غرب این نقشه که شبیه گربه است را اگر پیش بگیرید به یک استان می رسید که شهر مرکزش کلانشهر است، مردمش شهره مهمان نوازی اند، سوغاتی هایش دهان آدم را آب می اندازد، تمدنش قدمتی به درازای تاریخ دارد، قدم به قدم خاکش از تاریخ پیشینیان اثر دارد و خدا هر وقت دلش خواسته یک زیبایی شگرف خلق کند آبشار و سراب و کوه و دشت های این منطقه را آفریده است.
من از استانی با شما سخن می گویم که در نقشه ایران نامش کرمانشاه است، زمانی کامبادن بوده و روزگاری هم باختران می خواندنش، اما شما همان کرمانشاه بگویید.
از خیابانهایش که عبور کنی صاحبان برخی مغازه ها نان برنجی تعارفت می کنند که اگر چشیدی و دوست داشتی چند بسته یی با خودت سوغاتی ببری، همین مغازه ها کاک و نان خرمایی هم می فروشند.
زن ها و مردهای برخی مناطقش لباس کردی تن می کنند و کلمات و حرفهاشان را هم کردی ادا می کنند، به کرمانشاه که بیایی می توانی گیوه و گلیم بخری، ما اینجا روغنی خاص و خوشمزه هم داریم و با همین روغن غذاهای خوشمزه تر هم درست می کنیم، حتما شنیده اید "خورش خلال" و "دنده کباب" کرمانشاه چقدر معروفند.
به روستاهای کرمانشاه اگر سربزنید اصالت را در دل همه مردمش می بینی، اگر شانس بیاورید و عروسی محلی به پستتان بخورد می بینید که همه اهالی روستا به بام ها می آیند، عده ای ساز و دهل می زنند و عده ای با لباس های یک شکل پاهایشان را هماهنگ حرکت می دهند و چوپی می کشند.
اصلا خدا یک ایران کوچک در دل کرمانشاه آفریده، ما اینجا هم گرمای جنوب را داریم هم سرمای غرب را، هم روستاهای پلکانی و سبز مثل شمال و هم شهرستان های معتدل.
دلم می خواهد همه شهرستان ها را با هم ببینیم، از راه تهران اگر بیایید "کنگاور" دروازه ورودی کرمانشاه است.
توی کنگاور معبد آناهیتا داریم، قدمتش به زمان ساسانی برمی گردد، مردمشانش مومن و دین دارند، یک عالمه مسجد و بنای تاریخی دارد این کنگاور ما، چند امام زاده هم دارد، امام زاده سید جمال الدین، امام زاده باقر، شاهزاده محمد ابراهیم و ... .
بعد از کنگاور راه کرمانشاه را که در پیش بیگیرید به صحنه می رسید، صحنه شهر آبشار معروفی ست که ما به آن "دربند صحنه" می گوییم، اطراف آبشار را کلی آباد کرده اند و آلاچیق و تفریحگاه ساخته اند، روستای دینور را شاید بشناسید، می گویند خیلی تاریخی و سابقه دار است، این روستا از توابع صحنه است.
صحنه هم کلی امام زاده و زیارتگاه تاریخی و غار و حمام و پل و بنای قدیمی دارد برای خودش، شک نکنید از دیدنش لذت خواهید برد.
اسم بیستون را شنیده اید؟ همان که می گویند فرهاد برای شیرین کوهش را با تیشه تراشیده؟ اصلا یک قسمت دارد بیستون که اسمش "فرهاد تراش" است، بیستون همان جایی ست که از زیر کوه هایش یک چشمه جاریست و این چشمه آنقدر آب داده که بیستون حالا یک دریاچه هم دارد.
نقش ها و کتیبه‌های باستانی بیستون، غارها، امامزاده ها، سراب نوژی وران، قلعه هرسین، شهر باستانی چمچمال، کاروانسرا ها و ... همه اینها مال هرسین است، همان جایی که مردمش با گویش کردی لکی سخن می گویند و به دین داری شهره اند.
بعد به خود کرمانشاه می رسیم، اینجا می توانید بروید و طاق های طاقبستان را ببینید، می توانید از بلندی های پارک کوهستان تمام شهر را رصد کنید، می توانید از کاشی کاری های تکیه معاون الملک لذت ببرید، مسجد جامع داریم، تکیه بیگلربیگی و کلی جاذبه دیگر.
