شاید قلب با بیش از صد هزار بار تپش در روز، حیاتی‌ترین و البته نا آرام‌ترین عضو بدن باشد، در بیماران کرونری قلب، شریان های کرونری تنگ شده و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن به اندازه کافی محروم می‌شوند بنابراین در زمان پرکاری قلب -مثلا بالا رفتن از پله-شریان‌ها نمی‌توانند بر اساس نیاز به این عضلات خون و اکسیژن برسانند اگر به علت مسدودی یک شریان کرونری توسط یک لخته خون، به طور کامل جلوی خون‌رسانی‌ گرفته شود، قسمتی از عضله قلب -که دیگر خون به آن نمی‌رسد،- خواهد مرد. 

بیماری های قلبی عروقی از شایع‌ترین علل مرگ در بیشتر کشورها از جمله ایران محسوب می‌شوند و متاسفانه حدود سنی مبتلایان به این دست بیماری ها در ایران، نسبت به کشورهای توسعه یافته پایین‌تر است. با وجود پیشرفت های سریع تشخیصی و درمانی همچنان یک سوم بیمارانی که دچار سکته قلبی می‌شوند فوت کرده و دو سوم آنها که زنده می مانند، هرگز بهبودی کامل نمی‌یابند و به زندگی عادی بر نمی‌گردند. اما امروزه با پیشرفت فناوری‌های پزشکی و ارتقای دانش متخصصان و جراحان قلب دنیا، پیشگیری و درمان این بیماری کار دشواری نیست.

در پروسه درمان بیماران قلبی، قرص پلاویکس (plavix) که با نام های دیگری همچون قرص کلوپیدوگرل (Clopidogrel) و اسویکس (Osvix) نیز شناخته می‌شود در پیشگیری از به هم چسبیدن پلاکت‌های خون و تشکیل لخته کمک می‌کند. پلاویکس سبب می‌شود خون به راحتی در عروق جریان یافته و اکسیژن به قسمت‌های حیاتی بدن مانند مغز و قلب برسد که نتیجه آن نیز پیشگیری از سکته قلبی و مغزی است.

پلاویکس بیشتر برای افراد با سابقه سکته تجویز می‌شود تا از بروز دوباره این عارضه در آنان جلوگیری شود، البته این دارو، بسیار کمیاب بوده و گاهی در دسترس بیماران قلبی نیست که از این موضوع بسیار ناراحت و ناراضی هستند... در این گزارش با افرادی که سال هاست پلاویکس مصرف می‌کنند هم‌کلام شدیم تا از سختی‌ها و تلخی روزگارشان با ما بگویند.

طلا و همراهی ۱۰ ساله با پلاویکس

طلا ۵۶ سال دارد. او که سال هاست با بیماری قلبی دست و پنجه نرم کرده به ایسنا می‌گوید: از زمانی که بالن زدم ۱۰ سال می‌گذرد و از آن زمان داروی پلاویکس مصرف می‌کنم. این دارو برای من بسیار خوب بوده و هیچ مشکلی از مصرف آن ندارم اما نوع خارجی آن بسیار بهتر بود.

آدمی گاهی فراموش می کند...

از او می پرسم اگر مصرف دارو را فراموش کنید یا دسترسی نداشته باشید چه اتفاقی برایتان می افتد، سرش را پایین انداخت و آرام زمزمه کرد: بله، آدمی گاهی فراموش می کند، نبود این دارو شدت درد را از زیر قفسه سینه تا پشت شانه ام و قلبم بیشتر و بیشتر می کند.

طلا در ادامه عنوان کرد: داروی پلاویکس را معمولاً فرزندم برای من تهیه می کند و باید بگویم که هزینه تهیه این دارو بسیار بالا است. 

فریده ۴۶ ساله، بیمار بعدی است که با مشکلات زیادی رو به رو شده، او می گوید: حدود شش ماه است که داروهای پلاویکس، زیلت، ASA، و آتورواستاتین مصرف می کنم.   

