به گزارش ایسنا، هواپیمای تهران – استانبول پس از عبور از آسمانِ بخشِ آسیایی استانبول، برای دقایقی روی دریای سیاه پرواز می‌کند تا به بخش غربی و اروپایی این شهر برسد. موج‌های بسیار ریز و ظریفی که بر سطح آب‌های دریای سیاه در جریان هستند با انعکاس نور آفتاب بافت زیبا و یکدستی را ایجاد می‌کنند. این تصویر خیره‌کننده و فانتزی به ساحل جنوبی دریای سیاه ختم می‌شود؛ جایی که پیش از این یک بافت کاملاً روستایی داشته و کشاورزان و دامداران به شیوه اجداد خود مشغول به کار بوده‌اند. اما اکنون از آن بافت روستایی چیز زیادی باقی نمانده و هواپیما با عبور از روی چند کلبه و جاده روستایی و یکی، دو تراکتور قدیمی ارتفاع خود را برای نشستن در فرودگاهی کم می‌کند که بزرگترین پروژه عمرانی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در دوره حکمرانی ۱۶ ساله‌اش است.
در فاصله زمانی بین کاهش ارتفاع هواپیما تا باز شدن درهای خروج، با نگاهی سطحی و غیرکنجکاوانه ۶ هواپیمای در حال بلند شدن و ۳ هواپیمای دیگر که در حال نشستن بر باند فرودگاه جدید استانبول بودند، مشاهده شدند. این ترافیک در یک بعدازظهر وسط هفته، نشان‌دهنده رونق فرودگاهی است که به تازگی افتتاح شده است. آنچه بر باند فرودگاه خودنمایی می‌کند، فراوانی چشمگیر هواپیماهای شرکت ترکیش‌ایرویز است که با دم‌های قرمزرنگ خود، به هواپیماهای سایر کشورها فخرفروشی می‌کنند. این شرکت ۳۳۷ هواپیما دارد که میانگین سنی آنها حدود ۷ سال است. ترکیش‌ایرلاینز که به دلیل جوان بودن ناوگانش شهرتی جهانی دارد، چند ماه پیش با دو شرکت بویینگ و ایرباس قراردادی امضا کرد که تا سال ۲۰۲۴ شصت فروند هواپیمای جدید خریداری کند و میانگین سنی هواپیماهایش را کاهش دهد.
اولین نشانه‌هایی که از فرودگاه جدید استانبول، در قاب پنجره هواپیمای در حال فرود خودنمایی می‌کند، تاورکرین‌ها و توربین‌های بادی اطراف فرودگاه است. تاورکرین‌ها به سرعت در حال فعالیت هستند تا سه فاز دیگر فرودگاه نیز طبق برنامه به بهره‌برداری برسد. ترک‌ها قصد دارند تا سال ۲۰۲۷ تمام فازهای ساخت این فرودگاه را نهایی کنند و ظرفیت آن را به عدد رویایی ۲۰۰ میلیون مسافر در سال برسانند.
فرودگاهی بزرگ‌تر از منهتن
فرودگاه جدید استانبول قرار است به بزرگترین فرودگاه جهان تبدیل شود. اردوغان که برای کشور ترکیه رویاهای زیادی در سر دارد، با اختصاص بودجه‌ای ۱۲ میلیارد دلاری که معادل یک هشتم تولید ناخالص ملی ترکیه است، ساخت این فرودگاه را از سال ۲۰۱۵ آغاز کرد. هر چند افتتاح عملیاتی فرودگاه جدید استانبول چندین بار به تأخیر افتاد اما با این وجود، سرعت ساخت و بهره‌برداری آن بسیاری از کارشناسان و مردم عادی را به تحسین واداشت. جدیت ترک‌ها برای ساخت و بهره‌برداری فوری از این فرودگاه به حدی بود که حتی آلمانی‌ها که خود یکی از صنعتی‌ترین کشورهای جهان هستند نیز شگفت‌زده شدند. رسانه‌ها و شهروندان آلمانی در روزهایی که افتتاح فرودگاه استانبول در صدر اخبار جهان بود، در شبکه‌های اجتماعی با طعنه از اردوغان شماره پیمانکار فرودگاه استانبول را تقاضا می‌کردند تا برای اتمام پروژه معطل‌مانده فرودگاه برلین با او تماس بگیرند. کار ساخت فرودگاه بزرگ برلین از سال ۲۰۰۶ شروع شده اما بهره‌برداری آن تاکنون بارها به تأخیر افتاده است.
