به گزارش ایسنا، بی‌جهت نیست که می‌گویند موسیقی از ابتدای خلقت انسان بوده؛ صدای پرندگان، صدای جوی آب، صدای وزش باد از میان درختان و صدای بارش باران و همه و همه الهامی برای انسان بوده تا برای پالایش روح خود این اصوات را تکرار کند.

موسیقی بال به تفکر و جهش به تصور می‌دهد و این بهانه‌ای برای رشد موسیقی علمی شد و از آهنگساز به "نویسنده موسیقی" تعبیر ‌شد؛ چون آهنگساز با احاطه کامل به علم موسیقی، ایده‌های فکری خود را با الفبای موسیقی به رشته تحریر درمی‌آورد.

با این رویکرد گروه موسیقی "بیژن نوروز" پا به عرصه موسیقی علمی گذاشت و به گفته آنها در آلبوم‌ها و ترک‌هایی که تولید می‌کنند، تلاش دارند تا پدیده‌های علمی در حوزه نجومی را با هفت الفبای موسیقی به مردم معرفی کنند. این گروه با تولید آثار موسیقی در زمینه‌های فیلم، مستندات علمی‌، نجوم، کیهان، فیزیک و کوانتوم تلاش دارد تا پنجره جدیدی برای پیوستن به موسیقی با علم بگشایند.

بیژن نوروز، با تحصیلات همزمان خود در رشته‌های "فیزیک"، "مهندسی صدا" و "موسیقی" زبان بی‌مرز موسیقی را به حوزه ابدی نجوم پیوند زده و با ایجاد استارتاپی، تیمی از محققان حوزه‌های نجوم، فیزیک و مهندسانی در حوزه‌های مرتبط را در کنار هم جمع کرده است تا موسیقی علمی را که سال‌ها است به بهانه‌ای چون "مردم پسند بودن" از یادها رفته است، دوباره در کشور زنده کنند.

این گروه موسیقی نه با کامپیوتر بلکه با استفاده از تجهیزات موسیقی تاکنون آلبوم‌های نجومی را با بالاترین کیفیت و استانداردهای جهانی ارائه کرده و قرار است اولین کنسرت نجومی خود را با محوریت معرفی فناوری‌های حوزه فضا و نجوم برگزار کند.

به گفته بیژن نوروز، این گروه در این طرح‌ها تلاش می‌کنند موسیقی را همانند تکنولوژی و علم ببینند و از فرآیند تولید آهنگ‌ها و نوازندگی و ضبط موسیقی، و فرآیندهای تولید در مجموعه این استارتاپ اجرایی ‌شود.

وی معتقد است "جهان‌بینی" از الزامات آهنگسازان است؛ چراکه در این صورت است که یک آهنگ فاخر می‌تواند بر روی اجتماع اثرگذار باشد و روان و فکر سالم را در پی داشته باشد.

علم و تکنولوژی در خدمت موسیقی

بیژن نوروز، مدیر و مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ما به عنوان یک تیم متخصص از حوزه موسیقی بی کلام و پژوهش‌های نجومی فعال هستیم، گفت: موسیقی تولید شده بر اساس موضوعات مرتبط با نجوم و مفاهیم علمی در این حوزه است که بر اساس استانداردهای جهانی آن را تولید می‌کنیم.

وی تولید موسیقی و Audio CD را از محصولات این گروه موسیقی نام برد و ادامه داد: علاوه بر آن امکانات دیگری را به مخاطبان ارائه می‌دهیم که از آن جمله می‌توان به صدای فراگیر یا دالبی سوراند (Dolby Surround) در موسیقی اشاره کرد که از این طریق می‌توان موسیقی را در سیستم‌های صوتی با تکنولوژی دالبی سوراند ۱∙۵ و ۱∙۷ شنید.

