محمدهادی مهدی‌نیا امروز در یکصدودوازدهمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد که در تالار شهر برگزار شد، اظهار کرد: قصه شهر مثل تمام قصه‌های دیگر با یکی بود و یکی نبود، آغاز می‌شود. با این آغاز، شهر به خود خاطره می‌بخشد. به این ترتیب هر شهر، قصه خاص خود را دارد و هر بار که راوی به روایت این قصه می‌نشیند، قصه با توجه به گوینده و شنوندگان، مسیر تازه را می‌پیماید. این چنین شهر به حافظه جمعی مردمان رسوخ می‌کند. مردمانی که در گذشته در شهر می‌زیسته‌اند، حال و آینده نیز در آن خواهند زیست. امری که برای بازدیدکنندگان دیروز، امروز و فردای شهر نیز معنا می‌پذیرد. صحبت‌‍‌های فعلی من بخشی از مقدمه کتاب مکتب اصفهان در شهرسازی به قلم فقید دکتر سید محسن حبیبی بود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد خاطرنشان کرد: شهرهای امروز ما فرسنگ‌ها از مطلوب‌هایی که در پی آن بوده‌ایم، فاصله دارند. شاید در مواردی داشته‌های خود را نیز از دست داده‌ایم. دیگر رنگ و بوی زندگی را به سهولت در فضاهای کوچک و بزرگ شهرهایمان نمی‌توانیم، بیابیم. سودجویی در عرصه شهر، سوداگری زمین و در نتیجه جلوگیری تعمدی از ورود تفکرات شهرسازی به صحنه شهر از جمله عوامل عقب افتادگی شهرسازی از عرصه عمل است. تنوع و پیچیدگی مسائل در عرصه شهرسازی شهرهای کشور، عدم وجود نظام هماهنگ در پرداختن به مسائل شهر و شهرسازی کشور، شان آن را تا حدی تقلیل داده است.
مهدی‌نیا ادامه داد: شهر و شهرسازی به‌عنوان ابزاری در جهت تولید محصولی صرفا دارای کالبد معرفی شده است. حقوق شهر و شهروند که به مراتب جایگاهی رفیع‌تر از کالبد صرف داشته و تاکید ویژه‌ای بر انسان محوری دارد، به حاشیه رانده شده است. در حالی‌که بیش‌ترین تلاش‌ها در حوزه شهرسازی عمدتا در راستای مطلوبیت بخشی به محیط‌های انسانی و حفظ و ایجاد فضاهای انسان‌محور به شکل‌های مختلف است.
وی تاکید کرد: شهرسازی امروز ما می‌تواند با اندوخته فعلی خود بنا بر شرایط حاکم بر نظامات متداخل و محدودیت‌های موجود همچنان بر دانش و جایگاه خود پافشاری نموده و به مسیر خود ادامه دهد. در سوی دیگر می‌تواند پا را فراتر از چارچوب‌های حاضر نهاده و بر علم خود بیفزاید. شهرسازی امروز می‌تواند، تلنگری مهیب و عمیق بر پیکره این نظام نیمه جان پر چالش وارد کرده و نگاهی نو و شیوه‌ای نوین را پایه‌ریزی نماید. این مهم در حالی مطرح می‌گردد که ناکارآمدی بسیاری از طرح‌ها و راهکارهای شهرسازانه، فاصله چشم‌گیری با واقعیت‌ها و ظرفیت‌های موجود دارد. این مهم، لزوم تغییرات جدی در ساختارهای شهرسازی کشور را بیش از پیش گوشزد می‌کند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد عنوان کرد: امروز نه به‌عنوان یکی از اعضای شورای اسلامی شهر بلکه به‌عنوان یک شهرساز برخود لازم می‌دانم که بخشی از کاستی‌های قابل توجه در نظام شهرسازی حاکم را متذکر شوم و در پی رفع این موانع و مشکلات، از همه شهروندان، مدیران شهری و مسئولین کشوری یاری بطلبم.