ساخت فرودگاه جدید استانبول در چهار فاز پیش‌بینی شده است. پاییز سال گذشته فاز نخست آن تمام شد و این فاز مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در این مرحله یک ترمینال با دو باند به روی پروازهای داخلی و خارجی باز شد. فرودگاه در گام نخست این ظرفیت را داشت که هر هشتاد ثانیه به یک پرواز سرویس ارائه دهد؛ یعنی ۴۵ پرواز در هر ساعت.
ظرفیت فرودگاه استانبول در پایان فاز اول، ۹۰ میلیون مسافر در سال است که پس از تکمیل سه فاز دیگر و بهره‌برداری کامل از فرودگاه، این ظرفیت به ۲۰۰ میلیون مسافر در سال می‌رسد. در حال حاضر فرودگاه هارتسفیلد جکسون در آتلانتای آمریکا با پذیرش سالانه ۱۰۷ میلیون مسافر پرترافیک‌ترین فرودگاه جهان است. فرودگاه پیر آتاتورک نیز که تا قبل از ساخت فرودگاه جدید استانبول، قطب صنعت هوایی ترکیه بود در سال ۲۰۱۸ به بیش از ۶۸ میلیون مسافر خدمات داد.
ترمینال اصلی فرودگاه استانبول که در پایان فاز اول به بهره‌برداری رسید، با یک میلیون و ۴۴۰ هزار مترمربع مساحت، به بزرگترین ساختمان پایانه فرودگاهی جهان که زیر یک سقف قرار گرفته تبدیل شد. در فاز دوم، دو باند جدید به این فرودگاه اضافه می‌شود. یک ترمینال جدید با وسعت ۹۶۰ هزار متر مربع و یک باند جدید در فاز سوم به این فرودگاه اضافه می‌شود. در این مرحله ظرفیت فرودگاه از ۹۰ میلیون مسافر در سال به ۱۵۰ میلیون مسافر افزایش پیدا می‌کند. در آخرین فاز که قرار است طبق برنامه تا سال ۲۰۲۷ به پایان برسد، نیز یک باند و یک ترمینال جدید با ۸۰۰ هزار متر مربع به فرودگاه اضافه می‌شود. در این مرحله ۵۰ میلیون نفر به ظرفیت پذیرش سالانه فرودگاه افزوده می‌شود. انتظار می‌رود پس از تکمیل هر چهار فاز این پروژه، ۲۲۵ هزار فرصت شغلی جدید برای شهروندان ترکیه ایجاد شود.
با به سرانجام رسیدن تمام مراحل ساخت فرودگاه جدید استانبول، این فرودگاه با ۷۶.۵ میلیون مترمربع، وسعتی بزرگ‌تر از منطقه معروف منهتن در نیویورک خواهد داشت. منهتن مهمترین منطقه تجاری جهان است که مقر سازمان ملل، برج آزادی، ساختمان بورس نیویورک، خیابان معروف وال‌استریت، موزه متروپولیتن، پارک مرکزی و کتابخانه عمومی نیویورک در آن قرار دارند. ساختمان‌های دوقلوی تجارت جهانی نیز در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ مورد حمله قرار گرفتند در این منطقه قرار داشتند. حال، ترک‌ها با شتاب در حال ساختن فرودگاهی هستند که از تجاری‌ترین منطقه جهان، بزرگ‌تر است.
خداحافظ آتاتورک
در سیستم حمل و نقل هوایی جهان هر فرودگاه یک کد منحصر به فرد دارد؛ در ساعت ۳ صبح روز ۶ آوریل ۲۰۱۹ (۱۷ فروردین ۱۳۹۸) موقعیت جغرافیایی کد IST که برای سال‌ها متعلق به فرودگاه آتاتورک بود، تغییر کرد و روی موقعیتی جدید، حدود ۳۳ کیلومتر بالاتر از فرودگاه پیر و خسته آتاتورک تنظیم شد. از این ساعت در کل سامانه‌های هوایی جهان کد IST، فرودگاه جدید و بزرگ استانبول را نشان می‌دهد.
