به گزارش ایسنا، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی بعدازظهر سهشنبه در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی در دولت دوازدهم، توسعه و گسترش زیرساختها و دسترسیها به فضای مجازی را در هشت سال گذشته قابل ملاحظه دانست و گفت: امروز بیش از یک میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در فضای مجازی مشغول کسب و کار هستند و اگر به اهمیت موضوع اشتغال واقف باشیم درمییابیم که این آمار چقدر مهم است.
وی با اشاره به اینکه فضای مجازی نیز مثل هر دستاورد و امکان دیگری مشکلات و آسیبهای خود را دارد، تصریح کرد: عدهای فکر میکردند میتوانیم از گسترش و عمومیت یافتن استفاده از فضای مجازی فرار کنیم اما خوشبختانه امروز همه فهمیده اند که نمیتوان جامعه را از این امکان محروم کرد و تبلیغات کاندیداهای انتخابات اخیر ریاست جمهوری گواهی بر درستی این ادعاست.
رئیس جمهور با بیان اینکه اگر این یک میلیون نفر بیکار بودند فاجعه بزرگی به حساب میآمد، افزود: درصورتی که با شیوع کرونا مواجه نمیشدیم این آمار امروز شاید در عرصههای مختلف از جمله گردشگری، حمل و نقل و خدمات جدید مبتنی بر فضای مجازی، به چند میلیون نفر بالغ شده بود.
روحانی اظهار داشت: امروز یک فرد میتواند از خانه یا محل کار خود با استفاده از اینترنت پرسرعت خودرو تهیه کرده و با اطمینان و امنیت بالا فرزند خود را به هر جایی که میخواهد بفرستد و با استفاده از اینترنت و اپلیکیشنهای موجود این خودرو را در تمام طول مسیر تحت نظر داشته باشد. همه این امکانات در سایه توسعه اینترنت پرسرعت مقدور شده است.
رئیس جمهور با بیان اینکه تامین این امکانات، محصول تلاش دولت به تنهایی نبوده است، گفت: تمام قوا و ارکان کشور تلاش کردند تا امروز به نقطه و جایگاهی برسیم که بتوانیم جمهوری اسلامی را به لحاظ توانمندیها و زیرساختهای ارتباطی با کشورهای منطقه مقایسه کنیم.
روحانی ادامه داد: در دولت تدبیر و امید در زمینه ایجاد زیرساختها، دیتاسنترها، توان ابری و دیگر نیازمندیها و توانمندیهای مورد نیاز برای بهرهمندی عامه مردم در همه نقاط کشور از اینترنت پرسرعت و پهنباند، اقدامات و تلاشهای قابل توجهی انجام شده است.
رئیس جمهور با بیان اینکه اگر فضای مجازی به شکل امروز در کشور گسترش نیافته بود با تعطیلی مدارس و دانشگاهها در دوران کرونا مشکل بزرگی برای آموزش در کشور به وجود میآمد، خاطرنشان کرد: گسترش اینترنت پرسرعت در تمان نقاط کشور به ایجاد عدالت آموزشی نیز کمک کرد و اگر تا یک سال قبل استفاده از دبیران خوب، به برخی مدارس خاص اختصاص داشت، امروز دانش آموزان دوردست ترین روستاهای کشور نیز امکان بهرهمندی از آموزشهای بهترین دبیران را دارند.
روحانی ادامه داد: امروز توسعه و گسترش اینترنت پرسرعت این امکان را فراهم کرده است که بتوانیم به شکل موثرتری با ارائه مدارک تحصیلی تقلبی مقابله کنیم، در رویدادهای مهمی مانند انتخابات، استعلام و احراز هویتها را با سرعت انجام دهیم و حتی میتوانیم تمام فرایند انتخابات را به صورت الکترونیکی برگزار کنیم.
رئیس جمهور در عین حال اضافه کرد: با وجود دستاوردهای بزرگی که در عرصه فضای مجازی به دست آوردهایم، کارهای بسیاری نیز باقی مانده که اگر فضا را برای فعالیت بخش خصوصی باز کنیم، سرعت پیشرفت در عرصههای مختلف مثل تولید نرمافزارها، اپلیکیشنها، شبکههای اجتماعی و پیامرسانها بیش از پیش افزایش مییابد.
