مرتضی کرمی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص انتخاب دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان دانشگاه اثرگذار در برنامه‌ریزی درسی آموزش عالی ایران توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اظهار کرد: این تقدیرنامه به حرکتی که ۶ سال گذشته در دانشگاه آغاز شد باز می‌گردد.
وی افزود: برنامه درسی دانشگاهی در کشور ایران میان دو رویکرد تمرکزگرایی و تمرکززدایی رفت و برگشت داشته است. رویکرد دولت‌های مختلف در این خصوص متفاوت است. در دولت آقای روحانی نگاه به این شکل بود که دانشگاه‌های سطح یک که دانشگاه فردوسی مشهد نیز جزو آن‌ها محسوب می‌شود اختیار بازنگری برنامه‌های درسی خود را داشته باشند و آخرین مرجع تصمیم گیری در خصوص برنامه‌های درسی خود معاونت آموزشی دانشگاه باشد.
کرمی ادامه داد: مراد از برنامه درسی سندی است که طبق آن برای رشته‌های تحصیلی تعیین تکلیف شده است. در این برنامه‌ریزی درسی تعداد واحدها، دروس عمومی، دروس اختیاری، دروس الزامی و مشخصات هریک از آن‌ها ارائه شده در آن‌ها مشخص است. برنامه درسی سند مکتوبی است که راهنمای عمل در هر یک از گروه‌های آموزشی قرار می‌گیرد.
در سال ۹۴ بیش از ۸۰ درصد دروس دانشگاه منسوخ شده بود
رئیس گروه برنامه ریزی آموزشی و درسی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: در دوره اولی که اختیارات به دانشگاه‌ها ارائه شد شورای برنامه‌ریزی درسی دانشگاه فردوسی مشهد ایجاد شد. اما عمدتا تا سال ۹۴ و دوره جدید اختیارات بازنگری، دانشگاه به صورت موردی در زمینه بازنگری دروس ورود پیدا کرد. در ۶ سال گذشته از بازنگری موردی دروس جلوگیری کردیم و کل برنامه درسی به عنوان یک سیستم را مورد بازنگری قراردادیم. در گذشته بیش از ۸۰ درصد برنامه‌های درسی منسوخ بود به این معنی که بیش از ۵ سال از زمان تایید تدریس آن گذشته است. بسیاری از این برنامه‌های درسی منسوخ شده مصوب دهه ۷۰ و بعضا دهه ۶۰ بود.
اجرای سند «مطالعات پشتیبان» وجه تمایز دانشگاه فردوسی با سایر دانشگاه‌ها
وی خاطرنشان کرد: در سال ۹۴ -۹۵ فرایند نحوه بازنگری درسی را طراحی کردیم. تنها دانشگاهی هستیم که بازنگری درسی را منوط به سندی تحت عنوان « مطالعات پشتیبان» کردیم. وجهه تمایز ما با سایر دانشگاه‌های کشور در همین مورد است. مطالعات پشتیبان یعنی اینکه اعضای هیات علمی که مشغول انجام بازنگری هستند بایستی به مطالعات در خصوص نحوه تدریس آن رشته در میان دانشگاه‌های برتر جهان بپردازد. همچنین بایستی نحوه تدریس و عملکرد دانشگاه‌های برتر ایران در رشته مورد نظر را نیز بررسی کنند. بررسی سندهای بالادستی کشور مانند نقشه علمی کشور، سند پژوهش و فناوری کشور و سایر اسناد تخصصی در خصوص هر رشته نیز از جمله فعالیت‌هایی است که بایستی توسط اعضای کارگروه صورت گیرد.
کرمی تصریح کرد: بخش چهارم مطالعات پشتیبان به پایش دانش آموختگان دانشگاه باز می‌گردد. این پایش از طریق پرسشنامه و مصاحبه صورت میگرفت و نظر فارغ‌التحصیلان آن‌ها در خصوص عارضه‌یابی مواد درسی رشته پرسیده می‌شد. بخش پایانی مطالعات پشتیبان به پایش کارفرمایان باز می‌گردد. برای ورود موفق‌آمیز فارغ التحصیلان به جامعه بایستی بررسی شود که کارفرمایان چه نیازها و از کارآموزان و کارمندان خود چه انتظاری دارند.
رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزشی و درسی دانشگاه فردوسی مشهد تشریح کرد: با کمک پنج منبع اسناد فرادستی، دانشگاه‌های داخل، دانشگاه‌های خارج، دانش اموختگان و کارفرمایان اطلاعات مربوط به ضرورت‌های لازم را استخراج کرده و سپس به بازنگری دروس پرداختیم. باتوجه به اطلاعات کسب شده دروس اضافی حذف، دروس مورد نیاز افزوده و تک تک مواد درسی مورد بازنگری قرار گرفتند.
وی اظهار کرد: اولین نوآوری دانشگاه فردوسی مشهد که متمایز کننده آن نیز بود فرایند بازنگری برنامه درسی براساس علم روز است. این فرایند تنها در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در بهار سال جاری برای دانشگاه‌های سراسر کشور از طرف وزارت علوم ۶ کارگاه برگزار کردم و در آن تجربیات دانشگاه فردوسی در این مسیر را به اشتراک گذاشتم.
کرمی افزود: در دانشگاه فردوسی مشهد در سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری حدودا ۴۰۰ رشته گرایش فعال داریم. در سال ۹۴ تمام برنامه‌های درسی دانشگاه مورد تصویب وزارت علوم بود. اما امروز که وزیر علوم تحقیقات و فناوری از دانشگاه فردوسی مشهد تقدیر کرد ۱۲۵ برنامه درسی مصوب دانشگاه فردوسی مشهد داریم. تعداد بسیاری از این برنامه‌های درسی به وزارت علوم نیز ارسال شد که روی سایت این وزارت‌خانه قرار گرفت.
هر سال ۲۰ برنامه درسی را مصوب کردیم
رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزشی و درسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: در بسیاری از سایر رشته‌ها نیز قراردادهایی با همکاران خود داریم تا مورد بازنگری قرار گیرند. این افراد توسط آموزشی مختلف برای مورد بازنگری قراردادن آن رشته معرفی می‌شوند. سپس با آن‌ها قرارداد می‌بندیم تا پس از طی کردن فرآیند بازنگری رشته مربوطه آن را در شورای برنامه‌ریزی درسی دانشگاه مطرح کند. پس از تایید شورای برنامه‌ریزی درسی دانشگاه، به مدیریت آموزشی دانشگاه ابلاغ خواهد شد که به دروس کد داده و در دسترس دانشجویان جدید قرار خواهد گرفت. این کار از سال ۹۵ آغاز و حدودا هر سال ۲۰ برنامه درسی را مصوب کردیم.
دانشگاه فردوسی هیچ برنامه درسی منسوخی ندارد
وی خاطرنشان کرد: طبق تجربه گاها حتی با افزوده شدن یک درس فضای جدیدی ایجاد و جهت‌گیری دانشجو تغییر پیدا می‌کند. این تغییر ممکن است حتی در آینده شغلی و تحصیلی دانشجویان تاثیر بگذارد. امروز دانشگاه فردوسی مشهد هیچ برنامه درسی منسوخی ندارد و اجرا نمی‌کند. ریل گذاری انجام شده در مسیر بازنگری برنامه درسی در دانشگاه فردوسی مشهد مستمر است. هر برنامه درسی که ۵ سال از تصویب آن گذشته ملزم به به‌روزرسانی است. در حوزه معاونت آموزشی دانشگاه تلاش خواهیم کرد تا در راستای اجرای این قوانین ثابت قدم باشیم.
انتهای پیام
نظرات