به گزارش ایسنا بنابر اعلام نشر سایه‌سخن، دکتر دیوید ریکو پزشک و روانکاو سرشناس آمریکایی درکتاب "تو آنچه می‌پنداری نیستی" که با ترجمه محمدمهدی کهربی به چاپ رسیده است، خودپرستی را چنین تعریف می‌کند:

به طور کلی ایگوئیسم یا خودپرستی به مجموعه‌ای از نگرش‌ها و رفتارهای خودمحور اشاره دارد که نشان‌دهنده تکبر، خودخواهی و احساس مُحق بودن است. ما انسان‌ها به طور ژنتیک خودمحوریم و تمام رفتارهایی که در شبانه‌روز انجام می‌دهیم با هدف ارضای نیازهای خودمان است.

زیگموند فروید بنیانگذار علم روانکاوی، ایگو را منشا حقیقی اضطراب می‌داند. چرا که فرد خودخواه به دلیل احساس خودبرتربینی‌اش نمی‌تواند اشتباهاتش را بپذیرد و از دیگران عذرخواهی کند. این افراد روابطشان را فقط با کسانی نگه‌می‌دارند که باعث می‌شوند خودپرستی آن‌ها تقویت شود و خواسته‌هایشان را برآورده کنند. اما فراموش نکنیم که ایگو فوایدی هم دارد؛ جایی که نیروی محرک ما می‌شود تا بتوانیم در رقابت‌های زندگی پیروز شویم. اما در هر جایی که مکانی برای عشق‌ورزی و گذشت است، وجود آن مضر خواهد بود. بنابراین هدف اصلی ما رام کردن ایگو است و نه سرکوب آن. می‌دانیم افرادی که حیوانی را اهلی می‌کنند، ذات آن حیوان را عوض نمی‌کنند؛ بلکه انرژی او را در مسیر دیگری به کار می‌گیرند؛ کاری که ما باید با ایگوی خود بکنیم. به عبارت دیگر باید ایگو (خودمحوری) را خلع سلاح کنیم، از سلطه آن خارج شده و به سوی دگرمحوری گام برداریم.

در طول تاریخ افراد مهمی به ما نشان داده‌اند که می‌توان اسب سرکش خودمحوری را رام کرد و بدون نگرش خودمحور، سخاوتمند و قدرتمند بود. بزرگانی همچون مادرترزا، گاندی، دالایی لاما و ... موفق شده‌اند جایگزینی برای این خودخواهی غریزی‌شان بیابند و با عزت‌نفس بیشتر برای جامعۀ خود ارزش‌آفرینی کنند.

ریکو معتقد است ما برای رام کردن ایگو به نیروی توفیق نیاز داریم. نیرویی که باعث می‌شود ما به جای حرکت در مسیر ترس، در مسیر عشق‌ورزی و شفقت نسبت به دیگران گام برداریم. حرکت در این مسیر به ما آزادی می‌دهد و باعث می‌شود در اینجا و اکنون باشیم. همچنین یکی از روش‌های قدرتمند برای کاهش قدرت ایگو و خلع سلاح آن، نگریستن به امور از زاویه دید یک شاهد است، نه قاضی؛ ایگو ناخدای کشتی وجود ما نیست؛ بلکه فقط مسافری است که سوار آن شده است. ما با انجام تمرین‌های ذهن‌آگاهی می‌توانیم از ایگوی غالبِ خودمحور به ایگوی سالم برسیم. ایگوی سالم به جای تصمیم‌گیری بر مبنای احساسات و هیجانات آنی، تلاش می‌کند عقل را به کار بندد، همه‌جانبه به مسائل نگاه کند، از قضاوت دوری کرده و با طرف مقابل از روی گذشت، خیرخواهی و شفقت برخورد کند. ایگوی سالم تلاش نمی‌کند نظر مثبت همه و تایید همگان را جلب کند؛ نیازی ندارد کسی را وادار کند دوستش داشته باشد یا مانند بازاریابان تلاش کند دیگران را مجاب کند که جنس من خوب است؛ بلکه همانند یک انباردار فروشگاه وقتی کسی چیزی نیاز دارد، همراهی‌اش می‌کند. فرد با ایگوی سالم معتقد است که فقط کافی است همان چیزی باشم که هستم؛ طرف مقابل یا می‌پذیرد یا می‌رود.

در مورد چگونگی شکل‌گیری ایگوی سالم، ریکو معتقد است که این فرایند از کودکی آغاز می‌شود. خانواده و سپس روابطمان سه موهبت ارزشمند به ما اعطا می‌کنند:

1. پایگاهی ایمن که از آن سر بر می‌آوریم.

2. پناهگاهی امن که هر لحظه می‌توانیم به آن بازگردیم.

3. احساس همراهی و هم‌نوایی بدون قید و شرط با افرادی که دوستشان داریم و ما را دوست دارند.

نتیجه این سه موهبت احساس ارزشمندی و عزت نفس بالاست که در نهایت منجر به رشد همه‌ جانبه ما در زندگی می‌شود.

دیوید ریکو در کتابش به راهکارهای دیگری هم برای کاهش خودمحوری و افزایش ایگوی سالم اشاره کرده است که به چند مورد آن در این مقاله اشاره می‌کنیم.

1. کمک کردن به اطرافیان: کمک می‌کند نیازهای افراد دیگر را نیز ببینیم و توانمندی شفقت و مهربانی را در خود پرورش دهیم.

2.  عضویت در گروه‌های مختلف: باعث می‌شود توانایی مشارکت با دیگران و شنیدن نظر آن‌ها را در خود رشد دهیم و بیاموزیم همیشه قرار نیست همه افراد مطابق میل ما رفتار کنند.

3. درک احساسات دیگران: تلاش برای درک افراد سبب می‌شود فرد خودمحور توانمندی همدلی با دیگران را در خود پرورش دهد و به این باور برسد که رنج کشیدن دیگران، رنج کشیدن اوست.

4. دست کشیدن از مقایسه خود با دیگران: مقایسه مداوم با دیگران سبب می‌شود ما از جنبه‌ای مسائل را ببینیم که خود را بالاتر از دیگران ببینیم. باعث می‌شود چشممان را بر همه چیز ببندیم و فقط به فکر پیروزی و موفقیت خود به هر قیمتی باشیم. زمانی که مقایسه با دیگران را ترک می‌کنیم، تمرکزمان فقط بر بهتر شدن و رشد همه‌جانبه توانمندی‌هایمان خواهد بود.

انتشارات سایه‌سخن، ناشر تخصصی کتاب‌های روانشناسی مفتخر است گامی در جهت ارتقا و اعتلای دانش‌افزایی، خودشناسی و توسعه و بهبود روابط بین فردی بردارد. در همین راستا به مناسبت روز "قلم" (14 تیرماه)، تمامی آثار این انتشارات با تخفیف 15% و ارسال رایگان ارایه می­ گردد.

انتهای رپرتاژ آگهی