علیرضا زمانی، مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به آموزش مجازی، تصریح کرد: در آموزش مجازی دو اصطلاح کلاس آنلاین و دوره آموزشی مجازی مطرح است، کلاس آنلاین به سامانه‌ای گفته می‌شود که ارتباط دوطرفه شامل ارسال پیام، صوت و فایل را به‌صورت همزمان ایجاد می‌کند، یعنی هر پیغامی که ارسال می‌شود همان لحظه پاسخ را دریافت می‌کند همچنین این ارتباط می‌تواند به‌صورت تصویری باشد و تصویر فرد را در حین صحبت ببینید.
وی افزود: نرم‌افزارهای شبکه اجتماعی شامل واتساپ و اسکایپ در حوزه کلاس آنلاین می‌توانند استفاده شوند اما کلاس آنلاین در این شبکه‌های اجتماعی به‌نوعی جلسه آنلاینی است که نمی‌تواند نیاز آموزشی ویژه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی را پاسخ دهد و برخی از نیازها اعم از اشتراک گذاری فایل، بارگذاری فایل ارائه و اشتراک گذاری دکستاپ را رفع نمی‌کند بنابراین برای استفاده از کلاس آنلاین بهتر است که از سامانه‌های مختص این موضوع استفاده کنیم.
مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین اظهار کرد: اما دوره‌های آموزشی مجازی به دوره یا سامانه‌ای گفته می‌شود که هدفش حذف فرایندهای کاغذی و حضوری است، دوره‌های آموزش مجازی برخلاف کلاس آنلاین نیازمند همزمانی نیست که پاسخ هر پیام را در لحظه دریافت کنید، کاربرد این سامانه‌ها این‌طور است که تمام فرایندهای آموزشی فیزیکی اعم از ثبت نام، ارسال تکلیف و برگزاری آزمون را به حالت مجازی تبدیل می‌کند.
وی عنوان کرد: اگرچه آزمون و سایر موارد دوره‌های مجازی تحت وب در فضای مجازی رخ می‌دهد اما دلیلی بر همزمانی وجود ندارد. همزمانی تفاوت اصلی سامانه کلاس آنلاین و دوره‌های آموزش مجازی است، دوره‌های مجازی افزونه پیوستی دارند که در صورت نیاز شاگرد و استاد می‌توانند به سامانه کلاس آنلاین متصل و باهم صحبت کنند، در واقع کلاس آنلاین زیرشاخه سامانه دوره آموزشی مجازی است.
کدام نرم‌افزار آموزش آنلاین موجود در بازار بهتر است؟
زمانی با اشاره به نرم‌افزارهای رایج درزمینهٔ کلاس آنلاین و آموزش مجازی خاطرنشان کرد: در حوزه کلاس آنلاین دو نرم‌افزار ادوب کانکت (Adobe connect) و بیگ بلو باتن (bigbluebutton) بیشترین استفاده را در داخل کشور دارند که هرکدام ویژگی‌های خاص خودش را دارد.
وی عنوان کرد: ادوب کانکت (Adobe connect) نرم‌افزار متعلق به شرکت Adobe است و ایران توسط این شرکت تحریم شده و امکان خرید و استفاده مستقیم این نرم افزار وجود ندارد، در داخل کشور آن را کرک (Crack) می‌کنند و با قیمت بالایی در اختیار مشتری می‌گذارند.
مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین خاطرنشان کرد: بیگ بلو باتن (bigbluebutton) نرم‌افزار دیگری است که متن‌باز (open source) و رایگان است و فرد می‌تواند بر مبنای نیاز خود تغییراتی را در آن اعمال کند، نسخه اصلی این نرم‌افزار رایگان است اما شرکت‌های مختلف نرم‌افزار را از لحاظ محیط کاربری سفارشی می‌کنند و در قالب و اسامی متفاوت که مدنظر خودشان است به قیمت‌های مختلف واگذار می‌کنند.
وی بیان کرد: بازار این نرم‌افزار خیلی داغ شده چراکه رایگان است و هرکسی می‌تواند تغییرات مدنظرش را اعمال کند همچنین امکان فارسی نویسی در این نرم‌افزار وجود دارد، اما نرم‌افزار به قیمت‌های کذایی در بازار عرضه می‌شود و مشتری که نمی‌داند پایه این نرم‌افزار چیست بین تغییرات مختلف شرکت‌ها سرگردان می‌شود.
زمانی تأکید کرد: این در حالی است که پایه اصلی نرم‌افزار یکی است و شرکت‌های مختلف صرفاً تغییرات ظاهری و تنظیمات آن را تغییر داده و نکاتی را برای مدیریت اضافه کرده‌اند مثلاً تعداد نفراتی که می‌خواهند وارد کلاس شوند مدیریت شود.
در حوزه آموزش مجازی «مودل» رایج‌ترین نرم‌افزار دوره آموزش مجازی است
وی با اشاره به نرم‌افزارهای دوره‌های آموزش مجازی عنوان کرد: در این بخش نیز نرم‌افزار مودل (Moodle) مطرح است، مودل نیز یک نرم افزار متن باز و رایگان است که فرایند ثبت‌نام، برگزاری کلاس، ارسال تمرین، آزمون را پشتیبانی می‌کند و به‌سرعت توسط همکاری تمامی برنامه نویسان این حوزه در حال توسعه است.
مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین تأکید کرد: در نرم‌افزار مودل افزونه bigbluebutton و Adobe connect دیده‌شده است و فرد می‌تواند حین کلاس به سامانه وصل شود و ارتباط آنلاین برقرار کند، همانطور که گفته شد، هسته اصلی مودل رایگان است اما برخی از شرکت‌ها با کمی تغییر در ظاهر کاربری، این نرم افزار را نیز با قیمت‌های متفاوتی به مشتری می‌فروشند.
مشکل اصلی زیرساخت و سخت‌افزار است
وی عنوان کرد: مشکل اصلی که اغلب افراد در حوزه کلاس آنلاین با آن روبه‌رو هستند مربوط به ارتباط و سخت‌افزار است و ربطی به نرم‌افزار ندارد چراکه هسته اصلی نرم‌افزار یکی است، شرکت‌هایی که این نرم‌افزارها را عرضه می‌کنند به مشتری نمی‌گویند که هسته اصلی یکی است و صرفاً تنظیمات تغییر داده‌شده است بنابراین مشتری که آگاهی ندارد بین این‌ها سرگردان می‌شود درحالی‌که باید توضیح داده شود این هسته یکی است و مشتری می‌تواند ظاهر را انتخاب کند.
زمانی یادآور شد: گاهی در کلاس‌های آنلاین مشکلاتی از جمله قطع و وصل شدن کلاس، عدم آپلود و دانلود ایجاد می‌شود بنابراین مشتری برای حل این مشکل در پی تغییر نرم‌افزار می‌رود درحالی‌که اساس این مشکلات سخت‌افزاری و زیرساختی است.
وی تصریح کرد: اگر نرم‌افزار قابلیت فراوان داشته باشد اما در سخت‌افزار ضعیفی پیاده شود به‌خوبی پاسخگو نخواهد بود گاهی سخت‌افزار کشش اتصال ۲۰ نفر به‌طور همزمان را ندارد و وقتی این تعداد وارد شوند اتصال قطع و فرد از کلاس بیرون انداخته می‌شود، بنابراین نرم‌افزار بهتری وجود ندارد چراکه هسته اصلی یکی است و صرفاً باید سخت‌افزار مورد بررسی قرار بگیرد.
مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین تصریح کرد: سازمان‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها باید بدانند که در زمان پیک مصرف ممکن است به مشکل قطع و وصلی برخورد کنند بنابراین نباید به دنبال نرم‌افزار بهتری باشند بلکه باید سخت‌افزار تقویت شود، همچنین با هزینه بیشتری می‌شود سرور اختصاصی تهیه کرد.
سرور مناسب آموزش آنلاین را بشناسید
زمانی خاطرنشان کرد: گاهی شرکت‌ها بدون توضیح در مورد بحث سخت‌افزار، سروری را به‌صورت اشتراکی در اختیار مشتریان قرار می‌دهند درنتیجه در پیک مصرف، اتصال دچار اختلال می‌شود، اگر موسسه‌ای توان مالی دارد بهتر است از سرور اختصاصی استفاده کند.
وی عنوان کرد: سرور کلاس آنلاین اگر به‌صورت اشتراکی استفاده شود ظرفیت محدودی دارد و اگر تعداد شرکت‌کننده از حدی بالا برود قفل می‌شود، اگر سرور اختصاص داشته باشیم مدیریت بر عهده خودمان است که چه میزان از سرور استفاده شود.
مدیر IT جهاد دانشگاهی قزوین بیان کرد: برای تهیه سرور اختصاصی به این نکات توجه کنیم محیط فضای کلاس آنلاین با کلاس فیزیکی فرق دارد در کلاس فیزیکی افراد حضور دارند و با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند در کلاس آنلاین نمی‌شود این‌طور باشد برخی از اساتید برای استفاده بهینه از کلاس همه میکروفون‌ها و وب کم‌ها را روشن می‌کنند که این امر باعث می‌شود منابع زیادی مصرف شود در واقع سیستمی که برای ۳۰۰ نفر پیش‌بینی‌شده به‌اندازه ۵۰ نفر جوابگو است چون همه با تمام امکانات وارد شده‌اند.
وی تأکید کرد: برای استفاده بهینه از سرور استاد باید تدریس کند اگر فردی سؤالی داشت صرفاً میکروفن و تصویر این فرد را باید باز کرد، یا در زمانی که pdf را فرد توضیح می‌دهد می‌تواند وب کم را قطع کند تا منابع کمتری از سرور استفاده شود
ارائه نسخه سفارشی نرم‌افزارهای bbb و مودل توسط مجموعه آسان
زمانی خاطرنشان کرد: ما در مجموعه آسان، (مجموعه‌ای تحت حمایت جهاد دانشگاهی قزوین) این نرم‌افزار را سفارشی کردیم، نرم‌افزار «مودل» منوهای زیادی دارد که مشتری به همه آن‌ها نیاز ندارد بنابراین منوهای اضافی و دستورهای اضافی را حذف کردیم در واقع محیط کاربری نرم‌افزار را ساده کردیم تا مشتری به‌راحتی بتواند بهره‌برداری کند، این نرم افزار با قیمت معقول به بازار عرضه می‌شود.
وی اظهار کرد: برخی از شرکت‌ها حتی نرم‌افزار را سفارشی نمی‌کنند بلکه صرفاً نرم‌افزار را نصب می‌کنند و برای نصب نرم‌افزاری که رایگان است مبالغ بالایی دریافت می‌کنند، شرکت باید هزینه تنظیمات را و طراحی قالب را بگیرد چراکه نرم‌افزار از پیش نوشته‌شده است و معقول نیست که هزینه بالا دریافت کنند.
انتهای پیام