افدرا گیاهی است که قدمتی طولانی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و کاهش وزن دارد، اما اخیراً تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که این ماده اثرات خطرناکی بر سیستم عصبی و قلب و عروق دارد.

این گیاه که از گونه‌ای ریش بز است، شبه درختچه‌ای بسیار منشعب بوده که ارتفاع آن  ۳۰ سانتی متر است و دارای شاخه‌های بلند و استوانه‌ای است. این گیاه شبیه دم اسب (Equisetun) بوده، گاه پیچان و اغلب دارای رونده های زیرزمینی است. ساقه و انشعابات آن، مدور بوده و شیارهای طولی به رنگ سبز خاکستری یا سبز روشن دارد. برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و بسیار کوچک است.

گل‌های این گیاه کوچک و تک جنس است. میوه این گیاه کاذب، و قرمز رنگ بوده و کاهنده اشتها،کاهش وزن و افزایش توده ماهیچه‌ای و باعث خالی شدن انرژی درون بدن انسان است. مصرف افدرا در کسانی که مبتلا به دیابت، فشار خون، بیماری قلبی و مشکلات تیروئید هستند، خطرناک است.

حسین راغ آرا، مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی به ایسنا گفت: "افدرا" درختچه‌ای است متعلق به خانواده "Ephedraceae" که گونه‌های مختلفی دارد و در فارسی به نام‌های ارمک، پدرخ، علی جونک، خم، خیم و ریش بز از آن یاد شده است.

وی با بیان اینکه عصاره گیاه "افدرا" در رفع مشکلات مجاری تنفسی و آسم مؤثر است، افزود: در گویش محلی به ویژه نهبندان به نامه هوم مشهور است و از گیاهان مقدس عهد زرتشت به شمار می‌آید.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی با بیان اینکه افدرا گیاهی دو پایه با گل‌های نر و ماده جداگانه است که شاخه‌هایی سبز رنگ دارد، اظهار کرد: در شیمی گیاه، آلکالوئید افدرین گزارش شده و بیشتر گونه‌های افدرا ماده پزدوافدرین و ال-‌ نورافدرین را به مقادیر متفاوت دارا هستند.

راغ آرا ادامه داد: عصاره گیاه برای رفع مشکلات مجاری تنفسی و آسم به کار رفته و باعث تحریک جریان خون شده و مقوی قلب است.

وی یادآور شد: مصرف این گیاه در خستگی عصبی و مغزی مؤثر بوده، حرکات روده و انقباض برونش را آرام کرده و ترشح بزاق و شیره معده را تحریک می‌کند.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی با اشاره به اینکه "افدرا" باعث تسریع حرکات رحم شده و مردمک چشم را باز می‌کند، تصریح کرد: این گیاه تب‌بر بوده و در بیماری تیفوئید و آنفلوانزا از آن بهره می‌گیرند.

راغ آرا با بیان اینکه چنانچه با مصرف گیاه تپش قلب افزایش یابد، الزاما مصرف آن را باید قطع کرد، تصریح کرد: این گیاه در هنگام بروز مسمومیت ناشی از آلکالوئید اسکوپولامین که با مصرف گیاهانی چون بادنجان، تاتوره و بلادون عارض شده و موجب گشاد شدن مردمک چشم می‌شود و می‌توان از افدرا به عنوان ضد سم موثر استفاده کرد.

وی بیان کرد: برای رفع عوارض درمان سرماخوردگی و آنفولانزا از این گیاه استفاده می‌شود، عصاره آبی گیاه برای کنترل حملات آسم استفاده می‌شود.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی ادامه داد: در بیماری روماتیسم از دم‌کرده آن استفاده می‌شود و برای رفع ناراحتی‌های مجاری تنفسی بسیار موثر است.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی بیان کرد: مصرف دم کرده آن با تاثیر بر  به قطر رگ‌های خونی و تغییر فشار خون می‌تواند بر فرآیندهای عصبی تاثیر بگذارد و این گیاه با تاثیر بر عضلات روده می‌تواند در آرام کردن حرکات روده موثر باشد.

راغ آرا با بیان اینکه این گیاه، انقباض برونش‌ها را آرام می‌کند، ادامه داد: دم کرده آن بر ترشح آنزیم‌های معده و بر ترشح بزاق تاثیر مطلوب دارد و برای ناراحتی‌های پس از زایمان اثرات مطلوب داشته و حرکات رحم را تسریع می‌بخشد، باعث باز شدن مردمک چشم می‌شود و دم‌کرده آن حالت قی و تهوع را تسکین می‌دهد.

میزان مصرف

وی ادامه داد: برای تهیه دم کرده گیاه از ۲۰ گرم گیاه خشک در یک لیتر آب جوش به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده می‌شود. از این دم‌کرده روزی ۳ نوبت و یک لیوان در هر نوبت مصرف می‌شود.

نکات احتیاطی

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی یادآور شد: مصرف بی‌رویه آن ممکن است باعث تپش قلب شود که در این صورت باید مصرف آن را قطع کرد.

راغ آرا خاطرنشان کرد: افرادی که به ورم پروستات مبتلا هستند، نباید از این گیاه استفاده کنند.

گیاهان دارویی ذخایر ارزشمند خراسان جنوبی بشمار می‌روند که علاوه بر حفاظت و احیاء، بهره‌برداری صحیح از آن در عرصه‌های منابع طبیعی، سبب بهبود سطح سلامت و ارتقاء کیفیت زندگی مردم می‌شود. در حال حاضر در خراسان جنوبی ۱۵۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده که از این تعداد ۸۰۰ گونه گیاهی مفید تولید می‌شود که باید در زمینه فراوری این گیاهان سرمایه‌گذاری شود.

انتهای پیام