط ترکیه و آفریقا را رقم خواهیم زد.

او در ادامه این پیام توضیح داد: «سومین نشست همکاری‌های ترکیه-آفریقا را که برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ در استانبول و برای دومین بار در سال ۲۰۱۴ در مالابو، پایتخت گینه استوایی برگزار کرده‌ایم را امسال به میزبانی استانبول ترتیب دادیم. در این اجلاس که با حضور ۳۸ کشور به موفقیت انجام دادیم، در مجموع ۱۵ دیدار دوجانبه نیز صورت گرفت».

وی همچنین با اشاره به اینکه با معرفی سال ۲۰۰۵ به عنوان «سال آفریقا» صفحه جدیدی را در روابط با این قاره باز کرده‌اند، افزود: «ما حجم تجارت خود با این قاره را که ۵.۴ میلیارد دلار بود، در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۵.۳ میلیارد دلار افزایش دادیم. ما در ۱۱ ماهه اول سال ۲۰۲۱ نیز این مبلغ را به ۳۰ میلیارد دلار رساندیم. سرمایه‌گذاری‌های ما در سراسر این قاره نیز به ۶ میلیارد دلار رسید».

رئیس‌جمهور اردوغان تاکید کرد: «اکنون ما یکدیگر را بهتر می‌شناسیم، صداقت خود را می‌دانیم، می‌بینیم که پتانسیل بسیار جدی برای همکاری بین کشورهای ما وجود دارد. یک ضرب المثل آفریقایی می گوید "هر کاری که امروز انجام می‌دهیم در تاریخ حک می‌شود"، انشاء‌الله با کارهایی که امروز انجام دادیم‌ و تصمیمات خود، آینده روابط ترکیه و آفریقا را رقم خواهیم زد».

همچنین رئیس اتحادیه آفریقا گفت، ترکیه کشوری که در تمام جنبه ها با آفریقا همبستگی نشان داده است، راه را برای یک نشست تاریخی هموار کرده است. او رویکرد برد – برد ترکیه در قبال آفریقا و تلاش برای شکوفایی مشترک را ستود.

رئیس جمهوری ترکیه همچنین گفت، این "بی‌عدالتی بزرگی" است که قاره آفریقا با جمعیت ۱.۳ میلیاردی، در شورای امنیت سازمان ملل جایی ندارد.

او با اشاره به شعار خود مبنی بر اینکه "جهان بزرگتر از پنج است" که اعتراضی به ترکیب شورای امنیت به شمار می‌رود، گفت تلاش‌های ترکیه همچنین برای خواهران و برادرانش در آفریقاست.

بیش از ۱۰۰ وزیر و ۱۶ رئیس جمهور از آفریقا در این اجلاس که با عنوان "شراکت ارتقا یافته برای توسعه و شکوفایی مشترک" برگزار شد، شرکت داشتند. اردوغان گفت: اعتقاد دارم که ما باید متحد شویم تا آفریقا بتواند نماینده‌ای در شورای امنیت داشته باشد، چرا که لایق آن است.

او با اشاره به اینکه برای بشریت شرم آور است که تنها شش درصد از جمعیت آفریقا مقابل کرونا واکسینه شده‌اند، گفت: ترکیه قصد دارد ۱۵ میلیون دوز واکسن به آفریقا بفرستد.

رئیس جمهوری ترکیه همچنین با اشاره به مسائل امنیتی مرتبط با قاره آفریقا، گفت به عنوان کشوری که حدود ۴۰ سال با تروریسم جدایی‌طلبی مبارزه کرده است، ترکیه به خوبی از چالش هایی که آفریقا با آنها مواجه است، اطلاع دارد. سازمان‌هایی نظیر بوکوحرام، الشباب و داعش صرفا یک مشکل برای تعداد محدودی کشور نیستند. آنها دشمن مشترک همه به حساب می آیند. هیچ تمایزی میان فتو و پ.ک.ک و این سازمان‌های تروریست که جان آفریقایی‌های بیگناه را می‌گیرند، وجود ندارد.

اردوغان گفت: آمادگی داریم تا محصولات صنعت دفاعی با فناوری پیشرفته ترکیه و تجربه‌ای که با مبارزه علیه تروریسم به دست آمده است، به نفع دوستان آفریقایی خودمان ارائه دهیم.

او همچنین از کشورهای آفریقایی برای حمایت از ترکیه در مبارزه با فتو از طریق ممنوع کردن فعالیت این سازمان و بستن یا انتقال نهادهای آموزشی آن به بنیاد معارف ترکیه قدردانی کرد.

ترکیه یک پایگاه گسترده نظامی در سومالی دارد و نقش مهمی در تجهیز و تعلیم نیروهای دولتی در آن کشور داشته است. نیروهای ترکیه در جنگ داخلی لیبی نیز دخالت کرده‌اند و پهپادهای ساخت آن کشور از دلایل موفقیت‌های نظامی دولت مستقر در طرابلس دانسته می‌شود. 

