همزمان بر برپایی آئین نکوداشت علامه طباطبایی، نظریه استخدام و لوازم آن در فلسفه سیاسی علامه توسط آیت الله احمد بهشتی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه قم، آیت الله احمد بهشتی، سرپرست دانشگاه قم طی سخنانی گفت: علامه در حوزه تفسیر و سایر حوزه ها با ارایه روشی نو توانست نظریاتی ارایه کند که در خور تامل است و این نظریه از این جمله است.
وی ادامه داد: در قرآن کریم سه مرحله ای بودن زندگی انسان که علامه آن را مطرح کرده بیان شد است و بر این اساس، مردم ابتدا امت واحده بودند اما بعدا در میان آنها اختلاف ایجاد شد البته این طور نیست که این اختلاف تا قیامت باقی بماند بلکه امت واحده نهایی نیز در عصر ظهور ایجاد خواهد شد.
وی تصریح کرد: محور امت واحده نهایی توحید و یکتاپرستی است که همه امت در برابر خداوند تسلیم خواهند شد و در اینجاست که امت نهایی واحده شکل می گیرد.
بهشتی با اشاره به بیانی از ابن سینا مبنی براینکه خداوند از گودی کف پای انسان غافل نبوده چگونه ممکن است که از مشکلات سیاسی و اجتماعی او غافل شده باشد عنوان کرد: بروز مشکلات عدیده و پیچیده سیاسی و اجتماعی در زندگی بشر سبب شد تا ارسال قوانین الهی ضرورت پیدا کند.
وی افزود: شروع شریعت به نظر علامه یک ضرورت بوده است؛ وقتی زندگی بشر توسعه پیدا کرد مشکلات زیادی ایجاد شد و به دنبال استخدام، استثمار برخی توسط برخی دیگر شروع شد بنابراین قاونینی لازم بود تا جلوی این استثمار گرفته شود.
وی با بیان اینکه اسلام با اصل استخدام مخالف نیست تاکیدکرد: آنچه اسلام با آن مخالف است استثمار برخی توسط برخی دیگر است به همین دلیل قوانین الهی توسط پیامبران اولوالعزم تشریع شد و در زمان حضرت آدم چون زندگی بسیط بود استخدام و استثمار به آن شکل وجود نداشت.
بهشتی ادامه داد: اگر روابط اجتماعی و سیاسی مردم درست نشود دین مردم هم خدشه دار خواهد شد بنابراین دین ضرورت زندگی اجتماعی است.
وی با بیان این که علامه پرورش یافته سنت فلسفی ایرانی اسلامی است گفت: به همین دلیل ایشان هم به مشاء، هم به حکمت متعالیه و ... توجه دارد اما نکات بدیعی را هم خودش مطرح کرده است.
وی تاکیدکرد: نظریه استخدام علامه مخالف قران نیست زیرا اگرچه انبیاء قبل از توسعه زندگی اجتماعی و پیدایش استثمار هم بوده اند اما مراد از تشریع دین و آنچه قرآن به عنوان شرع لکم ارسال کرده است از حضرت نوح و پیامبران اولوالعزم آغاز شده است.
سرپرست دانشگاه قم ادامه داد: علامه معتقد است که انسان به علت قرارداد اجتماعی زندگی اجتماعی دارد و گرنه مدنی بالطبع نیست.
وی افزود: به کاربردن استخدام برای مسایل معنوی مانند قرائت قرآن و تبلیغ و اذان گفتن و ... در شان این امور نیست به همین دلیل حکومت ها باید خودشان زندگی این افراد را تامین کنند.
بهشتی در خصوص دیدگاه علامه مطهری درباره علامه طباطبایی تصریح کرد: ایشان از شاگردان علامه طباطبایی بودند و احترام استاد را همواره داشتند و حتی اگر مخالف نظریه ای از ایشان بودند آن را به صراحت بیان نمی کردند بلکه تقریر متفاوت خود را از موضوع بیان می کردند بدون آنکه نامی از علامه و دیدگاه ایشان ببرند.