شیلوتوراکس یک عارضه نادر است که متعاقب نشت مایع لنفاوی از مجرای توراسیک به داخل فضای پلور رخ می‌دهد. این وضعیت باعث کاهش حجم ریوی می‌شود که در صورت عدم کنترل به موقع باعث دیسترس تنفسی، سیانوز و نهایتا مرگ می‌شود. محققان در پژوهشی با عنوان «شیلوتوراکس ناشی از ضربه» آورده‌اند، شیلوتوراکس می‌تواند اولیه (مادرزادی) یا ثانویه (اکتسابی) باشد. شیلوتوراکس اکتسابی ممکن است در اثر ضربه‌های مختلف به ناحیه قفسه سینه ایجاد شود.

این پژوهش توسط عباس قدرتی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، رضا باقری گروه جراحی توراکس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مجید حسن‌زاده عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، زهره نجفی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه و حمیدرضا اکبریان کارشناس پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه انجام شده که نشان می‌دهد، از جمله ناهنجاری‌های همراه می‌توان به موارد مرتبط با دستگاه لنفاتیک، هیدروپس جنینی، توده‌های مدیاستن، عفونت‌های مادرزادی، سندرم های‌نونان، ترنر، داون و بیماری‌های مادرزادی قلب اشاره کرد. 

در این میان تشخیص درست و به موقع بیماری می‌تواند در نجات جان بیمار نقش عمده‌ای داشته باشد و از ایجاد عوارض و خطرات بعدی ناشی از مشکلات ریوی در بیمار پیشگیری کند. درمان شیلوتوراکس به دو صورت حمایتی، محافظه‌کارانه و جراحی است. درمان حمایتی شامل حمایت تنفسی در موارد دیسترس تنفسی و حمایت تغذیه‌ای ترجیحا با تری گلیسریدهای با زنجیره متوسط است که مستقیما از طریق دستگاه گوارش در موارد عفونت‌های راجعه و ایمونوگلوبین وریدی گوارش جذب می‌شوند. 

درمان‌های محافظه‌کارانه شامل درناژ مایع پلور یا تعبیه موقت چست تیوب به عنوان روش ارجح در درمان شیلوتوراکس ضربه‌ای و مادرزادی در نظر گرفته می‌شود، چرا که در ٥٠ تا ۸۰ درصد موارد منجر به رفع خود به خودی شیلوتوراکس طی ۴ تا ٦ هفته می‌شود. مداخله جراحی شامل تعبیه شنت پلوروپریتونئال یا بستن مجرای توراسیک در بالای دیافراگم و استفاده از چست تیوب و یا پلورودز شیمیایی در صورت عود و موارد شدید و مقاوم به درمان هستند.

براساس این پژوهش، اگرچه شیلوتوراکس وضعیت نادری است، اما شایعترین علت پلورال افیوژن است که منجر به دیسترس تنفسی می‌شود و با مرگ و میر بالایی همراه است. درمان حمایتی به عنوان اولین قدم در درمان شیلوتوراکس در نظر گرفته می‌شود. این اقدام شامل حمایت تغذیه‌ای به همراه درناژ مایع لنف توسط جای‌گذاری لوله در قفسه سینه است. جای‌گذاری لوله با عوارضی از قبیل عفونت، انسداد و عدم کارکرد آن همراه است. از دست دادن حجم زیاد مایع لنف می‌تواند منجر به هیپوآلبومینمی و عدم تعادل الکترولیت‌ها و اختلالات انعقادی و سوء تغذیه و کاهش ایمونوگلوبین‌های سرم شود. 

مداخله جراحی در موارد مقاوم به درمان طبی یا در موارد شدید به صورت از دست دادن بیش از ١٠٠ سی سی مایع لنف روزانه به مدت پنج روز انجام می‌شود که شامل شنت پلوروپریتونئال و بستن مجاری توراسیک و پلورودز شیمیایی و مکانیکال است. به علاوه ممکن است عوارض شدیدتری نظیر عفونت باکتریال در محل شنت داشته باشد. در مطالعه دیگری نیز یک مورد از شیلوتوراکس پس از سانحه با شکستگی مهره L۱ در خانمی ٨٤ ساله به دلیل دیسترس تنفسی تحت عمل جراحی قرار گرفت و بعد از تعبیه لوله قفسه سینه و درناژ مایع به همراه درمان‌های حمایتی دیگر بیمار بهبود یافت. در مطالعه حاضر نیز بعد از جای‌گذاری چست تیوب وضعیت تنفسی بیمار بهبود یافت. همچنین در پژوهش‌های دیگر درمان جراحی و حمایتی منجر به پاسخ‌دهی به نحو مناسبی در بیماران شد.

شیلوتوراکس یکی از علل نادر دیسترس تنفسی است که با توجه به شواهد بالینی و یافته‌های رادیولوژیک و آنالیز مایع پلور خصوصا وجود مایع کایل، تشخیص داده می‌شود. تشخیص درست و به موقع این عارضه می‌تواند به امر درمان و پیشگیری از مرگ بیمار به دلیل دیسترس تنفسی ایجاد شده کمک کند.

این پژوهش در مجله طنین سلامت منتشر شده است.

انتهای پیام