پلاویکس خارجی یا ایرانی 

او از عوارض داروی پلاویکس می گوید: از این دارو عوارض بدی ندیدم اما سری قبل که نوع خارجی آن را مصرف کردم سبک تر بود، و البته قیمت بسیار بالایی دارد.

او مشکلات بیمه ای که با آن روبرو است را اینگونه شرح می دهد: زمانی که بار اول دکتر دارو را برایم تجویز کرد، بیمه یک بار آن را تایید کرد اما بعد از من خواستند که دوباره تاییدیه بیمه را بگیرم و همین باعث شد که من ۳ روز دارو نداشته باشم. 

وی با اشاره به تفاوت دیگر این دارو گفت: با مصرف داروی ایرانی خیلی احساس سنگینی دارم اما داروی خارجی خیلی سبک تر است و آرامش بیشتری به همراه دارد.   

این بانوی ۴۶ ساله با اشاره به مشکلات خود در زمان نبود این دارو و نرسیدن آن افزود: مدت ۲ الی ۳ روز که این دارو را برای مصرف نداشتم، بیشترین درد در قفسه سینه بود که خیلی مرا اذیت کرد و مجبور شدم به داروخانه مراجعه کنم تا حداقل ۲ عدد قرص پلاویکس برای مصرف به من بدهند.

هزینه ماهانه دارو ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان

فریده با اشاره به گرانی داروهای مصرفی اظهار کرد: این دارو بسیار گران است و من همزمان ۵ الی ۶ قرص دیگر مصرف می کنم و ماهانه با بیمه ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزارتومان فقط هزینه داروهای من می شود که با این وضعیت بد اقتصادی واقعا برای مریض ها بسیار سخت است...

او در ادامه افزود: باور کنید من خیلی ها را می شناسم که دکتر برایشان دارو تجویز کرده اما استفاده نمی کنند؛ به خاطر اینکه دارو های قلب خیلی گران است. این دارو را از هر داروخانه ای که سر راهم باشد و موجود داشته باشد خرید می کنم.

پلاویکس موجود است اما باید بیمه تایید کند

این بیمار ۴۶ ساله بیان کرد: دارو موجود است اما در صورتی که از طرف بیمه تایید شود و باز باید این تاییدیه را به داروخانه تحویل داده که این یک مانع برای مریض ایجاد می کند. بیمه ها چرا باید این کار را انجام دهند مثلا من برای تهیه این دارو ۲ بار رفتم تا مجوز دارو به من داده شد!

او به نکته ی دیگری اشاره می کند و توضیح می دهد داروی پلاویکس را باید از یک داروخانه مشخص تهیه کرد می دانی چرا؟! به خاطر اینکه خودشان مامور بیمه هستند و تایید می کنند در صورتی که بخواهیم این دارو از داروخانه دیگری تهیه کنیم می گویند باید مامور بیمه و فلان داروخانه آن را تایید کند تا به ما تحویل داده شود.

از سر دلخوشی دارو مصرف نمی کنیم

فریده با اعتراض به وضعیت موجود بیان کرد: ما دستمان به جایی بند نیست که از مسئولین درخواست کمک کنیم، تنها جایی که می توانیم فریاد بزنیم بیمه هست اما این را بگویم که هیچکس از سر دلخوشی دارو مصرف نمی کند پس چرا من هر بار برای تاییدیه باید مسیر تا مرکز استان را طی کنم؟ من بیمار قلبی هستم و کسی را ندارم که مرا ببرد و بیاورد و شاید نتوانم هر بار به یک داروخانه خاص یا بیمه مراجعه کنم که کار تایید دارو را انجام دهد... من نمی دانم چرا برای یک تاییدیه ما را اینقدر اذیت می کنند.

بعضی اوقات پشیمان می شوم...

