دکتر مهشید منزوی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه دفتر علوم انسانی جهاد دانشگاهی یک دفتر تخصصی علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر است و ۴۰ گروه پژوهشی دارای موافقت اصولی و قطعی در سراسر کشور ذیل این دفتر فعالیت می‌کنند، گفت: این گروه‌ها عموماً در حوزه‌های علوم اجتماعی، روان‌شناسی، اقتصاد ، مدیریت و برنامه‌ریزی راهبردی، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شهری و روستایی فعال هستند.
وی ادامه داد: در حوزه های هنر، ادبیات، علوم سیاسی و الهیات گروه‌های کمتری فعالیت می‌کنند و تمرکز فعالیتی گروه‌های موجود بیشتر بر موضوعات علوم اجتماعی، مدیریت و برنامه‌ریزی شهری است.
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی با اشاره به اینکه بیشتر گروه‌ها در حوزه علوم انسانی در استان تهران و در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، پژوهشکده فرهنگ و هنر وپژوهشکده توسعه مستقر هستند، افزود: در استان‌های بزرگ کشور همچون آذربایجان شرقی و خراسان رضوی پژوهشکده‌های مطالعات توسعه و گردشگری مستقر شده است. از دیگر استان‌هایی که گروه‌های ما در آن‌ها متمرکز شده‌اند می توان به استان‌های کرمانشاه و استان البرز اشاره کرد.
منزوی خاطرنشان کرد: بیشتر طرح‌های ما در قالب "شبکه برنامه‌ها" اجرا می‌شود. اتفاق خوبی که از سال‌های گذشته افتاده این است که شبکه برنامه‌ها به سمت کارفرمایی شدن حرکت کرده و در حال حاضر کارفرمای اصلی ما که در اجرای طرح‌های کلان ملی از پژوهش‌های کاربردی حمایت می‌کنند، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و وزارت کشور هستند.
وی در همین زمینه اظهار کرد: ۱۸ طرح پژوهشی به صورت کلان با حمایت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور انجام می‌شود که از بین آن‌ها "طرح پیمایش ملی خانواده" و "پیمایش ملی گردشگری " و چند طرح دیگر به اتمام رسیده‌اند .
دبیر شورای علمی جهاد دانشگاهی سپس به برخی دیگر از عناوین طرح‌های فوق پرداخت و افزود: "طراحی و پیاده‌سازی سامانه ملی پایش رسانه"، "شناسایی موانع کسب و کار شرکت‌های دانش بنیان"،" طراحی سامانه ملی پایش سرمایه انسانی و توسعه انسانی و گزارش‌دهی آن بر اساس برنامه ششم "از جمله طرح‌هایی است که با حمایت سازمان مدیریت و برنامه ریزی اجرا شده و برخی از آن‌ها به اتمام رسیده است که امیدواریم به زودی از مهم‌ترین این طرح‌ها رونمایی کنیم.
منزوی همچنین به طرح گردشگری در پژوهشکده گردشگری اشاره کرد و گفت: این طرح با عنوان" پیمایش ملی ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارشناسی گردشگران در ایران، پروژه مهمی بوده که در حال حاضر به اتمام رسیده است. پروژه" سکونت‌گاه‌های غیررسمی" نیز در استان سیستان و بلوچستان در حال اجراست و مراحل پایانی خود را می‌گذراند.
تدوین نظریه‌های بومی درحوزه علوم انسانی
دبیر شورای علمی جهاد دانشگاهی ضمن اشاره به ظرفیت این نهاد در زمینه گردآوری داده‌های ملی در حوزه خانواده که در طرح پیمایش ملی خانواده انجام شده است، گفت: بحث‌های پیرامون موضوعات خانواده از جمله ازدواج، طلاق یا برخی آسیب‌های اجتماعی خانواده همچون کودک‌آزاری زیاد مطرح شده اما تا زمانی که داده‌های ملی در این حوزه وجود نداشته باشد، امکان تحلیل ، قضاوت و برنامه‌ریزی صحیح نیز وجود نخواهد داشت.
دبیر شورای علمی جهاد دانشگاهی ادامه داد: حامیان این طرح می‌توانند بر اساس وظایفی که بر عهده دارند از اطلاعات گردآوری شده برای امر برنامه‌ریزی در حوزه خانواده استفاده کنند.
منزوی ضمن تأکید بر ضرورت‌های گردآوری آمارهای ملی، افزود: داده‌های این طرح‌ها به شناخت بیشتر ما از جامعه می‌انجامد، ضمن آن که به حرکت در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی از جمله برنامه ششم توسعه ، سند چشم انداز و اسناد بخشی کمک می‌کند. در عین حال پژوهشگران جهاد دانشگاهی موظفند پروژه‌های کاربردی انجام دهند و به رفع نیازهای کشور از این طریق کمک کنند.
وی با بیان اینکه پژوهش‌های کاربردی در جهاد دانشگاهی برای جامعه هدف معینی انجام می‌شود، گفت:همچنین تجاری سازی می‌تواند در حوزه‌های فناوری پزشکی، علوم پایه یا علوم انسانی شکل گرفته و نیازهای این حوزه‌ها را برطرف کند.