شرکت ترکیش‌ایرلاینز در سال ۱۹۳۳ فعالیت خود را با یک پرواز بین استانبول و آنکارا آغاز کرد. در سال‌های اول فعالیت، هواپیماهای این شرکت بین شهرهای ازمیر، استانبول، آنکارا و آدانا پرواز می‌کردند اما اکنون و پس از گذشت ۸۶ سال فعالیت، هواپیماهای ترکیش‌ایرلاینز به ۳۱۱ فرودگاه در ۳۰۸ شهر در ۱۲۵ کشور دنیا پرواز می‌کنند. ترکیش‌ایرلاینز حتی به ۹ شهر آمریکا نیز پرواز مستقیم دارد.
رشد سریع و دور از انتظار هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز، ترک‌ها را ناچار کرد تا پس از سال‌ها از فرودگاه آتاتورک خداحافظی کنند؛ چرا که این فرودگاه دیگر توان خدمت‌دهی به هواپیماهای پرکار ترکیش‌ایرلاینز را نداشت. فرودگاه آتاتورک سال ۱۹۱۲ در محله اروپایی یشیلکوی استانبول راه‌اندازی شد و تا ۶ آوریل ۲۰۱۹ فرودگاه اصلی ترکیه بود.
فرودگاه آتاتورک که در حال حاضر برای پروازهای دولتی، دیپلماتیک و باری مورد استفاده قرار می‌گیرد، در سامانه‌های حمل و نقل هوایی با کد ISL نشان داده می‌شود. همچنین از ظرفیت این فرودگاه برای تعمیر و نگهداری و حمل و نقل عمومی استفاده می‌شود. روزنامه حریت چندی پیش به نقل از اردوغان نوشت: فرودگاه آتاتورک، به یک پارکینگ عمومی به نام «باغ مردم» تبدیل می‌شود.
در استانبول یک فرودگاه بین‌المللی دیگر نیز به نام صبیحه گوکچن وجود دارد. در سال ۲۰۱۷ میلادی فرودگاه آتاتورک و فرودگاه صبیحه گوکچن روی هم رفته پذیرای ۹۵.۱ میلیون مسافر بودند. این تعداد مسافر نسبت به سال قبل از آن، ۵ میلیون نفر افزایش داشت.
جابه‌جایی بزرگ
یکی از جدی‌ترین چالش‌های دولت ترکیه و صنعت حمل و نقل هوایی این کشور، اثاث‌کشی از فرودگاه آتاتورک به فرودگاه جدید استانبول بود. انتقال بین دو فرودگاه، به لحاظ اداری از ۲۹ اکتبر ۲۰۱۸ (۷ آبان ۱۳۹۷) که مصادف بود با پنجاه و نهمین سالگرد تأسیس جمهوری ترکیه و افتتاح فرودگاه جدید توسط رجب طیب اردوغان، آغاز شده بود اما مساله بزرگ‌تر انتقال تجهیزات بود. در حالی که قرار بود این جابه‌جایی در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ (۱۰ دی ۱۳۹۷) یعنی آخرین روز سال میلادی، انجام شود و حتی مسیرهای حرکت کامیون‌ها نیز پیش‌بینی شده بود اما جابه‌جایی انجام نشد و به تأخیر افتاد. زمان این اثاث‌کشی دو بار دیگر نیز تغییر کرد تا اینکه بالاخره در چهارمین موعدی که تعیین شده بود، جابه‌جایی کلید خورد. جالب اینجا بود که ترک‌ها عملیات سنگین انتقال تجهیزات فرودگاه آتاتورک که می‌توانست دردساز شود را در فاصله کمتر از یک هفته پس از انتخابات حساس و پرحاشیه شهرداری‌ها اجرایی کردند.
