دکتر احمدرضا اصغرپور در برنامه لایو اینستاگرامی گروه مطالعات و برنامه‌ریزی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص فرهنگ در دانشگاه مجازی اظهار کرد: در واقع منظور از دانشگاه مجازی، آموزش و پژوهش از راه دور است که می‌توان این دو نوع را کارکرد دانشگاه در نظر گرفت. بنابراین آموزش و پژوهش از راه دور تعریفی است که می‌توان برای دانشگاه مجازی به کار برد.

وی افزود: ما در فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه جلسات پرسش و پاسخ و نیز دعوت از سیاستمداران و متفکران به دانشگاه را داشتیم و دانشجویان، فردی را با وجود هزینه‌ها و هماهنگی‌ها، از تهران دعوت و در این جلسات که با موضوعات مختلف بود، با تعداد محدود حاضران برگزار می‌کردند. اما فضای مجازی باعث شد که دانشجویان با افراد و متفکران مختلف و حتی خارج از کشور با کمترین هزینه ارتباط برقرار کنند و این ابزارهای ارتباطی امکان فعالیت داوطلبانه را برای جمع گسترده‌تری از افراد فراهم کرده است.

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: ما در دانشگاه سنتی، تشریفاتی را به دانشگاه اضافه کردیم که به عقیده من نه تنها به آموزش کمک نمی‌کند بلکه افراد را جدا می‌کند؛ به عنوان مثال برای عده‌ای از افراد شرکت در مراسمی سخت است چراکه ممکن است راه دور و هزینه برای آن‌ها زیاد باشد بنابراین آن‌ها در این جلسات که می‌تواند مفید باشد، شرکت نمی‌کنند اما فضای مجازی این امکان را به همه افراد در هر جای کشور می‌دهد تا از مباحث مورد علاقه خود استفاده کنند.

به عنوان یک دانشگاه دولتی باید به مردم کمک کنیم

وی عنوان کرد: اگر به مسئولیت اجتماعی دانشگاه باور داریم باید پژوهش را به گسترده‌ترین شکل تصور کنیم؛ به عنوان مثال یک فرد مکانیک شاید تمایل داشته باشد نکاتی را که در رابطه با مهندسی مکانیک ارائه می‌شود را استفاده کند و اینکه تمایلی هم به تحصیل ندارد و بعضی از جلسات مجازی برای آن فرد فایده دارد. ما یک دانشگاه دولتی هستیم و باید به همه مردم ایران کمک کنیم.

اصغرپور بیان کرد: ما در معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه، سه فعالیت را انجام می‌دهیم که ابتدا نظارت، مشاوره و سوم شرایط انجام کاری را برای دانشجو فراهم می‌کنیم. این نکته را باید در نظر گرفت که دانشگاه سنتی به این زودی از بین نخواهد رفت چراکه ممکن است آن زیرساخت‌ها برای دانشگاه مجازی فراهم نباشد. متأسفانه در بعضی نقاط کشور اینترنت پر سرعت وجود ندارد و گوشی تلفن همراه هم یاری نمی‌کند و اگر ابزار ارتباطی با کیفیت وجود نداشته باشد عملاً فعالیت‌های مجازی کاربردی نخواهد داشت بنابراین باید به فکر زیرساخت‌ها بود.

وی با بیان اینکه به نظر من هر سه فعالیت که معاونت فرهنگی در نظر دارد را می‌توان انجام داد، خاطرنشان کرد: در این خصوص نظارت‌های قانونی و در چارچوب‌های مناسب وجود خواهد داشت اما تعامل و تساهل بالاتر خواهد رفت زیرا امکان کنترل سخت‌تر است. مشاوره در این خصوص بسیار اهمیت پیدا می‌کند و کمک‌های فکری، به افراد فعال فرهنگی می‌دهد. افراطی و تفریطی فکر نکنیم منتهی افق دید خود را می‌توانیم گسترده‌تر و مخاطب فعالیت‌های فرهنگی دانشجویی را برای تمام کشور فرض کنیم.

با استفاده از فضای مجازی، می‌توان کارهای فرهنگی را از دیوارهای دانشگاه فراتر برد

این استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: اگر تشکل‌ها و دانشجویان وارد چنین حوزه‌ای شوند و چنین برنامه‌هایی را از طریق فضای مجازی انجام دهند، بسیار ارزشمند است و تمام این ظرفیت‌ها در دانشجویان وجود دارد و اکنون فرصت استثنایی است و کار فرهنگی را می‌توان از دیوارهای دانشگاه فراتر برد و حرف‌ها را به گوش افراد مختلف رساند اما باید مدل صحبت‌ها فرق کند چراکه باید کوتاه ،جذاب و نوآورانه باشد.

وی اظهار کرد: فضای مجازی باعث نوآوری‌های جدید می‌شود و به نظر بسیار مثبت است بدین معناکه چالش‌ها و ایرادات فضای مجازی را تا حدی پشت سر گذاشتیم و شاید در چند سال گذشته افراد نگران بودند و فعالیت‌های عجیب و غریب در فضای مجازی انجام می‌دادند اما اکنون عموم ایرانیان به استانداردی در فضای مجازی رسیده‌اند که چه نوع رفتاری داشته باشند. به عقیده من به تعادل رسیده‌ایم و در این تعادل موارد با ارزشی را در فضای مجازی شاهد هستیم که دانشجویان در کارهای فرهنگی و برحسب سلیقه سیاسی و اجتماعی خود برنامه‌هایی را تهیه می‌کنند.

