امروز ۱۶ آذرماه با روز دانشجو مصادف است. به همین مناسبت سرهنگ ستاد قاسم اکبری مقدم پژوهشگر دفاع مقدس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داد، به تبیین نقش دانشجویان افسری ارتش در روزهای اول دفاع مقدس پرداخت.
به گزارش ایسنا، در این یادداشت می‌خوانیم:
جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حادثه بزرگ تاریخی دوران معاصر است که در بستر مجموعه‌ای از عوامل و زمینه‌های مختلف شکل گرفت و مرحله مهمی از تاریخ ایران اسلامی را رقم زد.
تاریخ دفاع مقدس سرشار از پایمردی‌های بزرگ مردان و زنانی است که با اعتصام به حبل الهی پای در عرصه جهاد و شهادت نهادند. رشادت‌ها و دلاوری‌های رزمندگان در دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس که برخاسته از روح ایمان و سلحشوری ایرانیان بود و انگیزه‌های الهی و معنوی در لحظه لحظۀ آن موج میزد و کعبۀ آمال‌شان وصال محبوب و لبیک گفتن به ندای حق بود، با هیچ قلمی قابل نگارش نیست.
شهادت‌طلبی خدا باورانۀ مردان و زنان این مرز و بوم از اقشار مختلف که برای حفظ کیان این سرزمین و حراست از حکومت اسلامی و جهاد در راه خدا صحنه‌های شگرفی را آفریدند و ناممکن‌هایی را ممکن ساختند، کمتر بدیلی در این کره خاکی دارد که با هیچ منطق مادی سازگار نیست. بازگویی و بازخوانی آن رشادت‌ها و فداکاری‌ها می‌تواند راه‌گشای نسل‌های آینده و در واقع کلاس‌های درسی مفید و مؤثری در تعیین مسیر نورانی جهاد در راه حق در تمامی عرصه‌ها باشد.
مجاهدت‌ها و ایثارگری‌های بی‌نظیری که تنها از همت مردان و زنانی برآمد که در راه دفاع از اصول معنوی و اهداف الهی به همه داشته‌ها و خواسته‌های مادی و ظاهری خود پشت پا زده و تا آخرین قطرۀ خون خود پایمردی نموده‌اند.
ایمان به خدا و وحدت کلمه مردم که پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی را آفرید در دوران دفاع مقدس از همان لحظه‌های اولیه به شدت هرچه تمام‌تر در سراسر کشور پرتو افکن شد و انگیزه همه جانبه‌ای را رقم زد که معطوف به آن تک تک مردم را هر نام و نشان، خرد و کلان، پیر و جوان، استاد و دانشجو، کسبه و بازاری، تحصیل کرده و بی‌سواد، شهری و روستایی، فقیر و غنی اعم از دلیر مردان و شیر زنان را در این جنگ تحمیلی به طور فراگیر به‌صورت داوطلبانه شرکت داد و سرانجام پیروزی در دفاع مقدس را برای ایران اسلامی به ارمغان آورد.
یکی از اقشار جامعه که نقش مهمی در دوران دفاع مقدس ایفا نمود؛ دانشگاهیان و دانشجویان بودند. همواره عنصر دانشگاه به عنوان یکی از مراکز ایجاد حرکت و شکل‌دهی به تصورات و باورهای افکار عمومی جامعه و همچنین شیوه نگرش و مشارکت اساتید و دانشجویان، مهم و حائز اهمیت بوده است. دانشجویان و دانشگاهیان در طول دوران دفاع مقدس چه در پشتیبانی فکری و لجستیکی مانند دانشگاه‌های صنعتی و چه به صورت مدیریتی، راهبری و بصورت فیزیکی و حضور در خط مقدم؛ مانند دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش و افسری امام علی(ع) حضور فعال و مثمرثمری داشته‌اند و اساتید و دانشجویان زیادی جانش خویش را در راه دفاع از انقلاب اسلامی و حفظ کیان این مرزو بوم نثار نمودند و به درجه رفیع شهادت نائل شدند. بدین‌سان می‌توان نقش دانشجویان و دانشگاهیان را در ارتقاء توان نظامی و دفاعی در جنگ تحمیلی با توجه به تحریم‌های همه‌‍جانبه دشمنان در تمامی عرصه‌های دفاع مقدس با اهمیت و تأثیرگذار دانست.