جابه‌جایی بزرگ در حالی شروع شد که مردم استانبول در خواب بودند. از ساعت ۳ صبح روز ۵ آوریل (۱۶ فروردین ۱۳۹۸) طی یک برنامه عملیاتی ۴۵ ساعته، این جابه‌جایی کلید خورد. در این جابه‌جایی ۱۰ هزار قطعه تجهیزات فرودگاه آتاتورک با وزن بیش از ۴۷ هزار تن در مسیری به طول حدود ۴۲ کیلومتر به فرودگاه جدید منتقل شد. مسافتی که همه کامیون‌ها برای حمل بار بین این دو فرودگاه طی کردند، در مجموع معادل ۱۰ بار چرخیدن دور کل کره زمین بود. ۱۸۰۰ نفر در این جابه‌جایی بزرگ شرکت داشتند. طیف گسترده و متنوعی از قطعات، معادل حجم ۵ هزار کامیون در این جابه‌جایی منتقل شد؛ از یک هواپیمای کوچک ۴۴ تنی تا تجهیزات ظریف و بسیار حساس فرودگاهی. بنا به اعلام مسئولان صنعت هوایی ترکیه حجم تجهیزاتی که از فرودگاه آتاتورک به فرودگاه جدید منتقل شد، اگر کنار هم چیده می‌شد مساحتی معادل ۳۳ زمین فوتبال را پوشش می‌داد.
در طول مدت این اثاث‌کشی، هر دو فرودگاه برای مدت ۱۲ ساعت از ساعت ۲ صبح تا ۱۴ ظهر روز ۶ آوریل تعطیل بودند. آخرین هواپیما که متعلق به شرکت ترکیش‌ایرلاینز بود در ساعت ۲ و ۴۴ دقیقه بامداد فرودگاه آتاتورک را به مقصد سنگاپور ترک کرد. اولین هواپیمایی هم که بعد از جابه‌جایی بزرگ از فرودگاه استانبول برخواست، به مقصد آنکارا پرواز کرد.
رسانه‌ها انتقال تجهیزات فرودگاه آتاتورک به فرودگاه استانبول را «بزرگترین جابه‌جایی در تاریخ صنعت هوانوردی جهان» معرفی کردند.
پرچمداری استانبول در خاورمیانه
در نخستین روز فعالیت فرودگاه جدید استانبول، ۸۹۵ پرواز انجام شد؛ یعنی هر ۹۷ ثانیه یک پرواز. این میزان از آمادگیِ فرودگاه جدید برای سرویس‌دهی به هواپیماهای ترکی و غیرترکی نشان داد که فرودگاه بزرگ استانبول یک تهدید جدی و بدون تعارف برای فرودگاه‌های قطر و امارات است.
ترک‌ها از جایگاه استراتژیک استانبول به خوبی آگاه هستند و سعی می‌کنند به بهترین نحو از این مزیت بهره‌برداری کنند. استانبول یکی از شهرهایی است که بیشترین سرعت رشد را در سطح جهان تجربه می‌کند. ترک‌ها با هدف همراهی با روند پیشرفت صنعت گردشگری دنیا، ساخت بزرگترین فرودگاه جهان را در دستور کار قرار دادند. فرودگاه استانبول نقطه عطفی در صنعت حمل و نقل هوایی ترکیه است و سرمایه‌گذاری عظیم ترک‌ها در این فرودگاه، چشم‌انداز و مسیر حرکت آنها را به خوبی نشان می‌دهد. انتقال فرودگاه محوری ترکیه از آتاتورک به استانبول فقط برای رسیدن به ابعاد بزرگ‌تر نبود؛ ترک‌ها فرودگاه استانبول را به عنوان یک مجتمع هوشمند که به پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های صنعت حمل و نقل هوایی مجهز است، طراحی و احداث کرده‌اند. آنها قصد دارند با تکمیل فرودگاه استانبول، قطر و امارات را که در حال حاضر شاهراه حمل و نقل هوایی منطقه خاورمیانه هستند از دور خارج کند. موقعیت استراتژیک استانبول که در مرز آسیا و اروپا واقع شده به ترک‌ها در رسیدن به این هدف کمک زیادی می‌کند.
ترک‌ها همچنین قصد دارند از مزیت این فرودگاه برای تبدیل شرکت ترکیش‌ایرلاینز به یک برند معتبر و پرچمدار در صنعت حمل و نقل هوایی جهان استفاده کنند. برنامه مقامات ترکی، چنان جاه‌طلبانه است که ادعا می‌کنند پس از تکمیل فرودگاه جدید، ۱۱۴ هواپیما می‌توانند به صورت همزمان بارگیری کنند و در هر روز ۲ هزار پرواز روی شش باند این فرودگاه انجام می‌شود. آنها پیش‌بینی کرده‌اند هواپیماهای بیش از ۱۰۰ شرکت از فرودگاه جدید استانبول به ۳۵۰ مقصد داخلی و خارجی پرواز کنند.
