محسن سراجی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به جزئیات طراحی و ساخت سردیس فردوسی که در میدان علوم دانشگاه فردوسی مشهد نصب شده اظهار کرد: اتود اولیه مجسمه فردوسی تحت تأثیر پنج ایده محوری توسط یک کارگروه فنی و محتوایی که جمعی از هنرمندان و نخبگان در آن حضور داشتند، شکل گرفت و در نهایت به سرپرستی پوریا ثابت به جمع‌بندی رسید. این پنج کانسپت اصلی شامل انتشار اندیشه فردوسی، اشاره به ماندگاری و پابرجایی ابیات فردوسی پس از گذار قرن‌ها و سده‌ها، ایجاد ریتم در تندیس، اعتنا به بیت مشهور «بسی رنج بردم در این سال سی/عجم زنده کردم بدین پارسی» و آشنایی زدایی از اثر هنری می‌شود.

وی ادامه داد: با توجه به فرم مجسمه تقسیمات هندسی از قسمت سر فردوسی با اندازه‌های ریزتر شروع شدi و به شانه‌های او می‌رسد. سرانجام با تقسیمات بزرگتری خودش را در زمینه‌ کار که پس‌زمینه مجسمه و زمین دانشگاه است، پخش و منتشر می‌کند. این حرکت و انتشار از بالا به پایین و از سر تا زمین مجسمه بیانگر نوعی انتشار ذهن فردوسی به زمینه و زمانه‌ امروزی ماست. 

این هنرمند مجسمه‌ساز تصریح کرد: ماندگاری اثر، نام فردوسی و قالب شعری حماسه‌سرایی دومین دیدگاهی است که حین طراحی اتودها برای ساخت این مجسمه مطرح شد. چطور می‌شود کسی در روستایی دورافتاده در تابران دیده به جهان باز کند اما آوازه او از جغرافیا و قرن‌های مختلف عبور کند و به گوش مردم جهان برسد؛ به گونه‌ای که تندیس‌هایی از او در فرانسه، ایتالیا و آلمان طراحی یا ساخته شود؟ پاسخ این پرسش چیزی نمی‌تواند باشد جز اینکه او نابغه‌ای ماندگار و پایدار است. 

سراجی با اشاره به اینکه مثلث پایدارترین شکل میان اشکال هندسی است، بیان کرد: ما سعی کرده‌ایم با این تقسیمات مثلثی به پایداری و ماندگاری این شاعر بزرگ اشاره کنیم. همان‌گونه که وی در بیت معروف «پی افکندم از نظم کاخی بلند/که از باد و باران نیابد گزند» به این موضوع اشاره می‌کند. همچنین با توجه به اینکه قالب شعر او حماسی است، مثلت بهترین فرمی است که می‌تواند این صلابت و قافیه‌های محکم را بازتاب دهد.

وی عنوان کرد: سومین ایده‌ای که مطرح بود دریافت هنر فردوسی با نگاه به تندیس او است؛ به این معنا که مخاطب با تماشای تندیس به جز خوانش چهره خود شاعر قرائتی از هنر او نیز پیدا کند. همانطور که می‌دانیم فردوسی استاد سرودن ابیات موزون یا به اصطلاح نظم است. بنابراین نظم به سبب وجود وزن و قافیه با خود ریتمی به همراه دارد که در فرم بصری آن می‌توان گفت نظم همان تکرار فرم است. از این رو تلاش کرده‌ایم با تکرار فرم مثلث در سراسر تندیس به نوعی این ریتم و هنر شاعر اشاره تجلی پیدا کند.

این هنرمند مجسمه‌ساز تصریح کرد: چهارمین ایده اعتنا به بیت مشهور «بسی رنج بردم در این سال سی/عجم زنده کردم بدین پارسی» از فردوسی است. بر این اساس اصرار داشتیم که در هنگام طراحی تعداد این تقسیمات هندسی عدد ۳۰ یا مضربی از آن باشد.

سراجی با بیان اینکه پنجمین ایده آشنایی‌زدایی از تندیس بود، گفت: همانطور که می‌دانید بالغ بر ۲۰ تندیس از شاعر بزرگ و نامدارمان فردوسی طراحی و ساخته شده است. وقتی فرمی به کرات در معرض دید عموم قرار بگیرد و برای مخاطب آشنا باشد، قوه ذوق در پایین‌ترین سطح خود قرار می‌گیرد و درنگ روی اثر هنری کاهش می‌یابد؛ در نتیجه نگاه به راحتی از آن اثر سر می‌خورد. ما اینجا با آشنایی‌زدایی از فرم تندیس سعی کرده‌ایم مدت زمان درک خواننده را به تعویق بیندازیم تا ذوق هنری و لحظه کشف آن ماندگارتر شود.

وی افزود: ما سال‌هاست با استفاده از به‌روزترین تکنولوژی ساخت مجسمه‌های غول‌آسا سعی می‌کنیم ماندگارترین مجسمه‌های شهر را برای کشور بسازیم. پس از تجربه ساخت مجسمه نبرد رستم با اژدها در بندر بوشهر در فاصله ۲۰۰ متری از ساحل و و دریا ساخت مجسمه فردوسی به ارتفاع ۳۲ متر و همچنین مجسمه شکوه رستم، این مجسمه بعد از مدل‌سازی اولیه با تکنولوژی پرینت سه بعدی طراحی و بعد از اخذ تأییدیه‌های لازم از کارگروه‌های تخصصی با مواد اولیه فایبرگلاس ساخته شد. به این ترتیب این مجسمه با این متریال می‌تواند صدها سال ماندگاری با کیفیت بالا در فضای دانشگاه فردوسی داشته باشد.

این هنرمند مجسمه‌ساز گفت: فرایند ساخت این اثر بیش از ۶ ماه زمان برده است. این سردیس حاصل همکاری بین رشته‌ای مجموعه‌ای از مهندسان، هنرمندان و تکنسین‌های ساخت بوده که بیش از ۵۰ هزار ساعت وقت صرف ساخت این اثر کرده‌اند. 

سراجی اظهار کرد: به نظر من جانمایی این مجسمه با توجه به طرح جامع دانشگاه فردوسی و حتی شرایط حال حاضر یک انتخاب هوشمندانه از سوی مدیران عالی دانشگاه فردوسی است. همانطور که می‌دانید علاوه بر اینکه حضور مجسمه در یکی از مهم‌ترین نقاط دانشگاه به منظور بهبود بصری و هویتی دانشگاه لازم است، اینکه مدیران یک اثر پیشرو و انتزاعی را متناسب با شأن دانشگاه برای این مکان انتخاب کردند، اقدامی بسیار هوشمندانه بود. همچنین این تناسب ارتفاعی و حجمی مجسمه در گفت‌وگویی مناسب با سایر احجام و بناهای مجاور میدان انتخاب شده و توازنی مناسب بین آن‌ ایجاد کرده است. بنابراین لزوم تعریف یک پلازای هویت‌بخش در راستای تجمع دانشجویان با محوریت فردوسی در دانشگاه ضروری به نظر می‌رسید.

وی اضافه کرد: ما با ریزسازه‌های کوچک در مجاورت این سردیس مفهومی و معنایی از ابیات فردوسی به ویژه مصرع «خرد باید و دانش و راستی» بیان کرده و با بهره‌گیری از هنر اصیل خوشنویسی ایرانی و با کمک هنرمندان برجسته مشهدی به واسطه گفت‌وگویی مناسب با فرم معماری ورودی سردر اصلی استفاده خواهیم کرد که به زودی و همزمان با رونمایی رسمی مجسمه شاهد آن خواهیم بود.

انتهای پیام