شیوع کرونا، این ویروس نامیمونی که زندگی را در همه ابعاد به سبک دگرگونی مبتلا کرده، شاید تاثیری عمیق و گسترده بر مباحث آموزشی خصوصا در حوزه تعالیمی که انجام آن عهده آموزش و پرورش بوده، گذاشته است؛ تاثیری که به دلیل فکر نکردن به آن در گذشته و نداشتن زیرساخت‌هایی که خیلی‌ها زمانی آن را ضروری نمی‌دانستند و همین منجر به تعلل در ایجادش شد؛ بخش زیادی از جمعیت ایران را گرفتار کرده است.

آموزش بر بستر فضای مجازی، شیوه‌ای کاملا تخصصی و متفاوت با آموزش حضوری و نیازمند زمینه‌سازی‌هایی در حوزه‌های سخت و نرم افزاری است؛ آموزش کادر آموزشی از آموزگاران سطوح پایه تا اساتید دانشگاه، فراهم کردن بسته‌های آموزشی متناسب با فضای مجازی، ارتقاء دانش ارائه دهنده آموزش و آموزش‌گیران و .... ایجاد محیطی مناسب، امن و منعطف برای آموزش، همان زیرساختهایی است که باید داشتیم تا امکان آموزش مطلوب در فضای مجازی فراهم می‌بود.

مجازی شدن آموزش‌ها، خصوصا در سطح مدارس، بدون آنکه اغلب معلمان با شیوه‌های چنین آموزشی آشنا باشند و دانش‌آموزان ابزارهای لازم را در اختیار داشته باشند و تنها به صرف تامین حجم بسیار اندکی، اینترنت که کفاف یکی دو ماه از سال تحصیلی را هم نمی‌داد، هم معلم را گرفتار کرد هم شاگرد و بلایی شد برای اعضای خانواده، خصوصا مادران که مجبور بودند علاوه بر انجام امور روزمره، عهده‌دار کمک به فرزند در انجام تکالیف درسی شوند.

طرح موضوع ایجاد شبکه شاد، اگرچه برای مدتی کوتاه، لبخندی بر لب اهالی آموزش و پرورش آورد، اما در زمان عمل به واسطه مشکلات عمده زیرساختی، همه را گرفتار دست اندازهای متعدد کرد و شاید اگر نبود امکاناتی نظیر واتس آپ و اسکای روم و .....، کار برای اقلیت هم به خوبی پیش نمی‌رفت چه رسد به جمعیت میلیونی دانش‌آموزان در سطوح مختلف تحصیلی.

در این مدت، والدینی که فرزندان آنها کوچک‌تر هستند در ایجاد تعادل میان مسئولیت‌های شغلی و روزانه خود و نظارت و فراهم کردن شرایط برای آموزش آنلاین کودکان دچار چالش بوده‌اند. 

همچنین متمرکز نگه‌داشتن کودک روی دروس، یکی دیگر از چالش‌ها بوده است. به گفته آنها انتقال درس‌ها از سوی معلم به درستی انجام نمی‌گیرد و دانش‌آموزان با حواس‌پرتی مواجه‌اند. 

مشکلات آموزش آنلاین یک روی دیگر هم دارد و آن نداشتن دسترسی و امکانات لازم برای خیلی از خانواده‌هاست. 

به شبکه شاد هم انتقادات زیادی وارد است. این نرم‌افزار موجب محرومیت از تحصیل چندین میلیون دانش‌آموز شده است؛ چرا که دسترسی به گوشی‌های هوشمندی که نرم‌افزار شاد روی آنها قابل نصب باشد، برای خیلی‌ها ممکن نبوده است.

رئیس انجمن یادگیری و آموزش الکترونیکی کشور  در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: به فرض مثال اگر کرونا نبود آیا ما باید به سمت بسترهای الکترونیکی می‌رفتیم یا نه؟ در حالی‌که دنیا به این سمت می‌رود و آینده هم به همین سمت خواهد رفت.

دکتر علی‌اکبر صفوی افزود: کرونا موجب شد تا مسیری که باید در سال‌های آینده طی می‌کردیم، مجبور شویم در شش ماه تا یکسال طی کنیم درحالی‌که هم ما و هم تمام دنیا این آمادگی را نداشتیم که همه خدمات آموزشی را به بستر الکترونیک انتقال دهیم.

مدیر کارگروه آموزش الکترونیکی کارگروه وزارت علوم با بیان اینکه بسیاری از دانشگاه‌ها و مدارس دنیا به لحاظ زیرساختی از ما بهتر هستند، گفت: به عنوا نمونه فرزند من ١٥ سال قبل در کشور انگلستان در مدرسه یک لب تاپ به او داده بودند و پس از آموزش و استفاده، آن را تحویل مدرسه می‌داد.

صفوی اضافه کرد: بعضی از کشورها به لحاظ اینترنت و شبکه از ما بسیار جلوتر هستند اما با فراگیری بیماری کرونا هیچ کس تجسم نمی‌کرد که وارد چنین بحرانی شویم.پس طبیعی بود که آمادگی لازم در دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش نه در کشور ما و نه دیگر کشورها وجود نداشته باشد.

او خاطرنشان کرد: اما کشورهای پیشرفته که با افق و دید بهتری کار کردند نقطه وجودی فعلی آنها از ما بهتر است و ما هم می‌توانستیم بهتر از وضعیت موجود باشیم اما نیستیم.

