احمد فاطمینژاد در گفتوگو با ایسنا در خصوص درگیری نظامی میان ترکیه و روسیه در سوریه اظهار کرد: در این اتفاق که به طور ویژه در ادلب در جریان است، پای روسیه، ترکیه، حزبالله لبنان و تا حدودی ایران در میان است و این اتفاقات ریشه در حمله چند روز گذشته جنگندههای روسی به نیروهای ترک که در میان گروههای تروریستی حضور داشتتند، بازمیگردد. در این خصوص وزارت دفاع روسیه توجیه کرد که قربانی شدن این نیروها در نتیجه حمله به تروریستها بوده است.
وی ادامه داد: اما واقعیت امر این است که این منطقه چندین سال است که از مناطق اصلی مورد منازعه میان ترکیه، روسیه و ایران است. حتی در چارچوب توافق آستانه نیز طرفین بر سر این منطقه نتوانستند به توافقی روشن برسند و بر سر آن چالش بسیاری وجود داشت. این چالش یک مساله ریشهدار است که به تفاوت نگاهها در ایران، روسیه و ترکیه بازمیگردد. ترکیه نگاه خاصی به این منطقه از سوریه دارد و میخواهد در آنجا برای خود دایره نفوذ ایجاد کند اما سوریه، روسیه و ایران این را نمیپذیرند که این نارضایتی، خود را با کشته شدن چند ده سرباز ترک نشان داد.
این استاد دانشگاه در خصوص پیامدهای این درگیری بیان کرد: این اتفاق نشان داده که بر خلاف آنچه تصور میشد، روسیه و ترکیه بر سر سوریه در یک جبهه قرار نمیگیرند. همچنین توافقات سهجانبه میان روسیه، ترکیه و ایران میتواند در معرض خطر قرار گیرد و حتی ممکن است زمینه منازعه بین این سه کشور در سوریه ایجاد شود. این تنشها، به ویژه بعد از شهادت سردار سلیمانی، میتواند موجب احیا و رشد گروههای تروریستی مانند داعش شود.
فاطمینژاد درباره تاثیر تفکرات توسعهطلبانه و سیاست نوعثمانیگرایی بر تحرکات ترکیه تصریح کرد: نوعثمانیگرایی در سیاست خارجی ترکیه وجود دارد. در زمان حضور داووداغلو در وزارت خارجه، این تفکر از راههای مسالمتآمیز دنبال میشد و تا حدودی هم موفق بود و وجهه و منزلت ترکیه در منطقه افزایش یافت. حال با افزایش تنشها و جنگهای داخلی در منطقه، ترکیه این هدف را از راه نظامی نیز دنبال میکند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال ترکیه تا نوار ۳۵ کیلومتری مرز سوریه وارد شد و با خالی شدن منطقه از سربازان آمریکایی به نیروهای کرد حمله کرد. دیدگاههای تجاوزگرایانه و مداخلهگرای ترکیه نسبت به سرزمینهای مجاور قابل انکار نیست اما به نظر نمیرسد اردوغان بتواند چندان موفق شود زیرا قدرتهای جهان و نظم جهانی نمیپذیرند که مرزهای جغرافیایی در یک منطقه به راحتی تغییر یابد. حتی در داخل ترکیه نیز رویکردهای نظامی و تجاوزی اردوغان مخالفان زیادی دارد.
این تحلیلگر روابط بینالملل درخصوص استقبال اسراییل و آمریکا از گسترش تنشها و پیروزی ترکیه اظهار کرد: شاید بتوان این احتمال را با اما و اگر در مورد اسراییل درست دانست اما آمریکا نمیپذیرد که ترکیه به قدرت مسلط در منطقه تبدیل شود. قدرتهای بزرگ جهانی نمیپذیرند که در یک منطقه یک قدرت برتر ایجاد شود و برای آنان دردسر ایجاد کند.
فاطمینژاد درباره علت عدم پاسخ محکم نظامی از جانب روسیه با بیان اینکه روسیه قطعا در مساله نظامی در سوریه دست بالا را دارد خاطرنشان کرد: مساله این است که روسیه چقدر میخواهد در سوریه هزینه کند. روسیه از لحاظ نظامی، اقتصادی و انسانی تاکنون هزینه زیادی در سوریه انجام داده است. البته این کشور چندان بیتمایل نیست که تهدید ترکیه برای سوریه باقی بماند تا بتواند امتیازات بیشتری از سوریه بگیرد و مناطق نفوذ خود را درسوریه افزایش دهد. برای همین برخورد روسیه با ترکیه کجدار و مریض است و برخوردی کوبنده نمیکند. همچنین روسیه میخواهد در منطقه و در مقابل آمریکا، ترکیه را در جبهه خودش نگه دارد؛ کمااینکه در اوج تنشها در سالیان گذشته و در هنگام ترور سفیر روسیه در ترکیه یا سرنگونی هواپیمای روسی توسط این کشور، روسیه با برخوردی احتیاطی و محافظهکارانه سعی کرد ترکیه را در جبهه خود نگه دارد.
این استاد دانشگاه افزود: روسیه و ایران به دنبال ثبات در سوریه هستند و هرگونه تنش بین آنان و ترکیه میتواند به بیثباتی در سوریه دامن بزند؛ کمااینکه در حمله قبلی ترکیه به شمال سوریه ایران کاملا محتاطانه و محافظهکارانه برخورد کرد.
فاطمینژاد درباره احتمال حمایت ناتو از ترکیه و ورود سایر قدرتها به این تنش اظهار کرد: طبق تجارب قبلی و منطق ائتلافهای گسترده احتمال این موضوع کم است. ناتو اعضای زیادی دارد و بسیاری از آنان تمایلی به دخالت در این زمینه ندارند. همچنین ناتو یک پیمان تدافعی است و اعضای آن استدلال میکنند ترکیه مورد هجوم قرار نگرفته که مجبور شوند به آن کمک کنند. همان زمانی که ترکیه جنگنده روس را سرنگون کرد، ناتو باز هم هیچ حمایتی از ترکیه نکرد و همین امر باعث تغییر جهت ترکیه و قرار گرفتن آن در جبهه ایران و روسیه شد. اگر ترکیه به حمایت اتحادیه اروپا یا ناتو امیدوار بود، به سمت تهدید آنان نمیرفت. ترکیه در روزهای اخیر با باز گذاشتن مرزهای خود و تحریک، تشویق و تسهیل مهاجران به سمت اتحادیه اروپا میخواهد آنان را تحت فشار قرار دهد.
انتهای پیام