محمدمهدی اسماعیلی شامگاه یکشنبه، ۲۵ مهر ماه، در نشستی از سلسله نشست‌های مبنا با موضوع «جوانان، پیشگامان نهضت تبیین که به صورت مجازی و با همت دفتر نمایندگی حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در مشهد برگزار شد، اظهار کرد: از این‌ رو شاهد هستیم که این فرآیند را رهبر معظم انقلاب کاملا به صورت دقیق و در چارچوب یک گفتمان و نظریه روشنی از حوزه مفهوم‌سازی تا حوزه عمل و اجرا پیش بردند و یک نوع اشراف و مدیریتی را نشان دادند.

وی ادامه داد: رهبر انقلاب اسلامی در کنار تمام وظایف و مسئولیت‌هایی که در رهبری امت اسلامی بر عهده دارند، یکی از ویژگی‌های منحصر به فردشان تبحر ایشان در استخدام مفاهیم جدید است. به عبارتی یکی از ویژگی‌های ایشان به کارگیری مفاهیم جدید و بلند برای سیاست‌گذاری‌های کلان و استراتژیک است.

اسماعیلی عنوان کرد: ایشان ۵۰ مفهوم کلیدی را ابداع و استفاده کرده‌اند که در این میان می‌توان به مفاهیم کلیدی و مهمی چون ناتوی فرهنگی، اقتصاد مقاومتی و... اشاره کرد. همچنین استفاده خاص ایشان از برخی مفاهیم در حوزه نظریه‌پردازی و گفتمان‌سازی نیز از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد ایشان به شمار می‌رود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: یکی دیگر از مفاهیمی که رهبر معظم انقلاب به کار بردند، مفهوم «فتنه» بود. زمانی که ایشان از این کلمه استفاده کردند، یک رویدادی در کشورمان رخ داده و مشکلاتی را به وجود آورده بود که رهبر معظم انقلاب با این مفهوم سازی خود یک نوع الگودهی و جهت‌گیری معنایی را القا کردند و شاهد بودیم که استفاده از این واژه تا چه اندازه در همان بازه زمانی موثر واقع شد.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: این در حالی است که امروز به‌ کارگیری کلمه فتنه به مرزبندی سیاسی تبدیل شده و افرادی که از این کلمه استفاده می‌کنند، مشخص می‌شود که چه نگاهی نسبت به مسائل سیاسی سال ۱۳۸۸ دارند. از طرفی افرادی که از این کلمه استفاده نمی‌کنند، مشخص می‌شود که دارای یک نگاه متفاوتی در مقایسه با گروه قبلی هستند.

وی عنوان کرد: واژه‌های دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد «بصیرت» و «نفوذ» است. این‌ها مفاهیمی است که در فضای سیاسی استفاده شده و در بررسی و جمع‌آوری این واژه‌ها بیش از ۲۰۰ مفهوم یافت شد که ایشان با استفاده از این کلمات و واژه‌های ابداعی خود ادبیات سیاسی انقلاب اسلامی را ارتقا بخشیدند. به دلیل احاطه کامل و بسیار گسترده رهبر معظم انقلاب بر تاریخ اسلام، ادبیات فارسی، ادبیات عرب و اشراف کامل ایشان بر تحولات تاریخی، این توانمندی‌ها کمک کرده که بتوانند مفاهیم را در معانی جدید به کار برند و خلق مفهوم جدید نیز داشته باشند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد جدیدی که رهبر انقلاب در ادبیات و گفتمان انقلاب اسلامی که در چند سال اخیر در پیش گرفتند، اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی با هوشمندی تمام از آغاز چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی یک تعبیر جدیدی به نام گام دوم انقلاب را ایجاد کردند و در نهایت به نوعی بین مسائلی که در ۴۰ سال اول انقلاب رخ داده بود و مسائل و مواردی که در دوره ۴۰ ساله دوم با آن مواجه هستیم، یک نوع فاصله‌گذاری ایجاد کردند.

وی عنوان کرد: این رویکرد رهبری به گونه‌ای است که ایشان در ۴۰ سال دوم انقلاب اسلامی و یا همان گام دوم انقلاب عمدتا مفاهیم جدیدی را به کار برند؛ به گونه‌ای که ما شاهد هستیم که ایشان مهم‌ترین واژه‌ای که طی ۳۰ ماه گذشته استفاده کردند، واژه «تحول» است و این مفهوم به صورت جدی در مباحث ایشان به کار برده شده است. در واقع ایشان با همین فضای گفتمان‌سازی در فضای ساختاری به تدریج پایه‌های جدید حوزه مدیریت و حکمرانی در کشور را بنا نهادند. همان زمان و در طلیعه گام دوم نیز تحول مهمی در دستگاه قضایی رخ داد که موجب شکل‌گیری نقطه عطفی در این دستگاه شد.

