پژمان مظاهری‌پور مستندساز در نوشتاری تحت عنوان «حمید سهیلی یادت به خیر و شادی» که در اختیار ایسنا گذاشت،نوشت: « حمید سهیلی، مستند ساز، ۳۰ شهریور ماه ۱۳۹۸ در سن ۷۱ سالگی بر اثر دیابت درگذشت. یادت به خیر و شادی دوست خوب.  آنهایی که با بیماری قند آشنا هستند، می‌دانند که او چه رنجی کشید.

 اوایل دهه هفتاد خورشیدی مجموعه‌ای مستند با نام "معماری ایرانی" از شبکه یک پخش می شد که حاصل ده سال کار سهیلی بود. این مجموعه تاریخ معماری ایران از پیش از تاریخ تا دوران اسلامی را روایت می کرد. بسیاری از مکان‌هایی که امروز نیست و یا دستخوش تغییر شده اند در مستند سهیلی به ثبت رسید.

محمد کریم پیرنیا، محقق، نویسنده، نظریه پرداز معماری ایران کارشناس و همراه سهیلی در این مجموعه مستند بود. آنهایی که اهل مطالعات و تحقیقات معماری هستند، می دانند که ثبت گفته ها و اطلاعات پیرنیا برای تاریخ معماری ایران چه ارزش و اهمیتی دارد.

اما پیش از آن بود که سهیلی مجموعه "به سوی سیمرغ" را درباره نگارگری ایران ساخت و این بار از آیدین آغداشلو کمک گرفت. که سلامت باشد. مجموعه "به سوی سیمرغ" تاریخ نگارگری ایران را از نقوش پناه‌گاه‌های صخره‌ای میر ملاس لرستان تا دوران معاصر روایت می کند.

سهیلی خستگی ناپذیر قبل آن هم تاریخ خط و کتابت را ساخت. او این بار مهرداد بهار را جلو دوربین خود آورد. محققین و علاقمندان اسطوره و تاریخ و فرهنگ ایران می‌دانند که مهرداد بهار فرزند ملک الشعرای بهار  دانشمندی بی همتا در شناخت فرهنگ ایران بود. و سهیلی دانش او را درباره نگارش ایرانی مستند سازی کرد.

 حمید سهیلی در زمان انقلاب و جنگ و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران مجموعه مستند صنایع دستی را ساخت. امروز بسیاری از استادکاران و کارگاه‌های صنایع دستی که سهیلی در فیلمهایش به تصویر کشیده از بین رفته اند.

 بعد از معماری ایرانی بود که سهیلی برای وزارت مسکن و شهر سازی مجموعه بافت قدیم شهر های ایران را ساخت. سهیلی می‌دانست که معماری شهر های ایران دستخوش نابودی خواهد شد. پیش از آنکه بحث مشارکت ساخت و نابودی بافت معماری ایران به دست بساز و بفروش‌ها و البته با همکاری مردم آغاز شود، سهیلی فضای معماری بسیاری از شهرهای ایران را مستند سازی کرد.

 حمید سهیلی از جامعه جلوتر حرکت می کرد. چون اهل تاریخ بود و می دانست قرار است چه اتفاقی برای ایران بیفتد. مردمی که به تاریخ خود توجه نداشته باشد آینده ای ندارد. حمید سهیلی تحت تأثیر اتفاقات سیاسی و اجتماعی قرار نمی گرفت. او برای تمامی زندگی اش برنامه ریزی داشت و می دانست باید چکار کند. برایش مهم نبود درباره اش چه فکر می کنند. او کار خودش را انجام می‌داد. در هر اجتماعی و هر برنامه ای و یا قراری که حضور پیدا می‌کرد یا به دنبال پاسخ سوالی بود و یا خود را موظف به دادن جوابی می‌دانست. زمان را به بیهودگی و حاشیه صرف نمی کرد. کمتر در گردهمایی‌ها و مراسم ها حضور داشت مگر به قید ضرورت.