مهدی‌نیا با بیان اینکه «در واقع یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و نواقص نظام شهرسازی حاضر عدم اهتمام‌ورزی به تهیه و تدوین برنامه‌ای جامع، آینده‌نگر، کارا و متناسب با پتانسیل‌ها و نیازهای روز است»، عنوان کرد: بازنگری در شیوه تهیه طرح‌های توسعه شهری و جهت‌گیری آن‌ها مدت‌هاست که مطرح است. آخرین و جدی‌ترین اقدام در این زمینه به دهه ۷۰ و تمهید مقدمات طرح‌های ساختاری - راهبردی باز می‌گردد. در طول یک دهه و به گونه‌ای نسبتا مطلوب این امر با مراجعه به ده‌ها تجربه جهانی و مطالعات جنبی توسط دانشگاه‌ها و مشاوران شهرساز با همکاری بخش عمومی صورت گرفت. تلاش یاد شده با نقد تجارب گذشته ضمن حفظ بخش‌های مثبت و افزودن مباحثی جدید، گام مؤثری در ارتقاء کیفی طرح‌های توسعه شهری محسوب می‌گردید.
وی تاکید کرد: متأسفانه با پایان دوره اصلاحات و در دوره اقدامات مقطعی عوام فریبانه از اواسط دهه ۸۰ و در شهر مشهد در دهه 90 ، ابتدا نهادهای مشترک مطالعات و برنامه‌ریزی شهری متلاشی شد. سپس کل فرآیند تهیه طرح‌های راهبردی، توسط نهادی مشترک که می‌بایست پاسدار این دستاورد باشد، نادیده گرفته شد. این اقدام تا مرحله‌ای پیش رفت که یک شهر را از وجود سندی مرجع و تصمیم‌ساز محروم نمودند. این اقدام نتیجه‌ای جز بلاتکلیفی و تصمیم‌گیری‌های موضعی و شخصی برای یک شهر به همراه نداشته و نخواهد داشت. با این حال، امروزه که موضوع تهیه برنامه‌های جامع توسعه شهر با رویکرد نوین مطرح می‌گردد، می‌بایست توجه ویژه‌ای به این مقوله داشت. پرداخت درست، تمهید مقدمات نظری به همراه حضور و مشارکت و پایش فرآیند تهیه طرح امری ضروریست. مدافعان رویکرد نوین برای زیر و رو کردن جریان فعلی تهیه طرح‌ها، نباید نسبت به حذف آن‌ها بدون نقد منصفانه، علمی و نادیده گرفتن دستاوردهای آن طرح‌ها، اقدام نمایند.
وی با اشاره به اینکه «علی‌رغم اینکه در ساختار مدیریت شهرها و شهرسازی کلان کشور، برای هر شهر طرح‌های متعددی در مقیاس‌های مختلف از کلان تا خرد تهیه می‌گردد اما فاصله قابل توجه این طرح‌ها با واقعیت‌های موجود، ویژگی‌های منطقه‌ای و نیازهای شهروندان، موجب تشدید ناکارآمدی این طرح‌ها گردیده است»، گفت: از این رو در غیاب وجود طرح‌های هدفمند و کارآمد مدیران شهری و اجزاء تاثیر گذار بر مدیریت شهر در دوره‌های مختلف، براساس نیازهای روز و سلایق فردی اقداماتی کوتاه مدت و عاجل را برنامه‌ریزی می‌کنند. این اقدامات به هیچ وجه بعید نخواهد بود و این اقدامات هیچ‌گونه تناسبی با توسعه اصلی شهر نداشته باشد.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد با بیان اینکه «بر این اساس در حوزه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری شهری نیز می‌بایست شهرسازان نقشی به مراتب فعالانه‌تر از سابق ایفاء نموده و این حوزه نیز در مسیر شفافیت، نظارت عمومی شهروندان و شهرسازان گام بردارد»، اظهار کرد: آشکارا پیداست که تصمیم‌گیری برای سرنوشت شهر باید در هماهنگی با شهروندان به‌عنوان صاحبان این پدیده و شهرسازان به‌عنوان متخصصین این حرفه صورت پذیرد. به‌واقع ارزیابی نتایج تصمیمات توسط این گروه‌ها و به چالش کشیدن مجریان، هرچند موثر و نتیجه بخش در جهت کسب تجارب برای بهره‌مندی آیندگان است اما نوشدارویی بعد از مرگ سهراب نیز هست که امروزه باید به جد مورد بازنگری قرار گیرد.