البته فرودگاه جدید استانبول، چندان هم بی‌رقیب نیست. چین و امارات نیز ساخت فرودگاه‌های بزرگی را دستور کار دارند. دولت چین در حال ساخت یک فرودگاه بزرگ با ظرفیت سالانه ۱۰۰ میلیون نفر در نزدیکی پکن است و شیخ‌های امارات نیز ساخت و ساز برای توسعه ظرفیت فرودگاه دوبی برای رسیدن به مرز ۱۳۰ میلیون مسافر را کلید زده‌اند. با این حال واضح است که چشم‌انداز ۲۰۰ میلیون مسافر برای نقطه استراتژیک استانبول جذاب‌تر از این دو پروژه بزرگ است.
بزرگ و امن
هرچند ترک‌ها رسیدن به مرز ۲۰۰ میلیون مسافر در سال را هدف گرفته‌اند اما ارائه خدمات به ۹۰ میلیون مسافری که در فاز اول وارد فرودگاه استانبول می‌شوند نیز کار بزرگ و دور از ذهنی است. فقط کافی‌ست تصور کنید قرار است در عرض هر ۲۴ ساعت به جمعیتی معادل سه برابر ظرفیت ورزشگاه بزرگ آزادی تهران خدمات ارائه شود. این کار در بالاترین سطح امنیتی هر روز در فرودگاه بزرگ استانبول رخ می‌دهد؛ آنها به صورت میانگین هر روز به ۲۴۶ هزار نفر خدمات می‌دهند.
تعداد دوربین‌های مستقر در این فرودگاه به تنهایی از دوربین‌هایی که در شهر استانبول فعال هستند، بیشتر است. این دوربین‌ها به صورت هوشمند علاوه بر توانایی شناسایی پلاک و چهره، این امکان را دارند که افرادی را که به صورت عجیب و غریبی در حال پرسه‌زدن در فرودگاه هستند و یا افرادی که به صورت ناگهانی برخلاف جریان‌های تردد مسافران، حرکت می‌کنند تشخیص می‌دهند. نیروهای امنیتی فرودگاه با پلیس محلی، نیروهای مسلح و گارد ساحلی در همکاری مداوم هستند.
معماران این فرودگاه تاکید اصلی خود را بر بهره‌وری، پایداری و تکنولوژی گذاشته‌اند تا به مسافران یک تجربه بی‌مانند را هدیه کنند. سبک معماری ترمینال فرودگاه شبیه کاخ‌های عثمانی است؛ انگار که ترک‌ها قصد دارند شکوه دوران امپراتوری عثمانی را به مسافرانی که از غرب و شرق عالم به این نقطه می‌آیند یادآوری کنند. در معماری فرودگاه از میراث فرهنگی کهن ترکیه بهره برده شده است و نمادهایی از مساجد، کاخ‌ها، حمام‌های معروف استانبول و هنر اسلامی در نماهای داخلی و خارجی ترمینال‌ها دیده می‌شوند. فضای داخلی ترمینال به شکلی طراحی شده که مسافران با حضور در محیطی که سخاوتمندانه بزرگ، نورانی و راحت است، برای انتقال بین زمین و آسمان آمادگی بیشتری داشته باشند. این بنا از نظر معماری چنان کیفیتی دارد که تاکنون چندین جایزه معتبر بین‌المللی از جمله جایزه معماری شیکاگو سال ۲۰۱۶ را کسب کرده است. یکی از جوایزی که به معماری این فرودگاه تعلق گرفته مربوط به برج مراقبت زیبای آن است. برج مراقبت فرودگاه شبیه یک گل لاله است. گل لاله نماد شهر تاریخی استانبول است و از فرهنگ اسلامی ترکیه نشأت گرفته شده است.