اسماعیلی خاطرنشان کرد: البته در این گفتمان‌سازی جدید توجه و تمرکز به نقش آفرینی جوانان مد نظر است و ایشان مأموریت‌های مهمی را بر عهده جوانان در گام دوم در زمینه مدیریت و حکمرانی کشور نهاده‌اند. همچنین براساس نظر رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم فرایند تبیین و تحلیل موقعیت جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی نیز به جوانان واگذار شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: یکی از پرتکرارترین لغات در بیانیه گام دوم «جوانان» و «میدان‌داری جوانان» است؛ به گونه‌ای که بیانیه گام دوم انقلاب با جمله «سلام بر جوانان» به پایان می‌رسد. واژه «تحول» نیز که کلیدواژه اصلی گام دوم است، به معنای پرچم‌داری این تحول است که آن هم بر عهده جوانان قرار گرفته است. 

اسماعیلی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری همین موضوع را برای دولت نیز استفاده کرده‌اند و از مفهوم «دولت جوان» یاد کردند. ایشان در توضیح این مفهوم تشریح کردند عمده کارگزاران این دولت باید از جوانان و یا افرادی باشند که از روحیه جوانان برخوردار باشند. همین رویکرد مبنای شکل‌گیری دولت جدید شد.

وی به پرچم‌داری جوانان در مدیریت تحولات جمهوری اسلامی اشاره و بیان کرد: در حقیقت پرچم‌داری جوانان، هم تحولات در عرصه حکمرانی و مدیریت اجرایی، ترمیمی و قضایی را شامل می‌شود و هم به معنای میدان‌داری در عرصه دفاع از انقلاب اسلامی است؛ این در حالی است که امروز در مقوله شناساندن دستاوردهای انقلاب اسلامی با یک فضای به شدت مه آلود مواجه هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مجموعه امپریالیسم خبری که این مفهوم نیز از مفاهیم ابداعی رهبر انقلاب است، به یک جنگ نابرابر در عرصه فرهنگی اشاره دارد. این مساله فضایی را به وجود آورده که مردم نسبت به انقلاب اسلامی و موضوع نظام دینی و قدرت آن برای آبادانی دنیا و آخرت مردم، مردم را دچار تردید کند و اینجاست که رهبر انقلاب عالمانه و مدبرانه در ادامه ریل‌گذاری که از گذشته در مورد نقش‌آفرینی‌هایی که جوانان در دوران دفاع از انقلاب اسلامی انجام داده بودند، از یک ارتقای مفهومی برای این ماموریت نوین از عنوان «جهاد تبیین» استفاده می‌کنند.

اسماعیلی اضافه کرد: با این حال چرا باید جهاد پیشوند تبیین قرار گیرد؛ باید توجه داشت عظمت، فشردگی، تلاش و کوششی که برای این تبیین باید رخ دهد، چه اهمیتی دارد. اهمیت این اصطلاح را زمانی متوجه خواهیم شد که بدانیم در ادبیات دینی زمانی از واژه جهاد استفاده می‌شود که در یک موقعیت نیازمند تلاشی غیرمتعارف و خارج از قواعد مرسوم باشیم؛ مانند جهاد علمی که برای اینکه عقب ماندگی علمی ما جبران شود، نیاز به یک کار فوق‌العاده داریم و از این واژه استفاده می‌شود. امام(ره) نیز در سال‌های اول انقلاب برای سازندگی کشور واژه جهاد سازندگی را به کار برد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: امروز زمانی که رهبر معظم انقلاب از عنوان جهاد تبین یاد می‌کنند، این موضوع نشان می‌دهد که ما در عرصه عمومی، تحلیلی و تبیین با وضعیت مخاطره‌آمیزی مواجه هستیم و نیاز به کار گسترده‌ای داریم. ایشان این موضوع را به جوانان محول می‌کنند و می‌فرمایند جوانان باید جهاد تبیین را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار دهند. این موضوع روشن می‌کند اگر ما می‌خواهیم این تحول در حوزه حکمرانی به صورت کامل ظهور و بروز پیدا کند، باید جهاد تبیین به تحول حکمرانی ضمیمه شود.