نوروز، به زمینه کاری این گروه موسیقی و استارتاپ اشاره کرد و یادآور شد: یکی از دغدغه‌های ما این بود که مستندهای نجومی همراه با "نریشن (Narration)" (گفتار کسی بر روی فیلم) نباشد؛ چرا که گفتار صوتی حاوی موضوعات علمی و پیچیده بر روی مستندات در برخی از مواقع برای شنونده خسته‌کننده است.

وی با بیان اینکه موسیقی یک زبان جهانی است، خاطرنشان کرد: در دنیا موسیقیدان‌هایی هستند که بر روی موسیقی‌های نجومی فعالیت می‌کنند، ولی فعالیت‌های به صورت تخصصی که هر سال آلبومی از موسیقی نجومی و به صورت هدفمند داشته باشند، نداریم؛ از این رو ما در این پروژه، موسیقی در حوزه نجومی را هدفمند کردیم به این صورت که برای سال‌های بعد موضوعاتی را در ژانر نجومی تعریف کردیم و پلتفرم موسیقی خود را بر اساس موضوعات تغییر می‌دهیم.

نوروز، سبک موسیقی انتخاب شده در ژانر نجومی را موسیقی الکترونیک و با تلفیق موسیقی نوین (New-age music) دانست و ادامه داد: برای تولید چنین موسیقی‌های نوینی نمی‌توان همه موسیقی‌های مورد نظر را با نرم‌افزارهای کامپیوتری تولید کرد.

وی با تاکید بر اینکه تمام موسیقی‌هایی که تاکنون ساخته‌ایم، با استفاده از دستگاه‌های تولید موسیقی بوده است، یادآور شد: اگر صدایی را بخواهیم با استفاده از مدلی از سینتی‌سایزر بهره می‌بریم و یا اگر بخواهیم قطعه‌ای از سازهای آکوستیک یا سیمفونی را در موسیقی داشته باشیم، نت آن را نوشته و سپس با استفاده از گروه ارکسترال، نت نوشته شده برای ما نواخته می‌شود و به صورت اجرای زنده یا مولتی ترک آن را ضبط می‌کنیم.

این آهنگساز و محقق حوزه موسیقی نجومی، با بیان اینکه در پروژه‌هایی که موسیقی تولید می‌شود، در بخش تحقیق و توسعه(R&D) اقدام به مطالعات آن خواهد شد، گفت: ما در این پروژه‌ها تلاش می‌کنیم که موسیقی را همانند تکنولوژی و علم ببینیم و کلیه فرآیند نت‌نویسی، آهنگ‌سازی، نوازندگی، ضبط موسیقی، میکس و مستر و تولید محصولات در استودیو شخصی این گروه موسیقی اجرایی می‌شود.

نوروز تولید فیلم‌های نجومی و ترجمه کتابی در حوزه هوش مصنوعی همراه با موسیقی مرتبط با هوش مصنوعی را از دیگر دستاوردهای این تیم تحقیقاتی ذکر کرد و افزود: ما تنها یک تیم موسیقی نیستیم، بلکه گروه‌های تحقیقاتی فنی و مهندسی داریم و این تیم تحقیقاتی ما را به سمت همکاری با مراکز فضایی سایر کشورها سوق داده است و همچنین در این زمینه از مشاوره‌های احسان مهرجو و دوستان دیگر کمک می‌گیریم.

همکاری با مراکز جهانی فضایی

نوروز، با بیان اینکه همه مراکز فضایی در دنیا اقدام به تولید محتوا می‌کنند،‌ خاطر نشان کرد: تولید محتوا شامل مالتی مدیا اعم از فیلم و مستند می‌شود که این فیلم‌ها و مستندها نیازمند موسیقی است که ما با همکاری‌ای که با مراکز فضایی برخی از کشورها داریم، برای آنها با بالاترین استانداردهای موجود موسیقی تولید می‌کنیم.

