سعید عربان در نشست خبری معرفی پنجمین همایش ملی پیشرفت‌های معماری سازمانی که در سازمان مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: این همایش ملی از سال ۱۳۹۶، با همکاری آزمایشگاه‌های معماری سازمانی مستقر در دانشگاه‌های سراسر کشور و با حمایت سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی به صورت سالانه برگزار می‌شود. معماری سازمانی یا  (Enterprise Architecture) رویکردی جامع و یکپارچه است که جنبه‌ها و عناصر مختلف سازمان یا سیستم را با نگاه مهندسی، تفکیک و تحلیل می‌کند. این رویکرد شامل مجموعه‌ای از مستندات، مدل‌ها، استانداردها و اقدامات اجرایی برای تحول وضعیت موجود به وضعیت مطلوب با محوریت فناوری اطلاعات است که در قالب یک طرح مشخص اجرا شده، سپس به صورت مداوم توسعه یافته و به‌روزرسانی می‌شود.

وی افزود: فعالیت‌های مرتبط با معماری سازمانی در کشور، در ۲۰ سال اخیر در سطوح مختلف دولت، دانشگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی دنبال شده که از مهمترین آن‌ها می‌توان به تدوین چارچوب ملی معماری سازمانی ایران، تأسیس آزمایشگاه‌های معماری سازمانی در دانشگاه‌ها، تدوین معماری‌های مرجع در صنایع مختلف، ایجاد رشته معماری سازمانی در سطح کارشناسی ارشد و برگزاری همایش‌های سالانه پیشرفت‌های معماری سازمانی اشاره کرد.

دبیر کنفرانس همایش ملی پیشرفت‌های معماری سازمانی ادامه داد: مخاطبان این همایش محققان، متخصصان، دانشجویان و دست‌اندرکاران حوزه معماری سازمانی هستند. ارائه و تبادل آخرین دستاوردهای پژوهشی، آموزشی و تجربی؛ ترویج رویکرد معماری سازمانی در کشور؛ اشتراک‌گذاری تجارب سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی در زمینه معماری سازمانی و ارائه آموزش‌های کاربردی مرتبط با معماری سازمانی از اهداف برگزاری این همایش به شمار می‌رود. علاقمندان می‌توانند جهت اطلاع از محورهای همایش، تاریخ‌های مهم، سخنرانی‌ها، نشست‌ها و سایر برنامه‌ها، به وب‌سایت همایش به نشانی https://ncaea۲۰۲۱.um.ac.ir مراجعه نموده و اقدام به ارسال مقاله، پیشنهاد برگزاری کارگاه، یا ثبت نام در همایش و سایر رویدادهای جانبی کنند.

«معماری سازمانی»، پیش‌نیاز و بسترساز طرح‌های دولت الکترونیکی و تحول دیجیتال

عربان خاطرنشان کرد: یکی از رئوس برنامه کاری وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم، «دولت هوشمند و تحول دیجیتال» عنوان شده است که در ذیل این برنامه کاری چالش‌های آن، «اجرای ناقص یا عدم اجرای معماری سازمانی، اصلاح فرایندها مطابق برنامه‌های تحول سازمانی، چارچوب‌های ابلاغی شورای اجرایی فناوری اطلاعات توسط بسیاری از دستگاه‌ها» ذکر شده است. امید است این برنامه در عمل نیز موجب تغییرات ملموس در رویکردهای وزارتخانه شده و «معماری سازمانی» به عنوان پیش‌نیاز و بسترساز طرح‌های دولت الکترونیکی و تحول دیجیتال بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

هدف معماری سازمانی، کمک به شرکت‌ها برای ارائه خدمات یکپارچه و الکترونیک

دبیر کنفرانس همایش ملی پیشرفت‌های معماری سازمانی تشریح کرد: در معماری سازمانی با مفهوم طراحی در رابطه با سازمان‌های ارائه دهنده خدمات، اطلاعات و فرایندهای مربوط به آن را مورد طراحی و ملاحظه قرار دهیم. این فرآیند براساس ماموریت و اهداف تعیین شده برای سامان‌ها انجام می‌شود. هدف معماری سازمانی کمک کردن به سازمان‌ها برای ارائه خدمات به صورت یکپارچه، غیرحضوری و الکترونیکی است. این موضوع در میان مردم نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. این کار به جهت فنی و اطلاعاتی نیازمند نوعی سازگاری میان اطلاعات درون سازمان، بیرون سازمان و فرایندهای مربوط به ارائه خدمات نیز است.