مسئولان فرودگاه برای رفاه حال مسافران و البته افزایش سرعت ارائه خدمات، تا حد امکان از تکنولوژی‌های فضای مجازی استفاده کرده‌اند. مسافران می‌توانند با نصب اپلیکیشن فرودگاه، اطلاعات جالبی در مورد زمان پرواز خود، فاصله زمانی و مسافت خانه تا گیت پرواز، بهترین مسیر رسیدن به گیت پرواز، موقعیت مکانی بانک‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها، فروشگاه‌ها، صرافی‌ها و سایر خدمات‌دهنده‌های مستقر در فرودگاه، برنامه‌های تفریحی در حال اجرا در شهر استانبول و بهترین شیوه‌های حمل و نقل به فرودگاه کسب کنند. مسافران همچنین می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های کنترل هوشمند بدون مراجعه به کارمندان فرودگاه، کارت پروازشان را دریافت کرده و بارشان را تحویل دهند. قرار است در فازهای بعدی ربات‌های هوشمند در ترمینال‌ها به سوال‌های مسافران پاسخ دهند. پارکینگ فرودگاه نیز به سیستم‌های هوشمندی مجهز است که امکان انجام فعالیت‌هایی از جمله رزرو پارکینگ، یافتن مکان پارک خودرو و پرداخت هزینه پارکینگ را به مسافران و همراهانشان می‌دهد. پارکینگ فرودگاه استانبول گنجایش پارک ۴۰ هزار خودرو را دارد و بزرگترین پارکینگ چند طبقه زیر یک سقف دنیاست. در پارکینگ فرودگاه خدماتی از جمله کارواش، تعمیر مجاز خودرو، تعویض و معاینه لاستیک‌ها و سوخت‌گیری نیز انجام می‌شود.
فرودگاه جدید استانبول، هنوز به شبکه مترو متصل نشده اما قرار است تا سال ۲۰۲۰ خط مترو به این فرودگاه برسد و مسیر ۳۵ کیلومتری تا مرکز شهر را هموارتر کند. البته ترک‌ها با استقرار تعداد زیادی اتوبوس در طبقه منفی دو فرودگاه، تا حدودی جای خالی مترو را پر کرده‌اند. اتوبوس‌ها با قیمت‌های بسیار مناسبِ ۱۲ تا ۳۰ لیر، مسافران را به ۲۳ نقطه در بخش‌های اروپایی و آسیایی استانبول می‌برند. علاوه بر اتوبوس‌های شهری، تعداد زیادی تاکسی نیز به مسافران برای رفتن به استانبول سرویس می‌دهند.
بزرگترین هتل فرودگاهی جهان
فرودگاهی که قرار است پیونددهندۀ غرب و شرق عالم و دروازه خاورمیانه باشد، علاوه بر امکانات و تجهیزات حمل و نقل مسافر، به یک هتل فرودگاهی نیز نیاز دارد. گروه هتل‌های یوتل که مرکز آن در انگلستان است، در نزدیکی فرودگاه جدید استانبول یک هتل با ۴۵۱ اتاق ساخته است. گروه یوتل، هتل‌هایی در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، فرانسه، هلند، سنگاپور و اسکاتلند دارد. هتل یوتل در نیویورک آمریکا چندی پیش به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین هتل‌های دنیا از نظر امکانات و تجهیزات تکنولوژیک، در رسانه‌ها معرفی شد.
یکی از ابتکارهای این گروه، ساخت هتل‌های فرودگاهی با اتاق‌های ساده‌تر اما با امکانات کافی برای اقامت‌های کوتاه بین دو پرواز است. در این اتاق‌ها که گاهی از آنها به عنوان کابین نیز یاد می‌شود، تخت‌خواب، دوش حمام، تلویزیون، میز کار، اینترنت پرسرعت و سرویس بهداشتی وجود دارد. گروه یوتل، نام هتل‌هایی که با این ویژگی‌ها در مرز هوایی فرودگاه‌ها می‌سازد را یوتل‌ایر گذاشته است. هتل فرودگاه استانبول، بزرگترین هتل فرودگاهی گروه یوتل است. این هتل دو نوع اتاق دارد؛ ۲۷۷ اتاق برای اقامت‌های بیش از یک شب که در بخش اصلی فرودگاه قرار دارند و ۱۴۷ اتاق برای اقامت‌های کوتاه‌مدت در حد چند ساعت که در مرز هوایی فرودگاه ساخته شده‌اند. هزینه اقامت برای هر شب ۱۴۰ یورو است و برای اقامت‌های کمتر از یک شب ۹۵ یورو. هتل، دارای رستوران، بار، فضای ورزشی و اتاق جلسه است. مدیران یوتل مدعی هستند که مسافران ترانزیتی در فرودگاه استانبول می‌توانند حتی در فاصله محدود بین ورود و خروج از این فرودگاه، استراحتی راحت داشته باشند. این برای اولین بار است که یوتل هر دو نوع هتل خود را در یک مجموعه در کنار هم بنا کرده است.