وی ادامه داد: ما در ادامه این فعالیت‌ها در تلاش هستیم که بخش سینمای مستند نجومی را در کشور راه‌اندازی کنیم و بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار است هر ۳ ماه یک بار رویدادی داشته باشیم و در آن مستندهایی که مربوط به نجوم می‌شوند را همراه با موسیقی به صورت پخش "دالبی سوراند" تولید و پخش کنیم.

این آهنگساز و محقق تاکید کرد: در این رویدادهای نجومی تلاشمان بر این است که فناوری‌های مرتبط با حوزه نجومی معرفی شود. دغدغه‌ ما در این رویدادها، رخدادهای نجومی نیست؛ بلکه در خصوص فناوری‌های نجومی است به عنوان مثال در خصوص فناوری‌های مربوط به ساخت تکنولوژی‌های فضایی، ماهواره‌ها یا باتری‌های خورشیدی و مباحث علمی به صورت کلی تبادل نظر شود.

نوروز، با بیان اینکه در این رویدادها درصدد هستیم‌ که فناوری‌های این حوزه تعریف شود، ادامه داد: در حال حاضر بزرگترین مشکلات این است که بیشتر برنامه‌های تولیدی، در زمینه موضوعات مربوط به پدیده‌های نجومی است و در زمینه‌های تکنولوژی‌های این حوزه صحبت نمی‌شود و ما می‌خواهیم با حضور متخصصان، فناوری‌های حوزه نجوم و فضا را معرفی کنیم.

وی از رایزنی برای توسعه همکاری با سازمان فضایی جمهوری اسلامی ایران و رصدخانه جنوبی اروپا خبر داد و گفت: این همکاری‌ها در زمینه ساخت موسیقی‌های نجومی است.

آلبوم‌های رمزآلود نجومی

وی اولین فعالیت موسیقایی این گروه را با عنوان G.R.A.V.I.T.Y. یا "جاذبه" عنوان کرد و با بیان اینکه این محصول در قالب DVD تولید شده است،‌ گفت: ما در حال حاضر فقط نسخه Audio CD را به بازار عرضه کرده‌ایم، ضمن آنکه کلیه محصولات عرضه شده ما دارای ویدئو کلیپ نجومی است.

وی تولید موسیقی برای پلانتاریوم (planetarium) یا آسمان‌نما را از دیگر زمینه‌های فعالیت این گروه عنوان کرد و گفت: ما در کنار تولید آلبوم، برنامه‌هایی برای ساخت فیلم‌های مستند و ساخت موسیقی برای آنها در دستور کار داریم. این فیلم‌ها یا توسط تیم ما تولید می‌شود و یا از سوی سازمان‌های فضایی در اختیار ما قرار می‌گیرد.

این محقق با اشاره به تحصیل در رشته‌های فیزیک و مهندسی صدا و موسیقی، خاطر نشان کرد: تحصیلاتم در این رشته‌ها موجب شده است تا با محققان بین‌المللی ارتباطاتی داشته باشم و برای آنها آهنگ‌هایی با رویکردهای علمی تولید کنم.

نوروز، دارا بودن جهان‌بینی در آهنگسازی را از الزامات این علم دانست و افزود: حوزه آهنگسازی، حوزه‌ای علمی و پیچیده است؛ از این رو آهنگسازان باید دارای جهان‌بینی باشند تا بتوانند پدیده‌ها را درک کنند. در این صورت است که یک اثر فاخر تولید می‌شود و می‌تواند بر روی اجتماع تاثیرگذار باشد و روان و فکر سالم را در پی داشته باشد.

وی تولید تک "ترک‌های" نجومی را از دیگر دستاوردهای این گروه نام برد و اضافه کرد: تک ترک‌های تولید شده در وب سایت این گروه بارگذاری شده، ولی علی‌رغم اطلاع‌رسانی بسیار، دانلودهای ما در خارج بیشتر از داخل کشور است.

