به گزارش ایسنا، هوشنگ جزی امروز در یک برنامه تلویزیونی درباره آبخیزداری گفت: آبخیزداری یعنی مدیریت حوزه آبخیز و حوزه آبخیز یک عرصه جغرافیایی در کشور است و ما حدود شش حوزه آبخیز اصلی در کشور داریم. این آب‌ها یا وارد دریاچه‌ها و یا از کشور خارج می‌شوند. اگر این عرصه جغرافیایی در زمینه ایجاد پوشش گیاهی و ... به‌درستی مدیریت شود، می‌توان گفت یک مدیریت خوب در زمینه آبخیزداری انجام شده است.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشور درباره وجود یک برنامه جامع در زمینه آبخیزداری اظهارکرد: ما یک برنامه منظم نداریم چراکه نظم برنامه‌ریزی کشور بر اساس نظام سیاسی است.
وی افزود: هنگام برنامه‌ریزی یک برنامه مشخص پنجساله برای تمام مسائل تعیین می‌شود، در صورتی که کشور دارای تنوع است و برنامه برای بخش‌های مختلف نیز باید متفاوت باشد. اگر از هر دستگاهی به‌صورت جداگانه بپرسیم که آیا مدیریت به‌خوبی انجام شده است، اظهار می‌کند که به خوبی انجام شده ولی طی یک سال گذشته کشور ما دچار خشکسالی، نابودی تالاب‌ها و وقوع سیل شده است و برای هر کدام خسارت می‌پردازیم. این مدیریت‌ها تبدیل به یک مدیریت درست نشده است.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشورادامه داد: من نیز به نوبه خود می‌توانم اظهار کنم در کشور ۲۰ میلیون هکتار فعالیت آبخیزداری به درستی انجام شده است و ۱۸ میلیون برنامه در دست مطالعه وجود دارد.اگر آبخیزداری انجام شود می‌توانیم سالانه ۹ تن در هکتار استحصال آب انجام دهیم. آبخیزداری تنها مربوط به بالادست نیست و مربوط به بالاترین نقطه از بالادست تا تالاب می‌شود و برکات اجرایی آن در تمامی عرصه‌ها تاثیر می‌گذارد.
وی با تاکید براینکه آبخیزداری آب را ذخیره و نگهداری نمی‌کند و تنها برای کنترل شدت و ضربه سیل است، گفت: در زمان وقوع سیل سازه‌های آبخیزداری ضربه سیل را کنترل می‌کنند تا با سرعت کمی در حوزه حرکت کند. یک سیستم همچون قنات علاوه بر آن پوشش گیاهی و بندهای آبخیزداری و فرصتی باید ایجاد کنیم تا آب نفوذ کند.
جزی تصریح کرد: عمل نگهداری آب جزو وظایف آبخیزداری نیست و بر اساس قانون برعهده وزارت نیرو است و در برخی موارد همچون روستاها با وزارت نیرو درباره این موضوع توافق می‌شود.
جزی در پاسخ به این پرسش که آیا برای ساخت سازه‌های آبخیزداری تخریب زیادی در سرزمین صورت می‌گیرد یا خیر، گفت: اشتباهات بسیاری در زمینه ایجاد سازه‌های آبخیزداری صورت گرفته است چراکه اصلا تخریبی صورت نمی‌گیرد و در حد امکان منابع مورد نیاز خود را از سنگ‌های معادن تهیه می‌کنیم. اگر مقیاس و مساحت فعالیت کوچک باشد از مصالح و سنگ‌های رودخانه‌ای استفاده می‌کنیم؛ کاری که در تمام جهان انجام می‌شود.
وی افزود: برخی از افراد می‌گویند در صورتی که پوشش گیاهی غنی باشد، سیلی وجود نخواهد داشت در صورتی‌که در شمال کشور با وجود پوشش گیاهی همچنان سیل رخ می‌دهد. بسیاری از تکنیک‌های آبخیزداری خوب هستند و عملکرد مثبتی دارند و از ژاپن و بسیاری از کشورها به دلیل برخورداری از این تکنیک‌ها به ایران رجوع می‌کنند.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی کشور ادامه داد: اگر در حوزه ساخت و ساز مدیریت درستی داشتیم، آنقدر قدرت تخریب سیل بالا نبود. ما یک مرجع برای تصمیم گیری نداریم و هر دستگاهی به تصمیم خود هر فعالیتی را که صلاح می‌داند، انجام می‌دهد. ما به یک مدیریت متمرکز دست نیافته‌ایم.
وی ادامه داد: سازمان برنامه و بودجه برای هردستگاهی برنامه تعیین می‌کند و دستگاه‌های دولتی هر کدام که مدیریت بهتری داشته باشند بودجه بیشتری دریافت می‌کنند و با وجود انتقادهایی که به این موضوع داشتیم به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. ما باید مدل جامع حوزه آبخیزداری را وارد برنامه کشور کنیم. نه مدلی که بر اساس مدل اقتصاد پیش برود. در این صورت تکلیف مناطقی همچون خوزستان چیست؟
وی درباره راهکارهای مدیریت آب گفت:ابتدا باید برای شش حوزه آبخیز اصلی کشور شش برنامه اصولی تعیین کنیم و هر دستگاهی برای سلامت و حفظ آن حوزه نقش خود را به‌درستی ایفا کند.در کشور ما سیستم اطلاعاتی به هیچ وجه قابل دسترس نیست و ما باید یک سیستم اطلاعاتی قابل دسترس و یک نظام پشتیبان تصمیم داشته باشیم تا هنگامی که یک فرماندار اقدام به ساخت ساز آبخیزداری می‌کند بداند که چه چیزی را از دست می‌دهد و چه چیزی را به دست می‌آورد.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی ادامه داد: آبخیزداری یک فعالیت بین بخشی است. کار وزارت نیرو و وزارت جهاد و ... نیست. در این حوزه استانداران و وزارت کشور باید بدانند که برای این حوزه‌ها چگونه اقدام کنند.
جزی در پایان تصریح کرد: در برنامه‌ریزی کشور نباید صرف جلب موقت رضایت‌های مردم اجازه دهیم در میان رودخانه سازه و خانه بسازند و هنگام وقوع سیل نیز خانه‌هایشان تخریب شود و خسارت بپردازیم. مقصر ما هستیم و باید یک برنامه‌ریزی مناسب برای آن‌ها داشته باشیم.
انتهای پیام
نظرات