روحانی با بیان اینکه به صرف تامین ساختمان و امکانات سخت افزاری فضای مجازی گسترش نمییابد، اظهار داشت: توسعه و پیشرفت مطلوب فضای مجازی با مدیریت دولتی ممکن نیست و باید فضا را باز کنیم، مسوولیتها را مشخص کرده و از توانمندیهای بخش خصوصی به بهترین نحو در این مسیر بهره بگیریم.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه تا چند سال پیش یک پیامرسان خارجی بدون رقیب درکشور جولان میداد، گفت: امروز مهندسان و فعالان کشورمان در عرصه ایجاد پلتفرمها، شبکههای اجتماعی، پیامرسانها و اپلیکیشنهای مفید گامهای بزرگی برداشته و پیشرفتهای چشمگیری داشتهاند. در زمینه VODها هم که اندکی دست فعالان خصوصی باز گذاشته شد شاهد هستیم که چه دستاوردهایی داشتهایم. باید با تعیین چارچوبها و مسئولیتها، دست بخش خصوصی را برای فعالیت در این عرصه بیشتر باز بگذاریم.
روحانی یکی دیگر از کارکردهای مهم فضای مجازی را ایجاد شفافیت در مسیر مبارزه واقعی و عملی با فساد برشمرد و خاطرنشان کرد: امروز سامانهها و شبکههای مختلف، اطلاعات مربوط به حوزههای مختلف را در دسترس عموم قرار میدهند که این موضوع وقوع فساد را به شکل واقعی محدود و سختتر میکند.
رئیس جمهور در پایان با تشکر از زحمات همه اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی فضای مجازی، دبیران فعلی و قبلی شورا و روسای وقت قوای مقننه و قضاییه و همه کسانی که در سالهای گذشته در این شورا فعالیت داشتند، اظهار داشت: در هشت سال گذشته در حد توان کارهای بزرگی در عرصه فضای مجازی کشور انجام شده و این شورا نیز 40 مصوبه مهم در زمینههای شبکه ملی اطلاعات، صیانت از کودکان و معماری ساختارهای مربوط به فضای مجازی کشور داشته که جای سپاسگزاری دارد و امیدوارم این مسیر با سرعت بیشتر در آینده ادامه پیدا کند.
شورایعالی فضای مجازی از ابتدای تشکیل تاکنون 72 جلسه برگزار کرده که 59 جلسه آن در طول فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم بوده و در این مدت 28 مصوبه در این شورا به تصویب رسیده که موجب اقدامات کلانی در کشور شده است.
در جلسه امروز شورایعالی فضای مجازی که آخرین جلسه این شورا به ریاست حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی بود، مصوبات هشت سال گذشته، اقدامات مبتنی بر این مصوبات و اثراتی که این اقدامات در گسترش و رشد کمی و کیفی فضای مجازی داشته است، مورد بحث و بررسی اعضا قرار گرفت
همچنین اعضا به بررسی موانع و چالشهای پیشروی اجرای این مصوبات پرداخته و موانع و چالشها احصاء و جمعبندی شد تا در دولت سیزدهم اقدامات مقتضی در جهت کاهش موانع و رفع چالشها انجام شود.
متن سخنان رئیس جمهور به این شرح است :
بسمالله الرحمن الرحیم
خوشحالم از اینکه توانستیم در طول مدت دولت یازدهم و دوازدهم کشور را از لحاظ ارتقای فضای مجازی به جایگاه قابل قبولی برسانیم. برگردیم به قبل از دولت یازدهم تقریبا فضای مجازی نبود یا آنقدر محدود بود که مردم از خدمات این فضا اصلا برخوردار نبودند. میتوانیم محاسبه کنیم که چه مقدار کسب و کار در فضای مجازی انجام میشد و الان چه مقدار انجام میشود.
اینکه امروز 200، 300 هزار نفر به طور مستقیم و بیش از یک میلیون نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم کسب و کارشان در فضای مجازی است، اگر بدانیم اشتغال چه جایگاهی برای جامعه ما دارد و اگر همین یک میلیون نفر بیکار بودند چه فاجعهای برای کشور به وجود میآورد.