این آهنگساز و محقق با بیان اینکه تاکنون یک آلبوم موسیقی نجومی منتشر شده و آلبوم شماره ۲ نیز در مراحل پایانی قرار دارد، اظهار کرد: سبک کار ما به این صورت است که برنامه ۵ سال آینده را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و بر روی تک تک موضوعات اعم از نام آلبوم، نام ترکها، محتوای آنها و حتی ارتباط موضوعی با آلبوم‌های قبلی و بعدی آن را در نظر گرفته‌ایم و تمامی این‌ها توسط تیم تخصصی ما برنامه‌ریزی  شده است.

وی عنوان اولین آلبوم منتشر شده را G.R.A.V.I.T.Y. یا جاذبه ذکر کرد و ادامه داد: این آلبوم به گونه‌ای تهیه شده که مخاطب را درباره کیهان و نجوم وادار به تفکر می‌کند، ضمن آنکه در هر آلبومی رازی نهفته است که باید مخاطبان آنها را بیابند.

به گفته مجری طرح، در آلبوم اول میان واژه‌های G.R.A.V.I.T.Y.  نقطه‌گذاری شده که مخاطبان باید بر اساس آلبوم عرضه‌شده دلایل آن را بیابند و یا باید تا انتشار آلبوم‌های دیگر منتظر شوند تا به راز نام این آلبوم پی ببرند.

نوروز، همچنین از استفاده از صدای "استفان هاوکینگ" (فیزیکدان و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری دانشگاه کمبریج) در اولین ترک‌ آلبوم جاذبه به نام "زندگی خورشید" (Life of the sun) خبر داد و گفت: ما دومین گروه موسیقی مجوزدار در دنیا هستیم که از صدای "هاوکینگ" در قالب آلبوم موسیقی استفاده کردیم.

وی همچنین تولید موسیقی در قطعه پنجم آلبوم در زمینه انفجار هسته‌ای را از دیگر دستاوردهای این گروه نام برد و یادآور شد: در این ترک صدای اولین انفجار هسته‌ای بارگذاری شده و در آن با استفاده از کلیپی کل روند انفجارهای هسته‌ای جهان و پدیده همجوشی هسته‌ای را به صورت HD به نمایش درآوردیم.

نوروز، تک آهنگ The Universe (جهان) را از دیگر پروژه‌های این گروه نام برد و اظهار کرد: در این پروژه ما از شکل‌گیری کرات آغاز کردیم و تا انتهای جهان را در کلیپی در مدت زمان ۹ دقیقه‌ای بازگو کردیم. این کلیپ از ماه شروع کرده و وارد کهکشان‌ها، گازها و انتهای جهان می‌رسد. این تک آهنگ هنوز منتشر نشده است.

مطالعات گسترده برای تولید آلبوم‌های موسیقی

این آهنگساز و محقق حوزه نجومی با بیان اینکه معمولا موسیقی‌دان‌های دنیا با استفاده از یکسری نرم‌افزارها و کامپیوترهای بسیار قوی اقدام به آهنگسازی می‌کنند، یادآور شد: این سبک آهنگسازی موجب می‌شود که کیفیت آهنگ از یک سطح خاصی ارتقا نیابد و در مرحله‌ای توقف آهنگساز را در پی دارد و از سوی دیگر موسیقی‌دان‌ها نیاز به سطحی از دانش دارند تا بتوانند از تجهیزات این حوزه بهره‌برداری کنند.

وی بهره‌برداری بهینه از تجهیزات فناورانه به‌روز در صنعت صدا و حوزه موسیقی را از برنامه‌های اصلی این گروه موسیقی نام برد و یادآور شد: بر این اساس است که آلبوم‌های نجومی که ارائه شده، حاصل سال‌ها تحقیق و مطالعه بوده است و در نهایت محصولی به مخاطبان ارائه می‌شود که در بالاترین کیفیت استانداردهای جهانی قرار دارد.