او در پایان گفت: خیلی دوست دارم اگر واقعا صدای ما را مسئولین می شنوند، اندکی شرایط تهیه داروهای قلب را برای مردم مناسب تر کنند؛ من که الان با دفترچه داروهایم را تهیه می کنم بعضی اوقات پشیمان می شوم با خود می گویم کاش دو قرص را بگذارم کنار و این دو قرص مهم مصرف کنم چون واقعا یک بازنشسته با چهار فرزند بودجه اش نمی رسد. چطور می توانم ماهی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان خرج داروهایم را بدهم و بسیار سخت است در این گرانی که مردم به نان شبشان هم محتاج هستند.

بیمه ها وضعیت اقتصادی مردم و گرانی داروها را در نظر بگیرند

در این بین منشی پزشک که در جریان تمامی مشکلات بیماران قلبی بوده و همیشه به آن ها دلگرمی می دهد به خبرنگار ایسنا گفت: راستش را بخواهید با دفترچه نیروهای مسلح اکو قلب ۷۲ هزار تومان است که با دفترجه تامین اجتماعی ۱۵۰ تومان می شود یعنی حدود ۸۰ هزار تومان اختلاف قیمت و هزینه انجام آن به شکل آزاد ۲۴۰ هزار تومان است.

منشی ادامه داد: در داروخانه هم همین وضعیت برقرار است و بیمه نیروهای مسلح بسیار مناسب تر از بیمه های دیگر محاسبه می شود که ای کاش تمام بیمه ها وضعیت اقتصادی مردم و گرانی داروها را در نظر گرفته و درصد بیشتری را تقبل می کردند. 

اما رضا ۵۴ ساله که دو سال است به بیماری قلبی مبتلا شده و به مدت یک سال داروی پلاویکس مصرف می کند می گوید: پزشک داروهای پلاویکس، روپیکسون، آسپرین، متورال را برایم تجویز کرده است.

 او ادامه می دهد: تاثیرات پلاویکس خیلی خوب است و قطعا اگر این قرص گیر نیاید به مشکل بر می خوریم، همان طور که قرص ایرانی سردرد و فشار پایین را به همراه دارد و معده را دچار مشکل می کند؛ من یک هفته قرص پلاویکس نداشتم و از نوع ایرانی آن استفاده کردم که چندین بار به خاطر سردرد و فشار پایین مجبور شدم به درمانگاه مراجعه کنم.

پلاویکس بسیار کمیاب است

او از کمیابی این دارو می گوید: پلاویکس بسیار کمیاب است و در شهرستان ها هم خیلی کمتر و سخت تر پیدا می شود؛ در صورتی که اگر این دارو در دسترس نباشد بسیار برای بیماران قلبی مشکل ساز است؛ الان هم یک هفته است دنبال دارو هستم ولی پیدا نکردم.

رضا از دیگر مشکلات خود گفت: هزینه این دارو بسیار هنگفت است به طوری که من روزانه باید یک عدد پلاویکس بخورم و این یعنی در ماه ۳۰ عدد که البته ۲۸ عدد به ما داده می شود، و من مجبورم از شکم بچه هایم بگیرم و هزینه آن را برای تهیه دارو اختصاص دهم.

این بیمار قلبی افزود: من این دارو را از داروخانه شبانه روزی تهیه می کنیم که اگر نداشته باشند بچه هایم از شیراز می آورند، حتی در مرکز استان هم دیگر به سختی گیر می آید. اگر واقعا مسئولی پیدا شود که ما خیلی درددل ها داریم... به هر حال این دارو کمیاب است و گاهی هم اصلا نیست. ما در گرما و سرما کار می کنیم اما دیگر از کجا بیاوریم؟ در نهایت اگر گیر نیاید مجبوریم بمیریم!

مردم اطلاع زیادی از غربالگری ندارند

ساره احمد زاده، متخصص قلب و عروق در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به مشکلات بیماران قلبی و شرح وضعیت آنان عنوان کرد: بیماری قلبی بعد از تصادف، یکی از پنج علل شایع مرگ در ایران است و مشکلاتی که احتمال دارد برای یک فرد اتفاق بیافتد تنگی رگ های قلب، مشکلات دریچه و مادرزادی قلب و عروقی و یک سری از نارسایی های قلبی یا بعضی از بیماری ها چون میوپاتی های عضلانی که ریشه ژنتیکی داشته و میتواند سبب بیماری های قلبی و عروقی شود. خیلی از بیماری های زمینه ای مثل دیابت، فشار خون، نارسایی کلیه، پرکاری تیروئید می تواند به مرور زمان بر روی عملکرد و ریتم قلب تاثیر گذاشته و عوارض قلبی خود را نشان دهد.

