علی رهنما، عضو گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری، جهاددانشگاهی خراسان رضوی به بهانه هفته گردشگری در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، آورده است: «گردشگری یکی از پررونق‌ترین فعالیت‌های اقتصادی جهان است، به نحوی که پس از صنایع نفت و خودروسازی پردرآمدترین صنعت جهان به شمار می‌رود. امروزه، بسیاری از کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته در دنیا، برنامه‌ریزی خاصی در گردشگری انجام داده‌اند، به نحوی که این صنعت به عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد و اشتغال در این کشورها شناخته شده است.
با توجه به شرایطی که در دو سال اخیر تمام دنیا از جمله ایران با آن روبرو شده است، شناخت گردشگری و تقاضای آن در شرایط کرونا حائز اهمیت است. جهت بررسی دقیق سمت تقاضای گردشگری در این شرایط، نیازمند بررسی میزان و نحوه هزینه‌کرد گردشگران در خصوص کالاها و خدمات مختلف است. هزینه‌های غذا، اقامت، حمل‌ونقل درون شهری، حمل‌ونقل برون شهری، خرید (شامل خریدهای شخصی، بلیت بازدید از جاذبه‌ها، تفریح، سوغات، پزشکی) از اساسی‌ترین هزینه‌هایی است که توسط گردشگران صورت می‌گیرد.
شهرستان مشهد اصلی‌ترین مقصد گردشگری استان خراسان رضوی است که پذیرای میلیون‌ها زائر و گردشگر در سال است. نتایج طرح پژوهشی برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه گردشگری استان خراسان رضوی که در سال ۱۳۹۹ جمع‌آوری شده است، نشان داد کشش قیمتی تقاضا برای حمل‌ونقل برون شهری، اقامت، غذا، درمان و خرید در شهرستان مشهد کمتر از واحد است که نشان‌دهنده کم کشش بودن این کالاها است، به عبارت دیگر هر پنج کالای ذکر شده در مقابل افزایش قیمت خود، عکس‌العمل کمی را نشان می‌دهند.
کشش مخارجی تقاضا برای هر پنج کالا مثبت است و نشان می‌دهد هر پنج کالا از جمله کالاهای معمولی هستند. با این تفاوت که با افزایش یک درصد مخارج (درآمد) گردشگران، تقاضا برای کالاهای حمل‌ونقل برون شهری، اقامت و غذا بیشتر از یک درصد و برای دیگر کالاها (درمان و خرید) کمتر از یک درصد افزایش می‌یابد. این مهم نشان می‌دهد که کالاهای درمان و خرید برای گردشگران داخلی شهر مشهد کالای ضروری و کالاهای حمل‌ونقل برون شهری، اقامت و غذا برای آن‌ها کالای لوکس محسوب می‌گردد. همچنین کشش درآمدی حمل‌ونقل برون شهری از تمام کالاها بیشتر و کشش درآمدی درمان از همه کالاها کمتر است. این بدان معناست که با افزایش یک درصد در مخارج (درآمد) کل گردشگر داخلی شهرستان مشهد، مقدار تقاضا برای حمل‌ونقل برون شهری بیشتر و برای درمان کمتر از سایر کالاها افزایش پیدا می‌کند.
آنچه از این نتایج قابل درک است، این است که گردشگری سلامت در شهر مشهد با وجود داشتن ظرفیت‌های مختلف و پیشگام پس از گردشگری مذهبی به دلیل شیوع بیماری کرونا و با توجه به ایجاد محدودیت‌های اعمال شده از طرف کشورهای مختلف از جمله ایران به میزان بسیار زیاد کاهش یافته است. همچنین شیوع این بیماری و افزایش شدید قیمت‌ها، حمل‌ونقل برون شهری، اقامت و غذا را به کالایی لوکس مبدل ساخته که گردشگران را ملزم کرده، جهت کاهش هزینه‌های خود تا حد امکان از تقاضا برای این کالا و خدمات بکاهند. در نتیجه این امر آسیب جدی به بخش اقامت، رستوران، پذیرایی و حمل‌ونقل برون شهری (به ویژه حمل نقل جاده‌ای) وارد آورده است.»
انتهای پیام
نظرات