چند ماه پیش نخست‌وزیر اتیوپی، از رهبران جنجالی آفریقا به ترکیه رفت. آبی احمد، نخست‌وزیر اتیوپی، که درگیر جنگ داخلی با منطقه تیگرای در شمال آن کشور است، طی سفر خود به آنکارا، توافقی نظامی با ترکیه امضا کرد. اتیوپی هم‌اکنون همراه با مراکش و تونس، جزو خریداران آفریقایی تسلیحات ترکیه است. پهپادهای بیرقدار ترکیه که از بهترین‌ها در سطح جهان هستند، به کشورهای متعددی در منطقه اروپای شرقی و شوروی سابق، از جمله جمهوری آذربایجان، اوکراین و لهستان، نیز فروخته شده‌اند. در حال حاضر روسیه با اختلاف بسیار با سایر کشورها، بزرگ‌ترین تامین‌کننده تسلیحاتی قاره آفریقا است و ترکیه باید در این زمینه با همسایه بزرگ شمالی خود رقابت کند. 

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، با تاکید بر خواست کشورش برای کمک به موفقیت کشورهای آفریقایی، گفت: «هدف ما پیروزی در کنار آفریقا و گام برداشتن در کنار همدیگر به سوی آینده است.»

اولین نشست آفریقا و ترکیه در سال ۲۰۰۸ در استانبول برگزار شد که طی آن «بیانیه استانبول» صادر شد. نشست اخیر استانبول سومین نشست از این دست است و توسط نهاد ریاست ‌جمهوری ترکیه برگزار می‌شود. برگزاری این نشست، در پی نشست اقتصادی ماه اکتبر است که با حضور وزرا و چهره‌های اقتصادی ترکیه و قاره آفریقا برگزار شد و هدف آن گسترش بازرگانی بود.

اردوغان در ماه اکتبر در سفری به غرب آفریقا، از سه کشور نیجریه، آنگولا، و توگو دیدن کرد. رهبران آنگولا در آن سفر به خرید پهپاد از ترکیه تمایل نشان دادند. آقای اردوغان در سخنان روز شنبه خود یادآوری کرد که بیش از ۵۰ بار به آفریقا سفر کرده است و از سال ۲۰۰۴ تا کنون از بیش از ۳۰ کشور در آن قاره دیدن کرده است. او افزود:‌ «من هر بار که از این قاره بازدید می‌کنم، باز هم هیجان‌زده می‌شوم.»

اردوغان گفت: «این نشست یادآور این واقعیت است که ترکیه به آفریقا علاقه‌مند است و علاقه‌اش موقتی نیست و تعهدی است پایدار. برادران و خواهران آفریقایی ما هم دارند نشان می‌دهند که به همکاری بهتر با ترکیه علاقه‌مندند.»

تارنمای آفریکانیوز در گزارش خود از نشست استانبول گفت که این گردهمایی «تضمین می‌کند که روابط راهبردی بین ترکیه و کشورهای آفریقایی، به سطحی جدید ارتقا یابد.»

محمد بوهاری، رئیس‌ جمهوری نیجریه، فلیکس چِسیکدی، رئیس‌ جمهوری دموکراتیک کنگو و رئیس کنونی اتحادیه آفریقا، نانا آکوفو آدو، رئیس‌ جمهوری غنا و رئیس کنونی «جامعه اقتصادی دولت‌های غرب آفریقا» (اکوواس)، پل کاگامه، رئیس‌ جمهوری روآندا، و امرسون منانگاگوا، رئیس‌ جمهوری زیمبابوه، از شاخص‌ترین چهره‌های حاضر در نشست استانبول هستند. در مجموع نمایندگان ۳۹ کشور در سطح وزیر، و ۱۶ کشور در سطح رئیس دولت، به استانبول آمده‌اند. بیش از ۱۰۲ وزیر و نماینده از اتحادیه آفریقا و اکوواس در این نشست حضور دارند. 

رئیس‌ جمهوری ترکیه همچنین با اشاره به افزایش روابط اقتصادی با آفریقا، گفت که بازرگانی دوجانبه در ۱۱ ماه اول سال جاری میلادی به ۳۰ میلیارد دلار رسیده است و ترکیه قصد دارد آن‌را به ۵۰ میلیارد دلار برساند. او یادآوری کرد که شرکت‌های ترکیه‌ای در آفریقا پروژه‌هایی به ارزش ۷۸ میلیارد دلار اداره می‌کنند و ۲۵ هزار شهروند آفریقایی در استخدام این شرکت‌ها هستند، و بیش از ۱۴ هزار دانشجوی آفریقایی در ترکیه تحصیل می‌کنند.

کارشناسان می‌گویند هدف ترکیه از افزایش روابط با آفریقا، تنوع بخشیدن به شرکای اقتصادی خود و فراتر رفتن از همسایگان و منطقه خاورمیانه است. در قاره آفریقا نیز کشورها به دنبال روابطی تجاری فرای کشورهای اروپایی و استعمارگران سابق خود، یا قدرت‌های جدید بزرگ همچون چین هستند. 

انتهای پیام