او در ادامه اینگونه می گوید: متاسفانه هنوز مردم آنقدر اطلاع ندارند که برای غربالگری یا اسکرین مراجعه کنند، زیرا بسیاری از مشکلات قلبی روی سیستم گوارشی توجیه می شود، مثلا شخصی که ۴۰ سال به بالا سن دارد و با درد معده -سرِ دل- مراجعه کند یکی از کارهایی که باید حتما انجام بدهد گرفتن یک نوار قلب است، به خاطر اینکه خیلی وقت ها مریض داشتیم که می گوید درد و سوزش معده دارم و خیلی از داروهای معده را مصرف کرده اما جوابی نگرفته، ولی هیچکس حتی پزشک های عمومی و داخلی (منظور پزشکان قلب نیست) برای او تست ورزش یا نوار قلب تجویز نکرده اند و درست زمانی مریض به دست ما می رسد که دیگر کار از کار گذشته و فوت کرده است.  

خطر مرگ قلب در جوانان بیشتر است

این پزشک متخصص با اشاره به اینکه ممکن است حتی شخص مبتلا به عارضه قلبی جوان باشد، افزود: موضوع دیگری که افراد در مورد بیماری قلب اطلاع ندارند این است که، آمار مرگ و میر در جوانانی که تنگی رگ دارند بیشتر از افرادی است که سن بالاتری دارند و در واقع جوانان بیشتر در خطر مرگ هستند که این به دلیل تشکیل نشدن عروق جانبی در قلب است، چون تکامل عروق جانبی در صورت گرفتگی به طور تقریبی ۱۰ درصد خون رسانی را جبران می کند.
 
احمدزاده ادامه داد: هر قلب سه رگ اصلی دارد که این رگ های اصلی دارای شاخه های جانبی زیادی است؛ مثلا وقتی یک نفر می گوید چهار رگ را پیوند زده‌ام یعنی یک رگ اش حتما فرعی بوده است (چون ما فقط ۳ رگ اصلی داریم). در افرادی که سن بالایی دارند یا دیابتی هستند، به مرور زمان شاخه‌های جانبی رگ های اصلی به هم متصل شده و حالت مویرگی تشکیل می شود که این مویرگ‌ها نقش حفاظتی داشته و در هنگام گرفتگی ۱۰ درصد خون رسانی را جبران می کنند.

وی توضیح داد: مریض هایی هستند که ۳ رگ اصلی قلب گرفته که به دلیل سن بالا و دیابتی بودن نمی توانند عمل کنند اما با پیوند مویرگ ها، خون رسانی جبران شده و شخص می تواند کارهای روزانه خود را بدون نیاز به عمل قلب انجام دهند.

کووید ۱۹ و مشکلات قلبی شدید

این پزشک متخصص از سختی روزهای کرونایی برای بیماران قلبی چنین گفت: با شیوع کرونا، عوارض قلبی عروقی بیشتر شده که این درگیری باعث آریتمی قلب، تنگی عروق، تغییر ریتم قلب، و ضعیف شدن پمپاژ قلب شود یعنی عملکرد قلب پایین می آید. به همین خاطر در این وضعیت کار ما بسیار بیشتر شده زیرا ممکن است قلب بیمار بر اثر کرونا، به درمان ها جواب ندهد و یا شرایطی که مریض در کنار مشکل قلبی، درگیری ریوی هم پیدا کند که درمانش خیلی سخت تر خواهد بود.

