امین مختاری در گفت‌وگو با ایسنا در تعریف انواع هوش، اظهار کرد: در بررسی موضوع هوش حیطه‌های مختلفی مدنظر است، در ذهنیت عوام و در امور روزمره خودمان آن چه از هوش می‌شناسیم و در جامعه به آن توجه می‌کنیم، بحث هوش عمومی است، مسائلی مانند تجزیه و تحلیل امور روزمره و استدلال و استنتاج موضوعات در حیطه هوش عمومی محسوب می‌شود.
این روانشناس خانواده افزود: هوش عمومی می‌تواند مقدمه‌ساز و بسترساز کسب موفقیت در زندگی باشد، اما ابعاد مختلف دیگری از هوش نیز وجود دارد که مهم‌ترین آن هوش اجتماعی یا همان هوش هیجانی در افراد است، عموما هوش اجتماعی به توانایی افراد در ابراز وجود در جامعه اطلاق می‌شود.
وی با بیان اینکه به توانایی برقراری ارتباط با سایر افراد در جامعه و قرار گرفتن در گروه‌های مختلف هوش اجتماعی گفته می‌شود، عنوان کرد: همه افراد دارای توانایی‌های وِیژه هستند که در سنین مختلف باید این توانایی‌ها کشف شود، جامعه، آموزش و پرورش، دانشگاه، والدین و ... در بروز و ظهور استعدادها در سنین نوجوانی و جوانی به افراد کمک می‌کنند، پس از کشف استعدادها با کمک هوش اجتماعی می‌توانند خودشان را به‌عنوان فردی دارای ویژگی خاص در جامعه معرفی کنند.
مختاری تاکید کرد: برای مثال فرد دارای توانایی‌هایی در حوزه‌های مختلف از جمله ورزشی، علمی، هنری و ... است، اگر فرد هوش اجتماعی کافی برای برقراری ارتباط با سایر افراد جامعه را داشته باشد، می‌تواند خود را در مسیر موفقیت قرار دهد، اما اگر هوش اجتماعی نداشته باشد، نمی‌تواند این توانایی‌ها را به منصه ظهور برساند، یعنی پتانسیل در وجود فرد بالفعل نخواهد شد.
این روانشناس خانواده با اشاره به اینکه به مسئله هوش اجتماعی در جامعه توجه چندانی صورت نگرفته است، گفت: متاسفانه در مدارس دانش‌آموزان بر اساس نمره ارزش‌گذاری می‌شوند، مثلا دانش‌آموزی که نمره بالایی کسب می‌کند از نظر سیستم آموزشی فرد باهوشی است و عموما این دانش‌آموزان توجه و احترام خاصی را دریافت می‌کند و بالعکس بچه‌ای که نمره پایینی کسب کرده برچسب هوش پایین زده می‌شود که این مسئله کاملا نادرست است.
وی افزود: ممکن است دانش‌آموزی که نمره پایینی در دروس کسب کرده از هوش عمومی و اجتماعی بالایی برخوردار باشد، اما بنا به دلایلی از جمله بازیگوشی، بیش‌فعالی، نداشتن تمرکز، مشکلات خانوادگی و ... نتواند نمره بالایی کسب کند که این موضوعات نیازمند بررسی است، این موضوعات در سیستم آموزش و پرورش مورد توجه قرار نمی‌گیرد، نباید ملاک ارزش‌گذاری هوشی در دانش‌آموز نمره باشد.
مختاری بیان کرد: اگر دانش‌آموزی در سیستم ارزش‌گذاری مدارس و خانواده ارزشمند تشخیص داده نشود، عموما به سمت آسیب‌های اجتماعی سوق داده خواهد شد، شاید دانش‌آموزانی که نمره بالا کسب می‌کنند باهوش نیستند، بلکه تلاش بیش‌تری نسبت به سایرین دارند و این کمبود هوش را با تلاش جبران می‌کنند، اگر یک سیستم غربالگری دقیق برای سنجش هوش اجتماعی در سیستم آموزش وجود داشته باشد و بتوانیم ضعف‌ها را تقویت کنیم، جلوی آسیب‌های اجتماعی گرفته می‌شود.
این روانشناس خانواده با بیان اینکه تقویت هوش اجتماعی باعث بالا رفتن اعتماد به نفس در افراد می‌شود، تصریح کرد: تمامی جنبه‌های هوش در افراد قابل ارتقا هستند، اگر سبک زندگی افراد با آموزش اصلاح شود، می‌توان جنبه‌هایی که در آن هوش پایین‌تر است را ارتقا دهیم.
وی ادامه داد: کودکانی که هوش اجتماعی پایینی دارند اگر طریق راه‌های مختلف این هوش افزایش پیدا کند از آسیب‌های اجتماعی مصون می‌مانند، البته باید به این نکته نیز توجه داشت که افرادی که دارای هوش اجتماعی بالایی نیز هستند و اعتماد به نفس بالایی نیز دارند در معرض خطر آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرند.
مختاری خاطرنشان کرد: افرادی که دارای اعتماد به نفس و هوش اجتماعی بالا هستند، فکر می‌کنند وقتی در گروه‌های مختلف قرار می‌گیرند می‌توانند از خود مراقبت کنند، اما در بین معتادان افراد بسیاری وجود دارند که از هوش اجتماعی بالایی برخوردار بوده و با اعتماد به نفس کاذب معتقد بودند می‌توانند با گروه‌های مختلف تعامل کنند و آسیب نبینند.
این روانشناس خانواده با تاکید بر اینکه افراد دارای هوش اجتماعی پایین برای پذیرفته شدن در گروه هر چیزی را می‌پذیرند، عنوان کرد: بنابراین برای جلوگیری گرایش این افراد به سمت آسیب‌های اجتماعی باید هوش اجتماعی در آن‌ها تقویت شود تا اعتماد به نفس آن‌ها برای "نه گفتن" بالا برود.
وی در پایان یادآور شد: اگر بتوانیم در سنین پایین افراد را بر اساس هوش اجتماعی غربالگری کنیم، می‌توان راهبرد موثری برای آن‌ها تعریف کرده و از وارد آمدن آسیب به آن‌ها جلوگیری کنیم.
انتهای پیام
نظرات