دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه برجام توافقی جامع و مشترک است و یک سند سیاسی محسوب می‌شود، اظهار کرد: این بدان معناست که زنده ماندن، تداوم و کارامدی این سند بستگی به اقداماتی سیاسی دارد که در حال انجام است. کشورهای مقابل ایران که عضو این سند هستند، مطالباتی از ایران دارند و ایران نیز از آنان خواسته‌هایی دارد.
وی ادامه داد: در برجام این مطالبات در خصوص مسئله هسته‌ای خود را نشان داده و طرفین پس از انجام مذاکراتی، برجام را امضا کردند و به دستاوردهای زیادی هم دست پیدا کردند. طرف مقابل ما هدفش این بود که ایران به بمب اتم دست پیدا نکند و ایران نیز خواستار این بود که تحریم‌هایی که علیه‌اش وجود دارد لغو شود و بتواند به عنوان یک بازیگر عادی به محیط بین‌الملل بازگردد و مراودات خود را با سایر کشورها انجام دهد. پس از امضای برجام هم دیدیم که هم ایران و هم کشورهای ۱+۵ از نتیجه آن راضی بودند.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: پس از مدتی ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا رسید و وقتی که دید برجام باعث قدرت روزافزون ایران شده بود و با توجه به دعواهایی که با دموکرات‌ها، خصوصا اوباما و جان کری داشت، از برجام خارج شد و تحریم‌های متعددی را علیه ایران وضع کرد، ایران هم مدتی یک صبر استراتژیکی انجام داد و به اجرای تعهدات برجامی خود ادامه داد و گزارشات آژانس نیز همگی به نفع ایران بود، تا اینکه ایران اعلام کرد اگر اروپائیان به تعهدات خود عمل نکنند، ایران نیز از عمل به تعهدات برجامی خود دست خواهد کشید.
ایران در مذاکرات وین دست بالا را دارد
اسلامی اضافه کرد: پس از اینکه بایدن به ریاست جمهوری آمریکا رسید، دولت ایالات متحده به سمت احیای برجام گام برداشت و در حال حاضر ایران از یک جایگاه بالایی در حال مذاکره با طرفین برجام است، حضور آمریکا در منطقه کمرنگ شده، ایران غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده و با توجه به اینکه آمریکا به طور یک‌جانبه و برخلاف قوانین بین‌الملل از برجام خارج شده، الآن ایران دست بالا را در مذاکرات دارد.
وی عنوان کرد: الان ایران از طرفی در حال انجام یک سری رایزنی‌های منطقه‌ای و از طرفی دیگر در حال گفت‌وگو با طرفین برجام است و شرط بازگشت به برجام را لغو تحریم‌ها عنوان می‌کند. به نظر من این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. اسرائیل و برخی از کشورها نیز در حال سنگ‌اندازی در این مسیر هستند؛ چراکه می‌دانند اگر توان دیپلماتیک به توان نظامی ایران اضافه شود، ایران کشوری بسیار قدرتمند خواهد شد و همه چیز مانند دولت اول روحانی خواهد شد. لذا دست به اقداماتی تنش‌آفرین زدند تا مانع از احیای برجام شوند.
برجام احیا خواهد شد
این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه چون آمریکا خواستار بازگشت به برجام است، امتیازاتی را به ایران خواهد داد، گفت: آمریکا سعی خواهد کرد تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند و اجازه آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر را می‌دهد، لذا برجام احیا خواهد شد.
اسلامی اظهار کرد: برجام حالت گام به گام دارد، اما اراده بر احیای آن است. ضمن اینکه آمریکا از قدرت گرفتن تندروها در ایران نیز هراس دارد و می‌داند که اگر برجام احیا نشود، گروه تندرو در ایران به قدرت خواهد رسید و آنان دیگر اصلا به زبان مذاکره صحبت نخواهند کرد و همین کار را سخت می‌کند. لذا من فکر می‌کنم هم ایران هم طرفین برجام خواستار احیای آن هستند و به احتمال زیاد مذاکرات وین باعث احیای برجام خواهد شد.