او می گوید: من همیشه دنبال داروهایی هستم که بتوانم اندکی از دغدغه های بیمارانم را برطرف کنم چرا که داروی پلاویکس بسیار کم یافت می شود. برای افرادی که دچار گرفتگی رگ و مشکلات قلبی هستند داروهایی مانند آسپرین، پلاویکس، اسویکس (Osvix)، زیلت (ساخت شرکت ایرانی با ماده اولیه خارجی) و یا داروی زالربان که جدید و خوب است اما هزینه های بسیار بالایی دارد.

دلیل کم‌یاب شدن پلاویکس و احتمال افزایش قیمت

این متخصص قلب و عروق بیان کرد: بعضی از داروهای قلب در ایران استفاده نشده و کارآزمایی بالینی ندارند اما در سایر کشورها، افرادی که از این داروها استفاده می کنند عوارضی نداشتند و برای بیمارانی که سکته مغزی کرده اند نیز تجویز می شود. اما به طور کلی باید گفت ژنتیک مردم ایران با کشورهای دیگر متفاوت است یعنی احتمال دارد دارویی بر روی افراد پاسخ متفاوتی دهد، مثلا سطح مسمومیت دارویی. 

ساره احمدزاده با اشاره به پلاویکس و کمبود این دارو خاطرنشان کرد: در حال حاضر دسترسی به پلاویکس و اسویکس بسیار سخت است و احتمال حذف چند ماهه این دارو و افزایش قیمت آن را پیش رو خواهیم داشت که این هزینه بسیار برای مردم سخت است. البته بعضی از بیمه ها پلاویکس را حمایت می کنند ولی نبود همیشگی حمایت بیمه، مریض را با اجبار تغییر دارو که عوارضی چون بیماری معده و سردرد بسیار را در بر خواهد داشت. بسیاری از بیماران ترجیحا باید پلاویکس مصرف کنند و شاید بعضی از آنان مجبور باشند تا آخر عمر پلاویکس بخورند.

آیا همه بیماران به پلاویکس نیاز دارند؟

وی افزود: آن دسته از بیمارانی که بالن انجام داده اند یا به دلیل شدت و تنگی یا تعداد تعداد رگ هایی که استنت گذاشته اند (طول استنت ۳ الی ۳.۵ سانت است) و افرادی که بیماری زمینه ای یا دیابت دارند -در بیماران دیابتی احتمال گرفتگی مجدد بیشتر است- پلاویکس نیاز است. وقتی که رگ دچار تنگی می شود، استنت گذاری قلب انجام می شود. (استنت یک لوله توری سیمی کوچک است که سبب باز شدن رگ ها و برطرف شدن گرفتگی می شود.)

به گفته این پزشک دو نوع استنت دارویی و غیر دارویی وجود دارد که برای افراد سکته قلبی استنت غیر دارویی و برای افراد دیابتی دارویی تجویز می شود که البته قیمت نوع دارویی بسیار گران تر است اما احتمال گرفتگی مجدد رگ در آن بسیار کمتر وجود دارد و در طول زمان این احتمال به یک اندازه می شود. 

عوارض استفاده نکردن از پلاویکس

احمدزاده در پایان تاکید کرد: اگر فردی کاندید مصرف پلاویکس باشد و به هر دلیلی از آن استفاده نکند، به فرض اینکه بیمار تصادف کرده باشد و نیاز به عمل داشته باشد باید پلاویکس و یا آسپرین قطع شود یا افرادی که خونریزی مغزی کرده اند. اما در کسانی که عمل غیر اورژانسی دارند -مثل سنگ کیسه صفرا- و هنوز به مرحله ای که باید این دارو را قطع کنند نرسیده اند ما می گوییم عمل را به تاخیر بیاندازد که مجبور به قطع دارو نباشد.اگر این دارو زودتر از زمانی که گفته شده قطع شود، استنت گذاری که برای مریض انجام شده مجددا لخته تشکیل داده و احتمال گرفتگی و یا سکته قلبی وجود دارد. البته همیشه اینطور نیست اما این امکان که بیمار دوباره و حتی با وجود استنت دچار سکته قلبی یا گرفتگی رگ شود.

انتهای پیام