فیلم سینمایی «از نفس افتاده» یا «Breathless» محصول سال ۱۹۶۰ در کشور فرانسه به کارگردانی ژان لوک گدار، منتقد و فیلمساز مطرح موج نو فرانسه، است. نویسنده این فیلم فرانسوا تروفو، دیگر منتقد و فیلمساز مطرح موج نو فرانسه، است که فیلمسازی را با دیگر فیلم مهم این جریان سینمایی، «چهارصد ضربه» محصول ۱۹۵۹، آغاز کرده است. «از نفس افتاده» جایزه بهترین کارگردانی را در جشنواره فیلم برلین برای گدار به ارمغان آورد. ژان پل بلموندو و جین سیبرگ در این فیلم به ایفای نقش میپردازند.
ژان پل بلموندو، بازیگر فقید فرانسوی، که اخیرا در سن ۸۸ سالگی از دنیا رفت، با بازی در نقش میشل در فیلم «از نفس افتاده» نامش را با موج نو فرانسه گره زد و بسیاری از دوستداران سینما در جهان او را با این فیلم و این جریان فکری و سینمایی به یاد میآورند. بلموندو سالهای بسیار زیادی را در سینما و تئاتر به عنوان بازیگر فعالیت کرد و در آثار مهم دیگری از جمله «آن مرد از ریو» محصول ۱۹۶۴، «پیهرو دیوانه» محصول ۱۹۶۵ و «حرفهای» محصول ۱۹۸۱ نقشآفرینی کرده است و کارنامهای درخشان و قابل دفاعی از خود به میراث گذاشت. همچنین جین سیبرگ در نقش پاتریشیا در این فیلم ایفای نقش میکند. این بازیگر با وجود اینکه در ۴۱ سالگی از دنیا رفت اما توانست آثار خوبی را از خود بر جا بگذارد.
موج نو فرانسه از مجله «کایه دو سینما» جایی که منتقدان فرانسوی از جمله آندره بازن، ژان لوک گدار، فرانسوا تروفو، اریک رومر و آلن رنه در آن حضور داشتند، آغاز شد. این منتقدان سینمای آمریکا را ستایش میکردند و آثار فیلمسازانی همچون آلفرد هیچکاک و جان فورد را عاشقانه دوست داشتند اما مخالف فیلمسازی در قالب استودیی در آمریکا بودند. منتقدان «کایه دو سینما» به مرور زمان جنبشی فکری و سینمایی را به راه انداختند که کارگردان، مهمترین عامل خلق اثر سینمایی و به عنوان مولف محسوب میشد و قواعدی را برای این جریان در نظر گرفتند.
از جمله این قواعد میتوان به «نظریه مولف» اشاره کرد که مخالف متون ادبی بود. بر این اساس در اکثر فیلمهای موج نو فرانسه داستانی ساده و بدون پیچیدگیهای ادبی دیده میشود. برای انعکاس این قواعد سینمایی اکثر این منتقدان پا به عرصه فیلمسازی گذاشتند و تمام این قواعد را در آثار خود رعایت کردند. متولیان این جریان در تلاش بودند تا قواعد سینمایی را تغییر دهند و پا را فراتر از ژانرهای سینمایی در آمریکا بگذارند. موج نوییهای فرانسه در مخالفت با ستارههای هالیوود و هزینههای هنگفت استودیوهای فیلمسازی، فیلمهای خود را با بازیگران نه چندان مطرح و هزینههای اندک میساختند. استفاده از دوربین روی دست، جامپکات و دیالوگهایی ساده از ویژگیهای این جریان است. فیلمهای ساخته شده موج نو از نظر محتوایی شخصیت محور است و بیشتر عقاید کارگردان در آنها به چشم میخورد.
«از نفس افتاده» نخستین فیلم ژان لوک گدار است. او در این فیلم تمام قواعد موج نو فرانسه را رعایت کرده و توانسته این جریان سینمایی را به خوبی به مخاطبان معرفی کند. او فیلم را با هزینه بسیار اندکی ساخت و از لحاظ فرمی از دوربین روی دست و همچنین از جامپکاتهای بسیاری بهره برد. داستان فیلم با دزدی و قتل پلیس توسط میشل آغاز میشود. او پس از سفر به پاریس عاشق دوست قدیمی خود، پاتریشیا که دختری آمریکایی است، شده و داستان اینگونه ادامه مییابد.
«از نفس افتاده» از تفاوت فرهنگی فرانسه و آمریکا سخن به میان میآورد و ضد قهرمانهای فیلم دارای تفاوتهای عمیق شخصیتی و فرهنگی هستند که با تقابل این ۲ شخصیت، فیلمساز نظر خود را نسبت به فرهنگ هر ۲ کشور بیان کرده است. جنسیت در سینمای گدار مساله بسیار مهمی است که در این فیلم هم ما شاهد آن هستیم. پاتریشیا در این فیلم زنی آرمانگرا است که در تقابل با میشل که مردی بزهکار است، قرار میگیرد و این تقابل اتفاقات مهمی را رقم میزند.
انتهای پیام
نظرات