به گزارش ایسنا و به نقل از ساینس‌دیلی، بررسی صورت گرفته روی سلول‌ها و موش‌ها نشان می‌دهد که یک ترکیب اصلاح‌کننده گیرنده‌های افیونی می‌تواند کار خود را با استفاده از آرام بخش‌های بدن انجام دهد و عوارض جانبی آن کمتر از مواد افیونی است.

"فنتانیل"(Fentanyl)، "اکسی‌کدون"(Oxycodone) و "مرفین"(Morphine)، موادی هستند که هم منبع تسکین درد و هم دلیل همه‌گیری اعتیاد و مرگ و میر به شمار می‌روند.

دانشمندان سال‌ها تلاش کرده‌اند تا ویژگی‌های تسکین‌دهنده مواد افیونی را متعادل کنند. همه داروهای افیونی، روی گیرنده‌هایی کار می‌کنند که به صورت طبیعی در مغز و قسمت‌های دیگر بدن وجود دارند. یکی از این گیرنده‌ها، گیرنده موسوم به "mu-opioid" است که به تسکین‌دهنده‌های طبیعی درد در بدن متصل می‌شود. داروهایی که روی گیرنده mu-opioid اثر می‌گذارند، می‌توانند به اعتیاد و عوارض جانبی ناخواسته مانند خواب‌آلودگی، مشکلات تنفسی، یبوست و تهوع منجر شوند.

"جان ترینور"(John Traynor)، پژوهشگر "دانشگاه میشیگان"(University of Michigan) و از پژوهشگران این پروژه گفت: هنگام احساس درد، بدن معمولا مواد افیونی را منتشر می‌کند اما این مواد به اندازه کافی قوی و یا ماندگار نیستند. 

پژوهشگران مدت‌ها این فرضیه را مطرح کرده بودند که شاید بتوان مواد موسوم به "تعدیل‌کننده‌های آلوستریک مثبت"(positive allosteric modulators) را برای تقویت "اندورفین‌ها"(Endorphins) و "انکفالین"(Enkephalin) به کار برد.

پژوهشگران در این بررسی جدید نشان دادند که یکی از تعدیل‌کننده‌های آلوستریک مثبت موسوم به "BMS-986122" می‌تواند توانایی انکفالین را در فعال‌سازی گیرنده mu-opioid تقویت کند.

علاوه بر این، تعدیل‌کننده‌های آلوستریک مثبت برخلاف داروهای افیونی، تنها در حضور اندورفین‌ها یا انکفالین‌ها کار می‌کنند؛ به این معنا که آنها فقط در زمان نیاز برای تسکین درد، کار خود را شروع می‌کنند. آنها مانند مواد افیونی به گیرنده‌ها متصل نمی‌شوند؛ بلکه در عوض به مکان متفاوتی متصل می‌شوند که توانایی آنها برای واکنش نشان دادن به ترکیبات تسکین دهنده درد افزایش می‌دهد.

ترینور ادامه داد: هنگامی که به انکفالین‌ها نیاز دارید، بدن آنها را در قسمت‌های خاصی از بدن منتشر می‌کند. سپس انکفالین‌ها به سرعت متابولیزه می‌شوند. در مقابل، دارویی مانند مرفین، بدن و مغز را فرا می‌گیرد و برای چندین ساعت به آن می‌چسبد.

پژوهشگران با جدا کردن گیرنده و بررسی واکنش آن نسبت به انکفالین‌ها، توانایی تعدیل‌کننده‌ را در تحریک گیرنده mu-opioid نشان دادند. اگر تعدیل‌کننده‌های آلوستریک مثبت اضافه شوند، به انکفالین کمتری برای دریافت واکنش نیاز خواهد بود.

الکتروفیزیولوژی و آزمایش روی موش‌ها تایید کرد که گیرنده مواد افیونی توسط مولکول‌های تسکین‌دهنده درد، با شدت بیشتری فعال می‌شود و درد را تسکین می‌دهد. در مقابل، تعدیل‌کننده‌، عوارض جانبی کمتری را نشان داد.
هدف بعدی پژوهشگران، بررسی توانایی تعدیل‌کننده‌ها در افزایش فعال‌سازی مواد افیونی تحت شرایط استرس‌زا یا درد مزمن است تا مطمئن شوند که این مواد، موثر هستند اما واکنش‌های خطرناک‌تری را به همراه ندارند.

این پژوهش، در مجله "PNAS" به چاپ رسید.

انتهای پیام