دانشگاه افسری امام علی(ع) یکی از مراکز علمی، آموزشی و فرهنگی مهم و حساس کشور و نیروهای مسلح می‌باشد؛ که در دوران هشت سال دفاع مقدس مجاهدت و فداکاری زیادی را داشته است.
هدف راهبردی ترسیم‌شده رژیم بعثی عراق در حمله به ایران اسلامی، اشغال یک‌روزه خرمشهر و سه‌روزه خوزستان و یک‌هفته‌ای تهران بود. این هدف راهبردی با توجه به وضعیت و اوضاع ظاهری ایران(وقوع انقلاب نوپا، عدم تثبیت برخی ارگان‌های حکومتی، کاهش چشمگیر تعداد سربازان و انتقالی نیروهای پایور ارتش و زمزمه انحلال ارتش، غائله کردستان و برخی درگیری‌های داخلی و ...) از یک‌طرف و برنامه‌ریزی و آمادگی نظامی رژیم بعثی عراق برای حمله به ایران و کمک‌های تجهیزاتی و لجستیکی کشورهای بلوک غرب و شرق از او، راهبردی بلند پروازانه و خیالی به نظر نمی‌رسید، بلکه بر اساس منطق نظامی اتخاذشده بود.
برای درک این واقعیت، گریزی می‌زنیم به حمله عراق به کویت که بعد از جنگ تحمیلی ۸ ساله به ایران اسلامی اتفاق افتاد. در این جنگ، عراق باوجود فاصله نزدیک به ۱۲۰ کیلومتری باکویت(در مقایسه با خرمشهر که تنها ۱۵ کیلومتر با قوای عراقی فاصله داشت)، ۷ساعته این کشور را به اشغال کامل خود درآورد. پس می‌توان گفت عراق توان نظامی برای گرفتن سه روزه خوزستان را داشت. حال باوجود این چرا علی‌رغم اقدام سریع و برنامه‌ریزی‌شده نتوانست به این هدف برسد و با گذشت ۳۴ روز تنها توانست بخش غربی خرمشهر را اشغال کند؟
مقاومت و ایستادگی قوای نظامی و مردمی عامل اصلی به هم خوردن معادلات صدام در جنگ بود.
صدام و صدامیان از همان لحظه آغاز جنگ با استقامت وصف‌ناپذیر ایرانیان مواجه شدند. دانشجویان دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش از جمله گروه‌هایی بودند که در ابتدای جنگ خود را به جبهه خرمشهر رساندند و در کنار نیروهای لشکر ۹۲ زرهی ارتش، تکاوران نیروی دریایی، سپاه پاسداران، نیروهای شهید چمران و نیروهای مردمی منطقه، جلوی پیشروی بعثی‌ها را گرفتند.
با آغاز جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ یکی از مراکز نظامی و علمی که در ارتش آماده و دست‌نخورده باقی‌مانده بود، دانشکده افسری به فرماندهی سرهنگ سید موسی نامجوی بود.
