علی تفکری در گفت‌وگو با ایسنا، درباره افت جریان یادگیری در دانش‌آموزان به‌ویژه در دوران کرونا اظهار کرد: یادگیری بر اساس پیشنهاد کمیسیون بین‌المللی تعلیم و تربیت بر چهار اصل یادگیری برای دانستن، یادگیری برای انجام دادن، یادگیری برای با هم زیستن و یادگیری برای زیستن استوار است. 

وی افزود: البته مقصود هم اکنون یادگیری محتوای آموزشی و افت یادگیری در ایام کرونا است. همانطور که موفقیت به تنهایی نتیجه بروز یک عامل نیست، در مقوله افت یادگیری نیز عوامل مختلفی چون معلم، محتوای آموزشی و جوّ حاکم بر محیط آموزشی تاثیر دارند.

این کارشناس تعلیم و تربیت با بیان اینکه به طور کلی می‌توان این عوامل را به دو دسته متغیرهای «فرایند آموزشی» و «درگیری تحصیلی» تقسیم‌بندی کرد گفت: در بحث آموزش به طور مطلق نمی‌توان گفت که آموزش‌های مجازی ناکارآمد بوده است. یادمان نرود که بنا بر آمارها، ما در دوران قبل از  کرونا نیز همواره با افت یادگیری و افت تحصیلی دانش آموزان مواجه بوده‌ایم که بخشی از آن را به آموزش‌های سنتی‌مان نسبت می‌دادیم.

تفکری ادامه داد: بنابراین ایجاد بینش‌های جدید در معلمان نسبت به امور آموزشی اهمیت بالایی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارد و معلمان توانمند با استفاده از انواع شیوه‌های تدریس فعال و کاربردی و دوری از روش‌های سنتی و انفعالی می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در پیشگیری از افت یادگیری دانش‌آموزان چه در فضای حضوری باشد و چه در فضای مجازی داشته باشند.

وی با اشاره به عامل دوم، تحت عنوان درگیری تحصیلی گفت: این عامل به ارتباط میان یادگیرنده و فعالیتی که انجام می‌دهد برمی‌گردد. این درگیری تحصیلی خودش شامل سه مولفه رفتاری، شناختی و انگیزشی می‌شود. به عنوان مثال تلاش دانش‌آموزان برای انجام تکالیف و مشارکت آنها در فعالیت‌های کلاسی به درگیری رفتاری آنها مربوط می شود.

عضو شورای مرکزی سازمان معلمان ایران افزود: در عین حال جنبه‌های درگیری انگیزشی یعنی علاقه، ارزش‌ها و عواطف که به طور مستقیم با یادگیری و میزان پیشرفت یا افت تحصیلی دانش‌آموز در ارتباط است، یا ممکن است دانش‌آموزان به طور رفتاری درگیر آموزش باشند به عنوان مثال به ظاهر در کلاس درس حضور داشته باشند اما تمرکز نداشته باشند و حواسشان جای دیگری باشد.

وی با بیان اینکه در ماه‌های اخیر هم به کرات شنیده‌ایم که برخی دانش‌آموزان وارد کلاس‌های مجازی شده و حضوری می‌زنند، اما توجهی به درس ندارند و یادگیری شناختی پیدا نمی‌کنند عنوان کرد: البته منکر این نیستم که آموزش مجازی بسیاری از دانش‌آموزان را از درگیری رفتاری، انگیزشی و شناختی دور کرده، اما باید توجه کرد که همین آموزش‌های مجازی فرصت‌های بی بدیلی برای ارتقای آموزش فراهم کرد؛ مانند چندرسانه‌ای‌ها که اگر استفاده درست و بهینه‌ای از آنها صورت گیرد می‌توانند نقش بسزایی در یادگیری دانش‌آموزان داشته باشند.

تفکری به اثرات نامطلوب انکار افت تحصیلی به‌ویژه افت پنهان یادگیری اشاره کرد و گفت: انکار افت تحصیلی به اندازه غفلت از آن خطرناک است. متاسفانه برخی مدیران به علت تمایل‌شان به دفاع از عملکرد خویش، این انکار را انجام می‌دهند. لازم است برای این مسئله و جبران آن چاره‌اندیشی شود به‌ویژه برای دانش‌آموزانی که نتوانستند خودشان را با شرایط آموزش مجازی تطبیق دهند.

این کارشناس تعلیم و تربیت در پاسخ به اینکه آیا آموزش حضوری می‌تواند در جبران افت تحصیلی موثر باشد؟ اظهار کرد: فراگیری برخی دروس نظری و تئوری در فضای مجازی به‌ویژه در رشته‌هایی چون معارف و علوم انسانی شاید امکان پذیر باشد، اما دانش آموزان برای فراگیری دروس ادراکی و مهارتی به‌ویژه در رشته‌های ریاضی، فنی و تجربی باید از آموزش حضوری بهره مند شوند.

وی ادامه داد: با این حال، اینکه برخی عناوین یک کتاب در فضای مجازی و برخی به صورت حضوری ارائه شود عملا امکان‌پذیر نیست. واکسینه نشدن تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان، فضای ناکافی کلاس‌ها و عدم تناسب‌شان با تعداد دانش‌آموزان، عدم رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در بسیاری مدارس کشور، واگذار کردن حضور دانش آموزان در مدرسه به خانواده‌ها و اختلال در برنامه درسی مدارس با توجه به گروه‌بندی کردن دانش آموزان از موانع جدی بر سر آموزش کارآمد در روش آموزش تلفیقی یا ترکیبی است.

تفکری افزود: این در حالی است که اساسا بسیاری مدارس فاقد زیرساخت‌های لازم برای همین بازگشایی نیم‌بند هستند. از طرفی در برخی مدارس شاهدیم که معلم در کلاس همزمان هم برای دانش‌آموزان حاضر در کلاس تدریس می‌کند و هم مجازی به دانش آموزان منزل آموزش می‌دهد که ناشی از برداشت نادرست از آموزش ترکیبی است. آموزش تلفیقی در نظام‌های نوین آموزشی به این معناست که بیش از یک روش و تکنیک را به منظور ارائه محتوای آموزشی به کار ببریم. 

وی در خاتمه تاکید کرد که به طور کلی آموزش‌های موسوم به ترکیبی به شیوه فعلی نه تنها نمی‌تواند در جبران افت تحصیلی موثر باشد و به پیشرفت تحصیلی‌شان کمک کند بلکه ممکن است روند یاددهی و یادگیری را نیز دچار اختلال کند.

انتهای پیام