مهدی‌نیا با اشاره به اینکه «شهر پدیده پیچیده‌ای است که هرگونه دخالت در حوزه آن مستلزم مشروعیت بخشی به حقوق همه بازیگران و حضور فعالانه تمامی اجزاء است»، بیان کرد: در واقع بر پایه برنامه‌ریزی مشارکتی است که امکان حکم‌روایی مناسب شهری معنا پیدا می‌کند. تجربه زندگی شهری گذشته به خوبی نشان می‌دهد که دوره تصمیم‌گیری‌های یک‌جانبه و بدون تعامل و گفتگو سر آمده و توانی برای تداوم آن وجود ندارد. همچنین این جریان مطمئنا در برابر نیروی کنش‌گری شهروندان و دغدغه‌مندان شهری توانایی مقابله را ندارد و دیر یا زود، در برابر آن‌ها سپر بر زمین گذاشته و تسلیم می‌شود. بنایراین، خردمندانه است که به استقبال رویکردهای جدید مشارکتی و ایجاد فضای تعامل پیش برویم. از بسیاری از مداخله‌های یک‌طرفه که قاعدتا سود چندانی برای زندگی شهری نداشته و دست‌کم، اثرات کوتاه‌مدت آن به زیان زندگی شهری تمام می‌شود، بپرهیزیم.
وی با بیان اینکه «بارها به موضوع برنامه‌ریزی مشارکتی، شفافیت در امر برنامه‌ریزی و تصمیم گیری، ایجاد فضاهای گفتگو و تعامل در این دوره اشاره گردیده است»، عنوان کرد: می‌بایست به این موضوع تاکید نمود که برنامه‌ریزی بدون حضور مردم و در نظر گرفتن نظرات و تمایلات آن‌ها و همچنین در غیاب اجزاء اصلی شهر و مدیران شهری در پشت درهای بسته، بدون شک نتیجه‌ای جز شکست نخواهد داشت. باید اذعان داشت در دوره‌ای که بالاترین مقامات شهرسازی کشور در پی بیان رویکرد نوین شهرسازی در قالب برنامه‌های جامع توسعه شهر هستند، احترام به شناخت و تجربه جوامع و مدیران محلی، مشارکت با مجریان و مسئولین شهری و تهیه طرح‌ها و برنامه‌ها با هماهنگی آن‌ها، بی‌تردید امری بدیهی است .
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد با اشاره به اینکه «امید است در جهت بهبود کیفیت زیست شهرهایمان و در راستای اعتلای شهر و شهرسازی، هماهنگی و همه جانبه‌نگری به منظور دستیابی به هدفی مشخص که مورد اقبال همگان باشد، در دستور کار قرار گیرد»، تصریح کرد: در واقع کاراترین شیوه دستیابی به شکل پایدار و مطلوب شهری که شهرسازان سال‌ها در تلاش برای رسیدن به آن هستند، در قالب احترام به حقوق همه افراد و عناصر تاثیرگذار است. بدون اهتمام‌ورزی در جهت هم‌فکری و گفتمان مشترک این مسیر کمافی‌السابق در چرخه معیوب خود ادامه مسیر می‌دهد.
مهدی‌نیا تاکید کرد: سال 1399 سال سختی برای شهرسازان این کشور بود. درگذشت پیشکسوت شهرسازی و معماری کشور غم بزرگی بر پیکره شهرسازی و بر دل شهرسازان گذاشت.دکتر سید محسن حبیبی به واقع یکی از پر تلاش‌ترین و موثرترین شهرسازان معاصر کشور بود که نه تنها در عرصه علم و دانش شاگردان بی‌بدیلی را تحویل جامعه شهرسازی کشور داد بلکه خدمات ایشان در حوزه حرفه شهرسازی نیز ستودنی است.
وی خاطرنشان کرد: باور دارم که شهر، ساز دلنشینی است که اگر درست کوک شود آرامش و رفاه شهروند را می‌نوازد. شهرسازان بهترین موسیقی‌دانان این پدیده‌ی شگرف هستند. بیداری افکار و حضور گرم‌شان، نمایان می‌سازد که اندیشه‌های نابی را که در جهت آبادانی این آب و خاک در نظر دارند.
انتهای پیام