اگر کرونا نبود تردید ندارم که شاید امروز به یک اشتغال چند میلیونی نزدیک میشدیم به یک اشتغال بزرگ در زمینه گردشگری، حمل و نقل، امروز طرف از خانه خود با یک تلفن تاکسی را در اختیار میگیرد بچه خود را با امنیت میفرستد، خیابان به خیابان که این تاکسی میرود در فضای مجازی مشاهده میکند، این امنیت کجا بود؟ یعنی طرف ناچار بود خودش یا همسایه را یا پدربزرگ را و یا خواهر را صدا بزند که همراه بچه سوار تاکسی شوید، این امنیت را چه کسی درست کرد؟ این امنیت را فضای مجازی درست کرد، این امنیت را فضای سایبری درست کرد. اگر پهن باند نبود، اگر زیرساخت نبود، اگر شبکه ملی اطلاعات نبود امروز نه تنها دولت الکترونیک نداشتیم حتی بسیاری از خدمات ما متوقف میشد.
چه کسی توانست که در جامعه میلیونها نفر بیایند از بانک در شرایط کرونا وام بگیرند بدون اینکه لازم باشد یک نفر به بانک مراجعه کند. این خدمات عظیم و بزرگ را باید ببینیم که دولت یازدهم و دوازدهم به کمک قوای دیگر، به کمک همه ارکان دیگر کشور، با هدایت مقام معظم رهبری انجام داد، امروز یک حرکت عظیم و بزرگ در این کشور میبینیم یعنی کشور ایران یک جایگاهی دارد که میتوانیم با کشورهای دیگر منطقه مقایسه کنیم، امروز ببینیم جایگاه ما کجاست؟
اگر این فضای مجازی و امکانات زیرساختی و دیتاسنترهایی که به وجود آمد و توان ابری که در کشور به وجود آمد انبود در دوره کرونا چه کار میکردیم؟ معنای آن این بود که دوره کرونا تمام دانشگاهها و مدارس ما تعطیل محض شود. امروز علیرغم اینکه زمینه حضور حقیقی دانش آموزان هنوز فراهم نشده و انشاءالله برای سال تحصیلی آینده آماده میشود و بچهها میتوانند به مدارس بروند اما در عین حال همزمان از فضای مجازی هم میتوانند استفاده کنند.
یک آموزش عادلانه در کشور ایجاد شد، استفاده از دبیر ریاضی خوب مخصوصِ بچههای کلانشهرها در محلههای خاص بود، امروز این تدریس را بچههای روستایی هم مشاهده میکنند و میبینند. مگر امکان پذیر بود که این عدالت آموزشی بدون فضای مجازی در جامعه ما ایجاد شود؟ امروز این فضا ایجاد شده است.
چقدر در مدارک تحصیلی تقلب بود، اگر یک نفر میخواست مطلع شود که این آقا تحصیلاتش در کدام دانشگاه بود، در چه ردهای بوده، در چه رشتهای بوده است؟ چقدر طول می کشید؟ امروز اصلا نیاز نیست، با سامانهای که امروز در اختیار هست به راحتی میبینید شخص کجا تحصیل کرده، تحصیلاتش کجا بوده، چه مقدار بوده و کجا درس خوانده است؟
برای هویت و تشخیص هویت که در انتخابات در عرض چند ثانیه با کامپیوتر تشخیص میدهید و ارتباطاتی که در سراسر کشور هست، اگر این فضای مجازی نبود، اگر این امکانات نبود میبینید در سراسر کشور 70 هزار صندوق رای هست و صبح اول وقت در شرایط کرونا که مشکل پیش میآید تعداد معدودی 50، 60، 70 حوزه مشکل هست بعد از یک ساعت به وضعیت عادی همه برمیگردند بعد تا غروب شرایط عادی دارد. این توانمندی که امروز کشور برای اجرای دقیق انتخابات دارد که البته همکاریها اگر بیشتر شود همه میتواند الکترونیکی شود.