پس از حمله دشمن، در روز اول مهرماه دانشجویان در سالن تریبت بدنی دانشکده جمع شدندو فرمانده در تشریح وقایع روز و حمله سراسری دشمن و پیشروی آنها در داخل خاک کشور سخن گفت و ضمن بیان ضرورت حضور نیروهای نظامی گفت:«با توجه به اینکه دانشجویان مشغول طی دوره‌های علمی هستند و آموزش‌های تخصصی را طی نکرده‌اند ولی آموزش‌های اولیه نظامی را دیده‌اند و می‌توانند در مناطق جنگی حضور داوطلبانه داشته باشند» لحظاتی پس از سخنان فرمانده سکوتی بر سالن حکم فرما شد و ناگهان با صدای تکبیر سکوت را شکست و دانشجویان آمادگی خود را برای حضور در مناطق جنگی اعلام کردند. پس از اعلام آمادگی حضور دانشجویان در مناطق جنگی شهید نامجوی در سخنانی گفتند:«هل من ناصر ینصرنی؟ عزیزان، رژیم بعثی عراق تا پشت دروازه‌های اهواز رسیده است والان وقت آن رسیده است که ما به کمک ایران اسلامی بشتابیم، شما امشب مهلت دارید به منازل خود و اقوام بروید و خداحافظی کنید. فرداد ساعت ۶ صبح در دانشکده حاضر باشید تا عازم جبهه شوید». سرهنگ نامجوی به دانشجویان تاکید کرد که اجباری در رفتن به جبهه نیست، اگر کسی تمایل ندارد؛ می‌تواند نرود که یک دانشجو بلند شد و با صدایی رسا گفت:«ما این لباس را پوشیده‌ایم که وقتی جنگ شد، از ناموس و کشورمان دفاع کنیم. حالا جنگ شروع شده و شما می‌گویید کسی که نمی‌خواهد به جبهه بیاید، ییرون برود؟» و یک‌بار دیگر هم دانشجویان با تکبیر حرف همرزم خود را تأیید کردند.
در روز دوم تجاوز دشمن سازماندهی یگان‌های دانشجویی دانشکده افسری انجام شد و در روز سوم تجاوز دشمن، تعداد ۷۳۱ نفر دانشجو و ۴۱ نفر افسر و ۲۴ نفر درجه‌دار را در قالب پنج گردان پیاده با جنگ‌افزار انفرادی و تیربار و آرپی‌جی هفت سازمان داده شدند و برای رسیدن سریع و به موقع به مناطق جنگی با ۱۰ فروند هواپیمای ترابری« سی-۱۳۰ » نیروی هوایی به اهواز منتقل و حتی به علت شرایط جنگی و ناامن بودن فضای منطقه و وضعیت قرمز چند فروند به تهران و اصفهان برگشتند که با عادی شدن وضعیت در همان روز و یا روز بعد مجددا در فرودگاه اهواز نشستند و دانشجویان رزمنده در اختیار لشکر ۹۲ زرهی اهواز قرار گرفتند. وقتی خبر حضور دانشجویان به گوش ملت ایران اسلامی، به‌ویژه مناطق جنوب رسید بسیار خرسند و عامل روحیه بخشی شد، حتی نیروها دشمن را نیز متحیر نمود.
دانشجویان دانشکده افسری در سه منطقه اهواز، دزفول و خرمشهر تقسیم شدند که با ورود به منطقه خوزستان در همان مدت کوتاه حضور خود، با عملیات گشتی و اطلاع از مکان و استعداد نیروهای عراقی، آموزش و اعزام نیروهای مردمی به محورهای حساس دفاعی، گشتی رزمی، تک‌های پراکنده و پدافند در نقاط حساس، اعزام به نقاط مختلف خوزستان مانند دزفول، سوسنگرد، حمیدیه، دب حران، آبادان و ... با حضوری مؤثر در محافظت از اهواز و دفاع حماسی از خرمشهر، آسایش و آرامش را از نیروهای عراقی سلب کردند و تحرک تازه‌ای در خطوط عملیاتی به وجود آوردند. نقش مهم دانشجویان، کار ساده‌ای نیست که بتوان آن را در قالب کلمات بیان کرد، زیرا عشق و ایمان، ایثار و جانبازی، قابل وصف در جمله‌ها و حتی در تصاویر نیست.
نقش دانشجویان دانشکده افسری در نخستین روزهای جنگ تحمیلی نقش استراتژیک و اثرگذار بوده است، به‌نحوی‌که حضور گسترده دانشجویان دانش‌آموخته سال‌های ۱۳۵۹ و ۱۳۶۰ به‌عنوان اولین نیروهای واکنشی در مقابل تهاجم گسترده ارتش عراق به مرزهای جنوب کشور و در منطقه خوزستان و به‌ویژه خرمشهر، دزفول و اهواز تا حد بسیار زیادی مانع از پیشروی سریع‌تر و توسعه وضعیت در منطقه شد. شکست یکان‌هایی از دو لشکر ۹ زرهی و ۵ مکانیزه ارتش عراق در بعد از ظهر هشتم و صبح نهم مهرماه ۵۹ ازجمله مهم‌ترین رویدادهای اول جنگ به شمار می‌آید که به دست مدافعان شجاع ایرانی انجام گرفت و دانشجویان دانشکده افسری در هر دو عملیات نقش اصلی و محوری به عهده داشتند.