رئیس انجمن یادگیری و آموزش الکترونیکی کشور با ذکر این نکته که الان هم می‌توانیم خیلی بهتر از وضعیت موجود عمل کنیم، عنوان کرد: همانگونه که بسیاری از کشورها از نظر وضعیت شبکه و اینترنت مشکلاتی دارند در ایران هم وجود دارد اما آنها با دید بهتری پیش رفته‌اند.

صفوی بیان کر د: اینکه خانواده، آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات چه نقشی دارند و می‌توانند داشته باشند، قابل بحث است و باید با واقعیت‌های موجود پیش رویم.

او ادامه داد: وزارت مسئول زیرساخت‌های کشور در این حوزه است؛ آی سی تی‌های روستایی هم ١٠ سال قبل حداقل در بیش از ١٠ هزار روستا توسعه پیدا کرد اما کلا در ایران به دلیل تفکر محدود برخی از مسئولان ارشد، توسعه پهنای باند و امکانات شبکه‌ای ضعیف پیش می‌رود و در اولویت نبوده است اما با این وجود وزارت ارتباطات توانسته به کمک اپراتورها در همین شرایط بد که در تحریم‌ها به سر می‌بریم، گام‌های ارزشمندی از بعد کاهش هزینه‌های افراد، مدارس و دانشگاه‌ها و هم از بعد زیرساختی بردارد.

مدیر کارگروه آموزش الکترونیکی کارگروه وزارت علوم با تصریح بر اینکه باز هم به همت بزرگتر دولت و اپراتورها نیاز داریم، گفت: هنوز ما شاهد کیفیت پایین اینترنت و عدم پوشش در برخی نقاط هستیم.

صفوی با تاکید بر اینکه نیاز به بسته‌های حمایتی در استفاده از اینترنت داریم، تصریح کرد: تامین هزینه اینترنت برای کسانی که با یارانه زندگی می‌کنند یا در شرایط اقتصادی نامناسبی به سر می‌برند و ١٠ برابر قدرت و توان خریدشان کاهش یافته، سخت است و دولت باید بسته‌های حمایتی برای آنها اعمال کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز همچنین به مشکلات آموزش آنلاین در آموزش و پرورش اشاره و بیان کرد: واقعیت این است که با حفظ احترام و زحمات همه دوستان آموزش و پرورش اما آموزش و پرورش ما از تکنولوژی در مدارس فاصله بسیار دارد و به عنوان یک متخصص می‌گویم که این نهاد در حرکت‌ها و برخی سیاست‌ها، بسیار کم تحرک است.

صفوی اضافه کرد: در طول یکسال گذشته همایش‌های متعددی مرتبط با آموزش الکترونیکی و انتقال تجربیات و راهکارها برگزار شده اما کمترین حضور، حضور مسئولان آموزش و پرورش بوده است و این نشان می‌دهد که علی‌رغم اینکه به جرات می‌توان گفت که نمی‌توانند ادعا کنند که نیروهای ما بسیار متخصص تر از  دانشگاهیان وزارت علوم هستند اما حداقل می‌توانستند در این همایش‌ها شرکت کنند، در حالی‌که حضور آنها بسیار کم رنگ بوده است.

او افزود: چندی پیش از دانشگاه MIT آمریکا یک استاد برجسته دعوت کردیم و یک سخنرانی بسیار پرمحتوا با موضوع «بگذارید همه دانش آموزان بدرخشند»، ایراد کرد و  علی‌رغم اینکه مکاتبات لازم هم با وزارت آموزش و پرورش انجام شد، اما هیچ رنگ و بویی از آموزش و پرورش وجود نداشت. در حالی که بسیاری از وزرای سابق و معاونین سایر ارگان‌های فعلی در این برنامه مجازی شرکت کردند.

رئیس انجمن یادگیری و آموزش الکترونیکی کشور خاطرنشان کرد: ١٣ و ١٤ اسفند امسال نیز چهاردهمین آموزش الکترونیکی را برگزار خواهیم کرد اما آمارها و نقش مدیران آموزش و پرورش را در آن ببینید؛ طبیعی است که خروجی آن اعمال تصمیم‌هایی خواهد شد که ممکن است که مشورت و تجربه و تخصص کافی را به همراه نداشته باشد.

صفوی با تاکید بر اینکه مردم باید واقعیت را بپذیرند که وارد یک شرایط خاص شده‌ایم و شرایط نرمال نیست، گفت: نقش خانواده، دانش آموزان، مدیران و معلمان متفاوت از زمان قبل از کروناست و لذا باید به فرهنگسازی و آموزش صحیح الکترونیکی کمک کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز گفت: بسیاری از معلمان تلاش زیادی می‌کنند و برخی هم واقعا حرفه‌ای عمل می‌کنند اما ابتدا باید آموزش بهتر ارائه کنیم و بعد از آنان انتظار عملکردی مناسب داشته باشیم.

صفوی تاکید کرد: شرایط نرمالی نیست که همه را محکوم کنیم اما اگر به سه اصل مشورت با متخصصان، باور کردن شرایط به صورت بلند مدت و اجازه انعطاف پذیری و واگذاری به اختیارات به  استان‌ها را سرلوحه قرار هیم، قطعا در باب آموزش‌های الکترونیک و کاهش مشکلات آن موفق عمل خواهیم کرد.

انتهای پیام