اینکه امروز 5 هزار، رقم اخیر البته از 5 هزار هم بیشتر است. 5 هزار شرکت دانش بنیان هست با هر کدام 10 نفر، 20 نفر، 5 نفر، 100 نفر، تحصیلکرده که از دانشگاه میآمدبیکار می ماند، شغل دولتی که آنقدر زیاد فراهم نیست. امروز استارتآپها، شرکتهای دانش بنیان، کارخانههای نوآوری که در بسیاری از استانها تاسیس شده و فعالیت میکند یک نشاط به جامعه ما داده، یک امید به دانشگاههای ما داده است. کسی که در دانشگاه ما درس میخواند نمیدانست در پایان تحصیل اصلا شغلی پیدا میکند یا نه، امروز یک امید جدیدی ایجاد شده و میبینید در فضای مجازی امروز تحصیلات، تحقیقات و فعالیتها چگونه انجام میشود. آن روستایی محصول خود را امروز از طریق همین فضای مجازی به داخل و خارج میفروشد، گلیم دستی خود را با همین میفروشد، آن آقایی که در یک روستاست کتاب خطی قدیمی خود را با همین فضا میفروشد. این را باید ببینیم چه کار عظیمی شده، نمیگویم تنها وزارت ارتباطات ما در دولت یازدهم و دوازده بوده یا مرکز ملی فضای مجازی فقط بوده، خیلیها بودند.
به نظر من علت اینکه در فضای مجازی کمی کُند هستیم برای این است که به شرکتهای خصوصی اجازه نمیدهیم، جلوی اینها را گرفته ایم. یک کسی اگر از یک سامانه خارجی استفاده میکند، از یک اپلیکیشن خارجی، از یک پلتفرم خارجی استفاده میکند مشکلی هم آنجا پیش میآید آن شخص را نمیتوانند دستگیر یا محاکمه کنند اما اگر پلتفرم داخلی بود اول یقه مسوول پلتفرم را میگیریم.
اشکال ماست، مسوولیتها را دقیق مشخص نکردیم، تفکیک نکردیم. اگر فکر میکنید فضای مجازی با ساختمان درست میشود این خطای بزرگ است، صدها ساختمان بدهیم و میلیاردها پول بدهیم، با دولتی بودن فضای مجازی درست نمیشود، سیستم عامل درست نمیشود، موتور جستجو درست نمیشود، پیامرسانی که بتواند 50 میلیون، 80 میلیون، الان میگویید 76 میلیون جمعیت روی موبایل در این فضا هستند، به وجود نمیآید و به وجود نخواهد آمد.
ما این همه اندیشمند و دانشمند داریم، دانشجویان تحصیلکرده خوش استعداد داریم، فضا را باز کنیم، مسوولیتها را مشخص کنیم، بیایید ببینید چه کار میکنند، الان یک ذره که این فضای وی،اُ،دیها را که آقای فیروزآبادی اشاره کردند باز کردیم ببینید چند میلیون خانواده، چند میلیون جمعیت در این فضا هستند اصلا هنر یک شکل جدید پیدا کرده، سریال یک شکل جدید پیدا کرده، فیلم یک شکل جدید پیدا کرده، یک ذره شما اینها را آزاد بگذارید ببینید از ترکیه و سئول هم جلو میزنیم.
اتفاقا جوانهای ایرانی مخصوصا برای فضای مجازی و سایبری و نرم افزار، افراد بسیار بااستعدادی هستند، میتوانند فعالیت کنند البته فضای مجازی مشکلات خود را دارد مثل فضای حقیقی، در فضای حقیقی وقتی به یک شهر بزرگ میرسید مسائل خودش را دارد، وقتی به بلندمرتبه میرسید مشکل خودش را دارد، وقتی به مترو میرسید، تراکم جمعیت میرسید مسائل خودش را دارد، فضای مجازی هم یک دنیای جدید است و از این دنیا نمیشود فرار کرد.
عدهای فکر میکردند میتوانیم در این فضا نباشیم، اصلا فضای مجازی نمیخواهیم فضای حقیقی برای ما بس است همان هم زیاد است. اما امروز همه متوجه شدند همه این فضای مجازی را فهمیدند دلیل آن هم انتخابات بود تمام کاندیداها با اختلاف سلیقههایی که داشتند همه حمایت میکردند از اینکه پهنباند را بیشتر می کنیم، فضای اینترنت را بزرگتر میکنیم، ارتباطات را چگونه میکنیم، شغل و کسب و کار را چه کار میکنیم، علم و دانش را چه کار میکنیم.