برقراری تأمین، امنیت شهر و منطقه عملیاتی اهواز یکی دیگر از مأموریت‌های رزمی دانشجویان بود که به‌خوبی و به شایستگی از عهده آن برآمدند و سرانجام حضور سه گردان دانشجویان در صف مدافعان دلیر خرمشهر یکی دیگر از اوراق زرین رویدادهای دفاع‌مقدس در روزهای اول جنگ تحمیلی است که نام دانشجویان دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش را برای همیشه در تاریخ نبردهای نظامی به‌عنوان شجاع‌ترین و فداکارترین رزمندگان، همانند دانشجویان سایر دانشگاه‌های کشور که در عرصه سیاسی و در ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ به‌عنوان یک روز مقاومت تاریخی در تاریخ دانشگاه تهران ماندگار شد، ثبت نمود و زنده نگه باقی مانده است.
دانشگاه افسری امام علی (ع)، ۱۱۸۴ شهید دانشجو و دانش‌آموخته برای حفظ امنیت و دفاع از مرز و بوم در دوران هشت سال دفاع مقدس تقدیم نظام اسلامی نموده است که به پاس رشادت‌ها، دلاوری‌ها و مجاهدت‌های شهدای این دانشگاه فرماندهی معظم کل قوا(مدظله العالی) در ۱۴ خردادماه ۱۳۹۹ پرچم و نشان فداکاری را به ۱۱۸۴ شهید دانشجو و دانش‌آموخته دانشگاه افسری امام علی(ع) اهدا کردند. نشان فداکاری؛ نماد ایثار و از خودگذشتگی دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه افسری امام علی(ع) است که در راه پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران جان خود را فدا کرده‌اند.
همان‌طور که حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) فرموده‌اند: «این دانشگاه ] دانشگاه افسری امام علی (ع)[ محل پرورش و رشد انسان‌هایی است که امروز ملّت ایران به وجود آنها می‌بالد و آنها را مایه اقتدار معنوی خود به‌حساب می‌آورد».
به فرموده مقام معظم رهبری(مدظله العالی)«دفاع مقدس اوج افتخارات ملت ایران است.» از این رو برای حفظ و انتقال فرهنگ دفاع مقدس و فرهنگ پایداری به نسل آینده بایستی با جدیت در برنامه ریزی آموزشی، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی کشور مد نظر قرار گیرد و باید این فرهنگ به عنوان میراثی گران سنگ در ذهن ملت ایران باقی و آفت تحریم مصون بماند.
تبیین و شناساندن فرهنگ مقاومت، ایثار و شهادت از مکانیزم‌های دفاعی اسلامی برای تسلیح جامعه در برابر هجوم فرهنگ‌های غیر خودی است. مراکز آموزشی در سطوح مختلف آن بستر مناسبی برای ایجاد و نهادینه کردن فرهنگ ایثار و شهادت می باشد. دانشگاه‌ها بهترین مکان برای پرورش دانشجویان و انتقال امانت بزرگ جمهوری اسلامی به نسل جوان هستند که با برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری علمی و جامع، می‌توان فرهنگ ایثارگیری و شهادت را در این مراکز آموزشی و علمی به سطح قابل قبولی ارتقا بخشید.
در پایان ۱۶ آذرماه روز دانشجو را گرامی داشته و به روح تمامی شهدای دانشجوی کشور به ویژه ۱۱۸۴ دانشجو و دانش آموخته دانشگاه افسری امام علی(ع) درود و صلوات می‌فرستیم و امیدواریم راهروان صدیق راهشان باشیم.
انتهای پیام