حالا راه شمال غرب را پیش بگیرید، می خواهم با شهر هزار ماسوله کرمانشاه آشنایتان کنیم. سر راه اول به روانسر می رسیم، روانسری که در دامنه کوه های شاهو واقع شده، ورودی شهر یک سراب داریم، سرابی که ماه های پرباران سال حسابی آب دارد و چشم می نوازد.
غاز غوری قلعه هم در سرزمین همین شهرستان است، همان غاری که ساعتها می شود در تاریکی اش قدم زد و به تالارها و قندیل هایش چشم دوخت.
از روانسر که آنطرف تر بروی به جوانرود می رسی، آوازه بازارچه مرزی اش را همه شنیده اند، می توانی کلی از وسایلی که نیاز داری با قیمت کمتر بخری و به شهرت ببری، تازه سر راه از روستای سفید برگ ماهی بخری و همان جا کباب کنی و بخوری.
غار کاوات هم مال جوانرود است، به جز بازارچه و غار، کلی جاذبه طبیعی دیگر هم در جوانرود چشم انتظار توست.
بعد از جوانرود به ثلاث می رسیم، مسیر این راه حسابی سبز و جذاب است، خود ثلاث هم بازارچه دارد و پذیرای شما خواهد بود.
آنطرف تر به پاوه می رسی، شهری که روستاهایش انگار سوار بر یک پله نامرئی ساخته شده اند، هجیج و شمشیر و نودشه و نوسود هم دارد این شهرستان مرزی.
پاوه هم بازارچه دارد که جنس هایش با قیمت دست اول به دستت برسد، مسجد جامع پاوه، رودخانه آبی فیروزه ای سیروان که مثل مار بین دره های عمیق پیچیده، باغ هایی که انار می دهند و رب انار معروف پاوه از آن ها به دست می آید، مزارعی که در آن ماهی بزرگ می کنند و ... همه و همه مال همین پاوه ماست.
شاید دلت خواست تا کرمانشاه بودی مسیر راه کربلا را هم طی کنی، اول به اسلام آباد می رسی، اسلام آبادطاق گرا دارد، کاروانسرای صفوی، قلعه های مختلف و... همه جاذبه های دیدنی اسلام آباد است، جاذبه های طبیعی هم که جای خود دارد.
شهر بعد دالاهوست، دالاهو شهر ریجاب است، شهر سبزی های فروردین، شهر بابا یادگار و چاقو و آبشار کرند، شهر ونوشک و آبشار و رود و چشمه.
شاید سبزترین شهرستان کرمانشاه، از دستش ندهید این همه طبیعت را.
شهر بعدی سر راه سرپل ذهاب است، کلی بمبارانش کردند، کلی در زمان جنگ تخریب شد و باز ساختندش و حالا هرساله کلی کاروان راهیان نور می رود که بازمانده های جنگ در این شهرستان و یادگارهای شهدا را ببیند.
امام زاده احمدبن اسحق را هم می توانید در سفر به سرپل ذهاب زیارت کنید.
مسیر آخر قصر شیرین است، شهری که حسابی مظلوم بود، زمان جنگ کلی از مردمش فراری شدند، اما امروز یک عالمه نخل از جای جایش سر برآورده و می توانید در سفر به این شهرستان لیمو شیرین های خوشمزه هم بخرید، شکار گاه خسرو پرویز را ببینید و سری به بازارچه مرزی پرویز خان بزنید و جنس ارزان بخرید.
قصرشیرین گرمای جنوب را دارد و یادگارهای جنگ را، از همین شهرستان مرزی بوی کربلا را هم می توان شنید.
یک شهرستان گوشه دیگر کرمانشاه مانده، شهرستانی که تخمه اش معروف است، کباب خوشمزه ای هم دارد، بقعه مالک، سراب و سد و آبشار از دیدینی های سقر و کلیایی است، طبیعتش هم منحصر به فرد است، تخمه برای توی راه بخرید و خوش آمدید به کرمانشاه، سفر به خیر.
نوشتار از فاطمه کمانی، خبرنگار ایسنا منطقه کرمانشاه