امکان ندارد در کشور به مبارزه با فساد برسید بدون شفافیت، امکان ندارد. اگر دادگاههای ما صد برابر این هم باشد، قضات شریف ما هم 10 برابر این کار کنند نمیتوانیم با فساد مبارزه کنیم. اولین قدم، البته دادگاه و قوه قضاییه هم حتما برای مراحلی میخواهیم اما اولین قدم ایجاد شفافیت است آیا این شفافیت بدون فضای مجازی واقعا میشود؟
همین امروز در جلسه اقتصادی صبح،رئیس کل بانک مرکزی گزارش میداد از زمانی که این سامانههای بانکی به وجود آمد چطور فهمیدیم که یک نفر با شیوههای مختلف در یک شهر 200 حساب دارد اصلا نمیدانستیم چطور این حسابها را از چه شکلهایی و از چه درست کرد. سامانه شفاف میکند.
سامانه تجارت ما که الان در مراحل نهایی خود سیر میکند و بسیاری از بخشهای آن تکمیل شده و انشاءالله در آخرین جلسه دولت الکترونیک خواهیم داشت. امیدوارم به یک نقطه قابل قبولی برسیم. از وقتی که شخص پول یعنی در وزارت صمت ثبت سفارش میدهد، در سامانه مشخص است، وقتی به صف بانک مرکزی میآید مشخص است، وقتی ارز خود را میگیرد مشخص است، وقتی سفارش میدهد مشخص است، وقتی کشتی او حرکت میکند مشخص است، وقتی به بندر میرسد مشخص است، وقتی به انبار گمرک میرود مشخص است.
الان ما یک مقدار در گمرک برنامههایی که برای آن تنظیم شده 70، 75 درصد پیشرفت کرده یک مقدار باقی مانده که تلاش این است که بتوانند این بقیه را هم تکمیل کنند. به انبارهای بزرگ رسیدیم، به انبارهای کوچک الان باید وصل شویم. از ثبت سفارش تا جنسی که به انبار می آید مگر بدون این سامانه امکانپذیر است؟ مگر امکانپذیر است شما سامانه تجارت نداشته باشید و بدانید ارز شما کجا رفته، این ارز آیا تبدیل به محصول و کالا شده، آیا وارد کشور شده یا نه؟ امروز میبینیم با این حرکت هست که به شفافیت، عدالت میرسیم و میرسیم به اینکه حقایق روشن میشود، میتوانیم ساختار را اصلاح کنیم.
دولت با این بزرگی و با این فربهی که هست اگر بخواهیم دولت را چابک و کوچک کنیم راه آن چیست؟ راه آن دولت الکترونیک است. در آغاز دولت یازدهم در زمینه دولت الکترونیک حدود 20 درصد بودیم الان بالای 70 درصد رسیده ایم. این 50 درصد دولت الکترونیک در این هشت سال تحول بزرگی که ایجاد شده است .
امروز در تشخیص هویت، در بخش املاک، کاداستر، همه اینها که در این حرکت بزرگ انجام میگیرد، در کالاها، در خدمات، چطور اینها امکانپذیر شد؟ دولت الکترونیک امروز میلیاردها خدمت ارائه می شود در همین جلسه قبلی معلوم شد در همین مدت کوتاه یک سال و خوردهای، از طریق فضای مجازی یک میلیارد خدمت داده شده است. اگر نبود چه کار می کردیم و چطور میشد؟
میتوانیم همه خدمات را به تدریج الکترونیکی کنیم اینها چطور امکانپذیر است؟ آمار و ارقام، همه آن روشن است، همه آمار و ارقام را کنار هم بگذاریم در هوا که نمیشود حرف زد، همینطور گفت که این طور و آن طور شده، بله ما در علم و دانش روی پای خود ایستادیم، یک جاهایی نیاز داریم باید به تدریج خودمان را بی نیاز کنیم، به تدریج به نقطهای برسیم که خودکفا و خوداتکا شویم.
آیا در نرمافزار یک قدم پیش نرفتیم؟ آیا در پیامرسان یک قدم پیش نرفتیم؟ حتی در موتور جستجو اولین قدم را برداشتیم و میتوانیم. به هر حال قدم برداریم. در زمینه پیامرسانهای داخلی یک روزی بود در این کشور تقریبا فقط یک پیام رسان جولان میداد همه قدرت دست او بود، 40 میلیون نفر کاربر داشت و به 50 میلیون می رفت، این انحصار را چه کسی شکست؟ انحصار شکسته شد یعنی همه توان خود را به کار بردیم که انحصار شکسته شود، پیامرسانهای دیگر هم بیایند و کمک شدند.