وی با اشاره به شرطی که ایران برای آمریکا گذاشته است، یعنی لغو یکباره تمامی تحریم‌ها و سپس راستی‌آزمایی از طرف ایران، بیان کرد: آمریکا این شرط را خواهد پذیرفت. ایالات متحده همین الآن هم نیروهای خود در عراق و افغانستان را کاهش داده است و می‌داند که در صورت درگیر شدن با ایران، نه تنها به هیچ نتیجه‌ای نخواهد رسید، بلکه حتی تبعات منفی نیز برایش دارد؛ چراکه خواسته‌های ایران، خواسته‌هایی غیرمنطقی نیست. اگر ایران به سایر کشورها کمک می‌کند، بنا به خواست خودشان است. لذا ایران خطری برای منطقه محسوب نمی‌شود و اگر ایران به صورت تهاجمی عمل کند، برای آمریکا ضررهایی در برخواهد داشت.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه در حال حاضر پنجره فرصتی برای طرفین برجام برای توافق باز شده است، ادامه داد: شاید این جزو آخرین پنجره‌هایی باشد که این امکان را فراهم کرده است که طرفین در یک سطحی بر طبق آداب دیپلماتیک با یکدیگر گفت‌وگو کنند. البته ایران در تمام چهار، پنج سال اخیر با این آداب دیپلماتیک آشنا و به آن‌ها پایبند بوده است، در حالی که آمریکا چنین نبوده و به همین خاطر هم در داخل ضرر کرده و هم در منطقه اعتبار خود را از دست داده است.
تحت هر شرایطی برجام به نفع ایران است
اسلامی با تاکید بر اینکه تحت هر شرایطی برجام به نفع ایران است، گفت: برهم خوردن برجام یک طور منافع ایران را تامین می‌کند و احیای آن نیز به نوعی دیگر تامین‌کننده منافع ایران است. این توافق بسیار محکم بسته شده است و هر اتفاقی هم که بیفتد به ضرر ایران نخواهد بود، اما فضای تخاصم و درگیری می‌تواند مشکلات بیشتری را برای ایران و سایر کشورها ایجاد کند.
وی عنوان کرد: در مسیر احیای برجام، ایران از مهره‌های چین و روسیه استفاده خواهد کرد و قرارداد ۲۵ ساله‌ای که ایران با چین بست، وزن مذاکرات را افزایش داد. ایران جمعیتی جوان و نیروهایی فعال و با انگیزه و همچنین همبستگی ملی زیادی دارد. من فکر می‌کنم احیای برجام به نفع طرفین است و چنین هم خواهد شد.
اسراییل از احیای برجام هراس دارد
وی در خصوص مشکلاتی که آمریکا و اسرائیل بر سر مسئله ایران و برجام با یکدیگر دارند، بیان کرد: رابطه آمریکا و اسرائیل هرگز تیره نخواهد شد و این دو به علت سرمایه‌گذاری‌ها و حمایت‌های تاریخی، بیش از حد به هم نزدیک‌اند و اصلا بسیاری از کارهایی که آمریکا در منطقه انجام می‌دهد، به خاطر اسرائیل است. اما آمریکا به اسرائیل در خصوص فعالیت‌های ضدایرانی‌اش هشدار می‌دهد و این فعالیت‌ها را به ضرر خود اسرائیل می‌دادند.
اسلامی اضافه کرد: اسرائیل از احیای برجام هراس دارد، چراکه منازعات بین ایران و سایر کشورها، تامین‌کننده منافع ایران است. اسرائیل به دلیل اینکه می‌خواهد به اعراب نزدیک‌تر شود، به دنبال ایجاد دشمنی بین ایران و اعراب است. ما باید با هوشمندی سعی کنیم در این فضا قرار نگیریم.
انتهای پیام
نظرات