نوروز، برابر بودن نسخه اجرای زنده (Live) با نسخه Audio CD را از دیگر برنامه‌ریزی‌های این گروه موسیقی در حوزه نجوم ذکر کرد و یادآور شد: ما در اجرای آلبوم‌ها Playback نداریم و موسیقی که در اجرای زنده به مخاطبان عرضه می‌شود با همان کیفیت Audio CD خواهد بود که در نوع خود نوعی نوآوری در این زمینه به شمار می‌رود.

وی با انتقاد نسبت به تهیه نسخه الکترونیکی از آلبوم‌ها، گفت: برخی افراد از ما در خصوص عدم ارائه نسخه الکترونیکی آلبوم‌ منتشرشده انتقاد می‌کنند و ما را محکوم به فنا شدن در بازار موسیقی می‌دانند، ولی باید بدانیم که برای تهیه نسخه الکترونیکی لازم است که کیفیت آلبوم‌ها کاهش داده شود و ما در قالب CD‌ Audio بالاترین کیفیت را به مخاطبان ارائه می‌دهیم. در این زمینه باید فرهنگ‌سازی شود که مخاطبان باید با بهترین و بالاترین کیفیت ممکن موسیقی را گوش کنند.

به گفته وی، بزرگترین گروه‌های موسیقی دنیا آلبوم‌های خود را در قالب Audio CD‌ ارائه می‌دهند نه نسخه الکترونیکی.

تجهیزات حوزه موسیقی که در استودیوها خاک می‌خورند

نوروز با اشاره به وضعیت استودیوهای ضبط موسیقی در کشور، اظهار کرد: تلاش زیادی کردیم تا با استودیوهای داخل کشور همکاری داشته باشیم، ولی مشاهده کردیم که گران‌ترین میزهای صدای دیجیتال و آنالوگ (میکسر) در استودیوهای کشور موجود است که بهترین استودیوهای دنیا توانایی خرید این تجهیزات را ندارند، ولی به دلیل آنکه دانشی برای بهره‌برداری از این تجهیزات در کشور موجود نیست، متاسفانه در سال‌های متوالی این تجهیزات در گوشه این استودیوها خاک می‌خورند.

وی با بیان اینکه موسیقی‌هایی که در حال حاضر در کشور تولید می‌شوند، به دلیل آنکه دانش فرآیند تولید موسیقی با استفاده از تجهیزات پیشرفته موجود نیست، با استفاده از کامپیوتر است، گفت: موسیقی‌سازی نیاز به توسعه کار گروهی، تیم‌سازی و تحقیق است تا در نهایت موسیقی فاخر تولید شود.

این آهنگساز و محقق حوزه موسیقی نجومی با اشاره به توسعه موسیقی در سایر کشورها، خاطر نشان کرد: در کشورهای دیگر شاهد هستیم که حتی نوازندگان خیابانی در بالاترین سطح نوازندگی می‌کنند، ولی در ایران از نوازندگی تعبیر به نواختن ساز می‌شود، در صورتی که ما باید دانش و علم نوازندگی را گسترش دهیم، شاید به همین دلیل است که کیفیت موسیقی از سطح خاصی بالاتر نمی‌رود.

برگزاری کنسرت نجومی

نوروز با اشاره به اهمیت دستاوردهای دانش پایه این گروه، توضیح داد: فرض کنید که قرار است نمایشی از دستاوردهای علمی فضایی کشور را ارائه دهیم. در صورتی که این آثار با بالاترین کیفیت برای فیلم مستند استفاده شود، تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت؛ با این اقدام، توانسته‌ایم با استفاده از راهکارهای فرهنگی توانمندی‌های کشور را عرضه کنیم.

وی از برگزاری کنسرت نجومی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: در این کنسرت تلاش داریم تا با استفاده از مونیتورهای بزرگ و موسیقی نجومی تولید شده، مسایل نجومی را به مخاطبان معرفی کنیم.

این فعال حوزه موسیقی علمی خاطرنشان کرد: کلیه محصولات موسیقی ما دارای مجوز انتشار از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شماره واسپاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، شماره ثبت اثر ادبی و هنری، شماره جهانی قلم کالای تجاری، شماره کد ملی کالا و همچنین شماره کد رمز استاندارد بین‌المللی ضبط‌ها است.