اینکه اینترنت ارزان و مجانی در اختیار آنها گذاشته شده برای اینکه این پیامرسانها بتوانند تقویت شوند و حرکت کنند. این پیامرسان مثلا اوایل یک پیامرسان بود فقط تحمل این را داشت که یک میلیون کاربر همزمان داشته باشد کمکم رشد پیدا کرد، 2 میلیون شد، 3 میلیون شد الان گفتند پیامرسانی داریم که میتواند 10 میلیون نفر هم کاربر داشته باشد، این حرکتی به سمت خودکفایی است.
خودِ این سامانه شاد که الان این همه مدارس و معلم و دانش آموز در داخل این شبکه هستند یک کار عظیم و بزرگی است که انجام گرفته نمیتوانیم بگوییم کار نشده است. اقداماتی که آقای دکتر فیروزآبادی توضیح دادند در این 40 مصوبهای که انجام گرفته و برخی از این مصوبات، مصوبات اساسی بوده، مصوباتی که ما راجع به شبکه ملی اطلاعات داشتیم، مصوباتی که ما راجع به هویت معتبر در این فضا داشتیم، مصوباتی که برای صیانت کودکان در این فضا داشتیم.
همین مصوباتی که برای معماری همین شبکه ملی اطلاعات داشتیم در یکی دو جلسه و مصوباتی داشتیم، اگر اینها نبود اینها تلاش و کار نمیشد و به نقطه ای نمیرسید البته در یک مقطعی به خاطر کرونا جلسات ما سخت شد همین الان هم جلسات را به سختی تشکیل میدهیم یک مقداری از دوستان را حضوری در خدمت آنها نیستیم مشکلاتی درست شد اما به هر حال همه تلاشها بر این بود که اقدامی کنیم که در این زمینه هم روی پای خود بایستیم و خودکفا شویم.
شما الان امروز در زیرساخت ها نگاه کنید با هشت سال پیش ببینید امکانات ما در زیرساخت چقدر بیشتر و بهتر شده است. یعنی شرایط را در کنار هم مقایسه کنیم اینکه باید بهتر از این کار کنیم، اینکه شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی باید با تلاش و فعالیتهای بیشتر، اقدامات بهتری را انجام بدهد، جای هیچ بحثی نیست، نقص، کمبود همیشه در هر جمعی ممکن است باشد اما در عین حال ما آن بخشهای مثبت را باید مدنظر قرار دهیم، کمبودها را هم مدنظر قرار دهیم همه هم تلاش کنیم برای اینکه کمبودها را رفع کنیم و به نقطه مطلوب برسیم.
من در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی (هفتاد و دومین جلسه) از تمام اعضای حقیقی، از تمام اعضای حقوقی این جلسه، از دبیر محترم جلسه آقای دکتر فیروزآبادی، از دبیر قبلی آقای مهندس انتزاعی، از دبیر قبلِ قبل آقای اخوان و همه عزیزان، از روسای دو قوه دیگر در مقاطع مختلف که حضور داشتند و امروز هم در خدمت رئیس جدید قوه قضاییه هستیم و معمولا در خدمت رئیس قوه مقننه هم در جلسات هستیم، از همه تشکر و سپاسگزاری میکنم. همه یاری و کمک کردند در حد توان کارِ بسیار خوب و بزرگی انجام گرفته است.
انشاءالله ما بتوانیم در مسیر و راه خود، میگویم ما مقصود ملت ما، کشور ما همه بتوانیم انشاءالله تلاش بیشتری کنیم، آرزوی توفیق بیشتر میکنیم برای شوراهای عالی در مقاطع بعدی، آرزوی توفیق بیشتر میکنیم برای دولت سیزدهم، انشاءالله همین مسیر را با قدرت و توان و خدمت بیشتر بتوانیم ادامه و انجام دهیم. البته درمورد فضای سایبری باید حواسمان جمع باشد همانطور که این همه منافع دارد لبههای خطر و پرتگاه خطرناکی هم دارد همه باید مراقبت کنیم، از این فضا محافظت و صیانت کنیم انشاءالله با کمک همدیگر این کار هم انجام خواهد گرفت در آینده بهتر از گذشته.
والسلام علیکم و رحمهالله و برکاته
انتهای پیام
نظرات