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی یادآور شد: در برنامه ششم توسعه موضوع اوقات فراغت و سبک زندگی مورد تأکید قرار گرفته و این‌ها موضوعاتی هستند که طی پنج سال آینده باید به آن‌ها پرداخته شود؛ بنابراین چنین اسنادی راهنمای ما در اجرای طرح‌ها هستند.
منزوی خاطرنشان کرد: برنامه ششم توسعه جهاد دانشگاهی در حوزه علوم انسانی، براهداف مهمی چون دستیابی به نظریه‌های بومی درحوزه علوم انسانی و اجرای طرح های کاربردی در حوزه های متناظر، علوم انسانی ، اجتماعی و هنر متمرکز است.
تمرکز بر "پیاده‌مداری" در حوزه برنامه‌ریزی شهری
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی سپس به حوزه برنامه‌ریزی شهری اشاره و تشریح کرد: این حوزه بیشتر برموضوعات بازآفرینی بافت‌های فرسوده و زیست پذیری شهری متمرکز هستند.
منزوی افزود: بخش دیگر در حوزه برنامه‌ریزی شهری به موضوع "پیاده مداری" در شهرها مربوط می‌شود. این موضوع ابعاد متفاوتی دارد که تنها یکی از شاخص‌های آن پیاده‌راه سازی است. مفهوم پیاده مداری این است که جایگاه انسان در شهرها افزایش پیدا کند چرا که شهرهای مدرن امروزی نقش اتومبیل را در شهر افزایش داده‌اند.
وی در رابطه با فعالیت گروه‌های پژوهشی دفتر علوم انسانی متناسب با ظرفیت‌ها یا معضلات منطقه‌ای، اظهار کرد:برخی گروه‌های پژوهشی حوزه علوم انسانی دراستان‌ها مطابق با نیازهای استان خود موضوعات پژوهشی را انتخاب می‌کنند که از آن جمله می‌توان به حاشیه‌نشینی، اشتغال ، مهاجرت ، مسائل اقلیمی و برنامه ریزی ناحیه‌ای اشاره کرد .
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی ضمن ارائه یک جمع‌بندی از این بخش از صحبت‌های خود بر سه معیار اهمیت موضوع طرح، مسئله‌محور بودن و کارفرما محور بودن تأکید کرد.
پیام مقام معظم رهبری بار مسئولیتی جهاد را بیشتر می‌کند
دکتر منزوی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه سخنان مقام معظم رهبری و تأکید ایشان بر جهاد دانشگاهی در دیدار با ائمه جماعت پیامی به دستگاه‌های اجرایی بوده است، توضیح داد: ایشان تاکید کردند که در حل مسائل و مشکلات از توانمندی‌های جهاد دانشگاهی استفاده شود؛ این موضوع برای ما مهم است چرا که ما با رقبای زیادی مواجه هستیم که شاید خیلی نگاه مسئله‌محور ندارند. پیام مقام معظم رهبری ضمن آن که بار مسئولیتی جهاد دانشگاهی را بیشتر می‌کند، کمک می‌کند این نهاد جایگاه بهتری در فضای جامعه پیدا کند.
وی ادامه داد: پیام مقام معظم رهبری برای ما نوید بخش است؛ در عین حال وظیفه ما در شناخت نیازهای جامعه را سنگین‌تر می‌کند و بایستی دقت ما در انتخاب اهداف پژوهشی افزایش یابد. به ویژه در زمان تحریم و کمبود نقدینگی ضرورت عمل بر اساس اسناد بالادستی از جمله سند چشم‌انداز، اسناد اشتغال، سند ششم توسعه و نیز اسناد بخشی را ایجاب می‌کند.
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی با بیان اینکه رقبای جهاد دانشگاهی در حوزه علوم انسانی، دانشگاه‌ها هستند، تشریح کرد: رویکرد دانشگاه‌ها تا چند سال پیش آموزش محور بوده است. از چند سال گذشته دانشگاه‌ها به دلایلی به سمت پژوهش سوق پیدا کرده‌اند.
منزوی ادامه داد: در کنار دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و شرکت‌های مشاور نیز جزو رقبای ما به حساب می‌آیند.
وی تصریح کرد: تفاوت ما با پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های دولتی در این است که آن‌ها بودجه کافی و مأموریت مشخص دارند در صورتی که پژوهشگران جهاددانشگاهی به دنبال کسب مأموریت و اختصاص بودجه برای طرح‌های پیشنهادی خود هستند.
مدیر کل دفتر علوم انسانی، اجتماعی و هنر جهاددانشگاهی در پایان اظهار کرد: با وجود این که در بسیاری از عرصه ها مأموریت مشخصی به جهاد دانشگاهی واگذار نشده است، پژوهشگران این نهاد بنا بر احساس وظیفه خود و با تمام توان، در کنار نظام جمهوری اسلامی، در کمک به حل مسائل و مشکلات کشور خود فعالیت می‌کنند.
انتهای پیام