اسماعیلی تصریح کرد: در حقیقت اگر سرمایه اجتماعی نظام به واسطه تبیین نکردن دچار کاهش شود، قطعا تحول در حکمرانی خود را نشان نخواهد داد. تبیین برای این است که جوانان انقلابی، متعهد و معتقد به آرمان‌های انقلاب اسلامی و با شجاعت و صراحت وارد عرصه تبیین انقلاب اسلامی و دستاوردهای باشکوه آن شوند و به نوعی از خدمات انقلاب اسلامی سخن بگویند و شرایط محیطی و محاطی جامعه امروز را تبیین کنند.

وی عنوان کرد: البته گاهی در تبیین شرایط ما شاهد افراط و تفریط می‌شویم و گاهی نیز سهم دشمنان را در برخی از نارسایی‌ها بزرگ جلوه می‌دهیم که این موضوعی به حق نیست. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: امروز برای اینکه انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن را بیان کنیم، هیچ‌گونه نیازی به اغراق و زیاده گویی نخواهد بود زیرا عملکرد انقلاب اسلامی واضح و روشن است و بر همین اساس ما باید واقعیت‌ها را به نسل امروز منتقل کنیم. ممکن است این واقعیت‌ها دستاوردها و نقاط ضعف را هم شامل شود. همواره در جهاد تبیین جوانان انقلابی ما باید با استفاده از الگوها و مدل‌های دقیق و علمی، شرایط جمهوری اسلامی را در حوزه‌های مختلف تبیین کنند. این جهاد تبیین مسئولیت و مأموریتی است که امروز بر گردن دولت‌مداران انقلاب اسلامی قرار دارد و همگی باید به این مساله توجه داشته باشند.

وی عنوان کرد: یکی از نقاط تهاجمی دشمن این است که یک موضوع را چنان بزرگنمایی و سیاه‌نمایی کند که بسیاری از معتقدین به نظام اسلامی امکان دفاع و تبیین از دستاوردها را از دست بدهند. بر همین اساس است که یکی از شگردهای جنگ روانی دشمنان انقلابی اسلامی این است که به گونه‌ای صحنه‌آرایی کنند که اولا ما نتوانیم از موازین حقوقی خود دفاع کنیم و ثانیا اگر دفاع کردیم، این دفاع در جامعه گردش پیدا نکند و به مخاطبان خود نرسد.

اسماعیلی بیان کرد: بنابراین ما وظیفه داریم در حوزه مدیریت رسانه‌ای و در موضوع تولید پیام توجه داشته باشیم که این پیام که تبیین دستاوردهاست. بنابراین در تولید و تبیین آن باید به گونه‌ای عمل شود که پیام به نحو موثری منتشر شود. در حقیقت ما در موضوع تبیین با چنین موقعیتی در ادبیات سیاسی انقلاب اسلامی مواجه هستیم که این ادبیات سیاسی، ارتقا و تکامل یافته و مبتنی بر یک نظام مفهومی روشن با یک پیشینه دقیق از مفاهیمی است که در این حوزه به کار برده شده و خود را نشان می‌دهد.

وی افزود: بنابراین رهبر معظم انقلاب به دلیل اینکه تبیی» ماهیت جهادی پیدا کرده، این مقوله را بر عهده جوانانی که با انگیزه، با انرژی، با اتکا به حوزه نظری و گفتمان قوی هستند، قرار داده تا بتوانند در موضوع تبیین ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی با قدرت پیش روند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: در واقع اقتضای موقعیت کنونی جمهوری اسلامی بازنگری است و زمانی که کلیدواژه تحول برای گام دوم انقلاب مطرح شد، به منظور عبور از وضعیت فعلی بود که این عبور بر عهده جوانان و با تبیین دقیق است که منظور از این تبیین بیان آرمان‌ها و دستاوردهای انقلاب و بیان تمام هنجارها و ارزش‌هایی است که به آن‌ها افتخار می‌کنیم و بر همین اساس است که ما امروز شاهد اوج گیری مجدد مفهوم آزادی بیان در جمهوری اسلامی هستیم.

وی اضافه کرد: از این‌ رو اگر ما می‌خواهیم جهاد تبیینی دچار سلسله واژه‌های تکراری نشود و واقعا بتواند فضای تحولی را نمایندگی کند و تحول در جمهوری اسلامی را در حوزه نظری و حکمرانی پیش برد، نیازمند تأمین شرایط برای بیان آزاد و منصفانه دیدگاه‌های جوانان در تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی خواهیم بود.

انتهای پیام