صداهای تخیلی از زمین تا رسیدن به کهکشان‌ها

مصطفی طالبیان از دیگر آهنگسازان و محقق گروه موسیقی بیژن نوروز در گفت‌وگو با ایسنا، موسیقی را یک زبان بسیار قدیمی دنیا توصیف کرد که از زمان یونان باستان که خط نت برای آن نوشته شد، مورد استفاده قرار می‌گرفته است و گفت: موسیقی فی نفسه کاربرد زیادی ندارد، ولی از موسیقی برای زیباتر کردن کلام می‌توان بهره برد، ضمن آنکه بهترین ابزار برای بیان احساسات است.

وی توصیف پدیده‎های طبیعی را از دیگر کاربردهای زبان موسیقی دانست و ادامه داد: با استفاده از این زبان دیگر نیاز نیست که در فیلم‌های مستند نریتور پدیده‌هایی را برای مخاطبان بازگو کند.

طالبیان بین‌المللی بودن را از دیگر ویژگی‌های زبان موسیقی دانست و یادآور شد: این زبان برای همه موجودات زنده حتی برای گیاهان و حیوانات قابل درک است؛ از این رو ما با استفاده از دانش موسیقی و درک پدیده‌های علمی و با بهره‌مند شدن از ابزارهای موسیقی تلاش می‌کنیم که درباره پدیده‌های نجومی با مخاطبان ارتباط برقرار می‌کنیم.

این آهنگساز و محقق اضافه کرد: ما در این مطالعات در اصل احساسات و توصیف پدیده‌های نجومی را با این زبان بین‌المللی ارائه می‌دهیم و برای تحقق این هدف نیاز به تجهیزاتی داشتیم؛ چراکه سازه‌های آکوستیک مانند پیانو و گیتار دارای صداهای خاصی هستند که در پروژه‌های ما که توصیف پدیده‌های نجومی است، زیاد کاربرد ندارد مگر در مواردی خاص.

وی با بیان اینکه ما برای اجرای این طرح نیازمند رسیدن به صداهای تخیلی بودیم، یادآور شد: این نوع صداها با استفاده از سازهای موجود امکان‌پذیر نبود؛ از این رو ما این نیاز را از طریق سازهای الکترونیکی برطرف کردیم؛ چرا که این نوع تجهیزات از ساخت یک موج سینوسی بسیار ساده تا ساخت صداهای تخیلی ما را می‌توانست یاری کند.

این محقق حوزه موسیقی، خاطر نشان کرد: از این رو در آلبومی که ما عرضه کردیم صداها، صداهای مشخصی نیستند و با استفاده از تجهیزات زیادی تولید شده‌اند.

وی اضافه کرد: در بسیاری از موارد ما از صداهای سازهای موجود بهره بردیم، ولی صدای آن را با دستگاه‌هایی تغییر می‌دهیم تا به نوای مورد نیاز در آلبوم‌ها برسیم.

طالبیان تاکید کرد: انتخاب سازها و تجهیزات بر اساس نوع پدیده نجومی صورت می‌گیرد.

مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4

زیرنویس برای ویدئو:
اختر شناسان برای نخستین بار در تاریخ، تصویری از یک سیاه‌چاله را با دوربین تلسکوپ "افق رویداد" شکار کردند. این سیاه چاله ۴۰ میلیارد کیلومتر قطر داشته و در یک کهکشان دور قرار دارد. اکنون انسان‌ها به لطف تلسکوپ "افق رویداد" قادر به دیدن نخستین تصویر از افقِ رویداد یک سیاه چاله که در ۵۰۰ میلیون تریلیون کیلومتری کره‌زمین قرار دارد، هستند. این پدیده را از دریچه موسیقی "بیژن نوروز" گوش فرا دهید.

انتهای پیام