گزافه نمی‌گفت و در مقابل گزافه گویی سکوت می کرد. در بزرگداشتی که برایش ترتیب داده شد وقتی از او خواستند که سخنی بگوید،خود را موظف به دادن پاسخ نسبت به سوالهای احتمالی دانست و دیگر هیچ.

سهیلی برایش مهم نبود درباره‌اش چه فکر می کنند، او کاری را که درست بود انجام می داد.

 فیلمهای مستند حمید سهیلی در زمان خودش مورد توجه مجامع مستند سازی قرار نگرفت. ارزش فیلمهای او در جامعه مستندسازی درک نشد. البته برای او هم  قضاوت‌ها فاقد ارزش بود. او در حال ساماندهی اسناد تصویری سرزمینی بود که تحولات اجتماعی و سیاسی در طول تاریخ بخشی از اسناد و میراث فرهنگی آن را از بین برده است. و امروز آثار حمید سهیلی معتبرتر و مهمتر از هر زمان دیگری ماندگار شده است. او به وظیفه اش در قبال کشورش عمل کرد. اما آیا به اندازه ای که شایسته بود قدر دید؟...نه!

اول: بیشترین فیلمهای سهیلی در صدا و سیما تولید شد. ولی او کارمند صدا و سیما نبود و اکنون شایسته است که سازمان صدا و سیما برای خانواده سهیلی مقرری در نظر بگیرد. چرا که او در ردیف بازنشستگان صدا و سیما شایسته توجه است.

 دوم: سهیلی بیمه نبود. وزارت ارشاد و وزارت کار موظف هستند طرح بیمه بیکاری هنرمندان را به جریان بیندازند و از تشکیل صندوقهای حمایتی معیشت هنرمندان حمایت کنند تا همانندان سهیلی برای آینده خود طبق قانون اساسی کشور تأمین باشند.

 سوم: اصناف مستندسازی موظفند صندوق های حمایت از اعضاء خویش را با توجه به فراهم شدن راهکارهای قانونی تأسیس کرده و اجرایی کنند.

 چهارم: حمید سهیلی همواره برای انجام کار های خود که عاری از سود مادی بود با بیمه و اداره مالیات دست به گریبان بود و این مهم از وظایف وزارت کار است که قوانین غیر منصفانه در خصوص هنرمندان را تعدیل کند.

 پنجم: از وظایف وزارت میراث فرهنگی است که نسبت به حمایت از مستند سازان این عرصه اقدام کند. کاری که هیچ گاه در این سازمان به شکل اصولی انجام نشد.

و در پایان بگویم به نظر می رسد، بهتر است راهی را که سهیلی آغاز کرده ادامه بدهیم این کار از برگزاری مجالس یادبود و یا بزرگداشت، حمید سهیلی را خوشحال تر خواهد کرد.»

به گزارش ایسنا، حمید سهیلی یکی از شناخته شده ترین مستندسازان سینمای ایران در حوزه مستند معماری بوده که فعالیت خود را از سال ۵۳ و با دستیاری مجموعه‌های "آتش بدون دود" و "سفرهای دور و دراز هامی و کامی" آغاز کرد.

وی سپس به مدت چهار دهه در حوزه مستند مشغول به فعالیت شد و آثار بسیاری در زمینه های فرهنگ و هنر ایرانی به تصویر کشید.

از آثار وی می‌توان "بسوی سیمرغ"، " معماری ایرانی"، " رابطه‌های پنهان"، " بافت قدیم شهرهای ایران" و... را نام برد.

سهیلی که متولد ۱۳۲۷ بود، در چند سال اخیر به دلیل دیابت در بستر بیماری بود و آخرین فیلمش ساخت مستندی با عنوان "قزوین" بود.

این مستندساز 30 شهریور ماه از دنیا رفت.

انتهای پیام