اصول اخلاقی نباید در فضای مجازی فراموش شود

اصغرپور گفت: اصول اخلاقی نباید در فضای مجازی فراموش شود و اکنون همه سلیقه‌ها در این فضا حضور دارند و این حضور را باید مغتنم شمرد، ما می‌دانیم که چقدر تهیه یک پادکست و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، سخت است. عموم افراد با این دیدگاه همراه هستند و تنها در مواردی که بحث‌های امنیتی یا موضوعاتی که برنامه‌ها و دعوت‌هایی خلاف نظم عمومی باشد، خطرساز است و حتما نهادهای نظارتی ورود می‌کنند اما در مباحث فکری، افراد به طور نسبی، نسبت به جلسات فیزیکی بسیار راحت‌تر هستند.

وی بیان کرد: در فضای مجازی دامنه مخاطب، سخنران و متخصصانی که دعوت می‌کنیم بسیار گسترده‌تر می‌شود و محدودیت فاصله وجود ندارد و ممکن است فردی در کشور دیگری باشد با آن صحبت کنیم و دانشجویان انجمن علمی می‌توانند با همه آن افراد نخبه گفت‌وگو کنند. در این فضا گستردگی مخاطب وجود دارد، ما در یک دانشگاه دولتی هستیم و رسالت این دانشگاه جامع در مقابل تمام ایرانیان است. اگر در گروه جامعه‌شناسی مطلبی برای ارائه وجود داشته باشد و اعضای هیأت علمی مشغول تحقیق و پژوهش باشند که نتایج آن ارزشمند باشد، مردم این حق و توان را دارند که از آن استفاده کنند.

امکان استفاده از دروس تخصصی را برای عموم افراد فراهم کنیم

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: باید متذکر شد که 85 میلیون نفر جمعیت داریم و از این تعداد تنها 300 دانشجو در گروه جامعه‌شناسی در دانشگاه فردوسی تحصیل می‌کنند که می‌توانند از این فضا استفاده کنند، ما برای آموزش، سیستمی فراهم کردیم که اگر افراد می‌خواهند در دانشگاه حضور پیدا کنند، باید کنکور دهند و بالای 100 واحد را بگذرانند. در حالی که ممکن است عده‌ای از افراد تنها چند درس از این تعداد واحد را برای یادگیری لازم داشته باشند. فضای مجازی منجربه این می‌شود که افراد از آن درس‌ها استفاده کنند و دیگر اتلاف فرصت و هزینه نمی‌شود.

وی عنوان کرد: ما افرادی را می‌شناسیم که می‌خواهیم به زور جامعه‌شناسی به آن‌ها یاد دهیم و افرادی دیگر هم هستند که دورند و علاقه دارند یاد بگیرند اما پیام ما به آن‌ها نمی‌رسد و انگار برعکس کار می‌کنیم به افرادی که نمی‌خواهند، یاد می‌دهیم و افرادی که علاقه دارند، پیام ما به آن‌ها نمی‌رسد. این را نمی‌گویم که به طور کلی سیستم آموزشی زیر و رو شود، این سیستم فعلی باشد اما حداقل این امکان برای عموم فراهم شود.

استفاده از فضای مجازی اتفاق جالبی بود که جامعه خود را با این شرایط تطبیق داد

اصغرپور بیان کرد: فضای مجازی باعث شد تا بسیاری از اساتید شیوه تدریس خود را تغییر دهند و مجبور ‌شوند که کاربردی، خلاصه، عینی و جذاب درس دهند و تمام این‌ها بر روی کیفیت کار من به عنوان معلم تأثیرگذار خواهد بود و دیگر وقت خود را برای یک مورد تدریس نمی‌گیریم. ما دانشگاه را طوری تعریف کردیم که گویی خدمت‌رسانی به عموم مردم مانند کشاورز، مکانیک، نانوا و... در محدود کار ما نیست. چرا توصیه‌هایی برای یک نانوا نداشته باشیم و می‌توانیم بخشی از فعالیت‌های خود را به این موضوعات اختصاص دهیم.

وی بیان کرد: زمانی که استفاده از فضای مجازی برای آموزش به میان آمد، از یک جهت مشکلاتی را در دانشگاه به همراه دارد و اینکه عده‌ای از اساتید و دانشجویان آگاهی کامل برای استفاده از فضای مجازی را نداشتند اما کمتر از یک ماه، استفاده از آن را یاد گرفتند. به نظرم اتفاق جالبی بود که جامعه چگونه خود را با این شرایط تطبیق می‌دهد.

استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: اگر قرار است از سیستم مجازی استفاده کنیم باید امکانات و زیرساخت‌های لازم برای استفاده از آن وجود داشته باشد و تبعیض بزرگی است اگر تعدادی به اینترنت پرسرعت دسترسی داشته و بعضی دیگر محروم از آن باشند. استفاده از فضای مجازی را توفیق اجباری می‌دانم که با این شرایط بیماری کرونا مجبور شدیم که استفاده از آن را یاد و جدی بگیریم.

انتهای پیام