وی تصریح کرد: از سال ۹۲ دولت مصوبه‌ای را ایجاد کرد تا سازمان‌ها را ملزم به ارائه خدمات الکترونیک کند. باوجود گذشت این ۸ سال در عمل اتفاقی نیفتاد مگر در دو سال اخیر که به دلیل کرونا سازمان‌ها مجبور شدند خدمات خود را از طرق و روش‌های مختلف ارائه کنند. اما متاسفانه روش اصولی مد نظر برای معماری سازمان مغفول مانده است. به همین دلیل شاهد مشکلاتی در بخش‌های مختلف مربوط به ارائه خدمات هستیم. هدف از این همایش‌ این است که در میان متخصصان، محققان، دانشجویان و کارشناسان این شناخت ایجاد شود تا به تبع آن در سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ اعمال شود، تا خدمات به صورت منسجم میان مردم و سازمان‌ها انجام شود تا از دوباره کاری‌ها و مشکلات ناشی از حضور فرد یا عدم ارائه مطلوب خدمات جلوگیری شود. بحث تحول دیجیتال در سال‌های اخیر مطرح است و سازمان‌ها براساس آن در مسیر ارائه خدمات به صورت دیجیتال قدم برمی‌دارند.

عربان بیان کرد: مقالات پذیرفته شده در این همایش از جنس علمی، کاربردی و گزارش تجربه است که در سطح ملی و بین‌المللی پذیرش می‌شود. مهلت ارسال مقالات تا پایان مهرماه است. در اواسط آبان ماه مقالات منتخب اعلام می‌شوند. محورهای نمایش در زمینه مدیریت بحران، فناوری‌های هوشمند، مهندسی سازمان‌ها، مدیریت داده و انتقال اطلاعات، آموزش و انتقال تجربیات معماری سازمانی، تحول دیجیتال و دولت الکترونیک است. تمام این موارد مبتنی بر یکسری سرویس‌ها و طراحی معماری سرویس‌گرا است. مفهوم سرویس یکی از مفاهیم پایه‌ای است که جزو محورهای همایش محسوب می‌شود. باتوجه به شرایط کرونا تصمیم بر مجازی بودن برنامه‌ها است.

محمد مهرآیین، دبیر علمی این همایش، در ادامه این نشست در خصوص معماری سازمانی و قابلیت‌های آن، اظهار کرد: معماری یک طراحی و همانندسازی میان ابعاد و بخش‌های مختلف است. ریشه معماری سازمانی بیشتر از سیستم‌های اطلاعاتی مختلف گرفته شده است که هدف آن نیز همسویی و همانندسازی میان بخش‌های مختلف یک سیستم برای تحقق اهداف سازمانی است. این سیستم قابلیت‌های مختلفی دارد، برای مثال در مدیریت بحران کرونا اگر چینش و سازمان مشخصی داشته باشیم که هماهنگ و همسو عمل کنند، طبیعتا امکانات موجود دقیق‌تر، مدبرانه‌تر و اثربخش‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروز بحث تحول دیجیتال مطرح شده است، به این معنی که ما از الکترونیکی کردن خدمات گذشته و درحال تلاش برای ایجاد تحول بنیادین در فرآیندها هستیم.

وی افزود: منظر دیگر معماری سازمانی در خصوص خدمات الکترونیکی است. ساختار حاکمیت و دولت در کشور ما به این گونه است که ما به عنوان شهروند برای دریافت اغلب خدمات نگاهمان سمت دولت است. باوجود همه تلاش‌ها و شعارهای دهه‌های اخیر در بحث خصوصی‌سازی، وظایف تصدی گری دولت به بخش خصوصی، توفیق زیادی کسب نشده است. در دهه اخیر که بحث ارائه خدمات الکترونیکی در سر لوحه دولت قرار گرفت یک معماری خدمات الکترونیک نیز مورد استفاده قرار گیرد. در بحث معماری سازمانی، می‌خواهیم یک نگاه جامع در جهت اداره خدمات داشته باشیم. خدمات کمی پیدا می‌شود که صفر تا صد آن از یک سازمان دریافت شود. این کار مستلزم یک تکامل پذیری میان سازمان‌ها است.

دبیر علمی این کنفرانس علمی ادامه داد: هر یک از سازمان‌های دولتی امروز بخشی با عنوان «فاوا» دارند. اگر این معماری استاندارد، علمی و قابل قبول را داشته باشیم در هزینه‌های بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات هر سازمان می‌توان صرفه جویی کرد. همچنین از دوباره کاری‌های میان هر سازمان نیز اجتناب می‌شود. یکی از چشم‌اندازها و آرمان‌های دولت الکترونیک این است که تمام خدمات مورد نیاز شهروند در بخش عمومی را بتواند از یک درگاه واحد بگیرد. در اغلب کشورها مانند سنگاپور تمام خدمات «زگهواره تا گور» یک انسان توسط یک درگاه واحد ارائه می‌شود.

انتهای پیام