در ترمینال فرودگاه استانبول علاوه بر هتل، ۵ سالن استراحت (لانژ) نیز برای مسافران ویژه پیش‌بینی شده است که ۳ سالن در حال حاضر فعال است و ۲ سالن دیگر تا پایان تابستان به بهره‌برداری می‌رسد. سالن استراحت بیزینس‌کلاس فرودگاه در فضایی با ۵.۶ هزار متر مربع واقع شده که دارای ۱۳ سوئیت اختصاصی با دوش است. در این مجموعه یک موزه کوچک نیز وجود دارد. سالن استراحت باشگاه مشتریان وفادار ترکیش ایرویز هم ۵.۶ هزار متر مربع است که ۱۲ سوئیت اختصاصی با دوش دارد. هر دو سالن، اتاق‌های کنفرانس، کتابخانه و اتاق‌های دعا ویژه مذاهب مختلف، امکانات رفاهی شامل دیوار رسانه‌ای، غذاهای متنوع از ملل مختلف، صندلی‌های راحتی، محل بازی بچه‌ها، پلی‌استیشن، اینترنت پرسرعت، کامپیوتر و پرینتر دارند. سالن استراحت پروازهای داخلی فرودگاه این امکان را دارد که مسافران از یک گیت مستقل که بیرون سالن فرودگاه مستقر است، به سرعت مراحل دریافت کارت پرواز را انجام دهند و مستقیم با اتوبوس به هواپیما منتقل شوند.
آشپزی در آسمان
غذاهای هیجان‌انگیزی که در لانژ فرودگاه استانبول در اختیار مهمان‌های ویژه قرار داده می‌شوند و همچنین غذاهای تازه و شکیلی که در طول پروازهای ترکیش‌ایرلاینز به مسافران عرضه می‌شوند، همگی محصول شرکت ترکیش‌دوانکو هستند. شرکتی که ریشه‌ای اتریشی دارد و در سال ۲۰۰۷ به واسطه مشارکت شرکت اتریشی دوانکو و شرکت هواپیمایی ترکیش‌ایرلاینز تشکیل شد. ترکیش‌دوانکو علاوه بر ترکیش‌ایرلاینز به بیش از ۶۰ شرکت هواپیمایی دیگر از جمله ایرفرانس، امارات، اتحاد، بریتیش‌ایرویز، لوفت‌هانزا، قطرایرویز و حتی ایران‌ایر نیز سرویس می‌دهد. این شرکت ۹ آَشپزخانه در شهرهای مختلف ترکیه دارد. دو آشپزخانه و دفتر مرکزی ترکیش‌دوانکو در استانبول و در نزدیکی فرودگاه قدیمی آتاتورک قرار گرفته است.
آشپزهای ترکیش‌دوانکو سعی می‌کنند در تهیه غذا از مواد اولیۀ تازه و با کیفیت استفاده کنند. اغلب مواد چنان تازه هستند که اصلاً در یخچال نرفته‌اند و مستقیم از مزرعه یا دامداری به آشپزخانه‌های این شرکت حمل شده‌اند. ترکیش‌دوانکو ترجیح می‌دهد اغلب غذاهای ترکی را در پروازها توزیع کند اما در برخی مسیرهای خاص که ذائقه فرهنگی مسافران با غذاهای ترکی سازگار نیست، غذاهای دیگری نیز سرو می‌شود.
ترکیش‌دوانکو اصرار دارد که تمام مراحل تهیه غذا غیرماشینی باشد و آنچه قرار است به مسافران ارائه شود، با دست انسان تهیه شود. دلیل این وسواس، تغییر ذائقه انسان در ارتفاع است. آنها معتقدند به دلیل اینکه در طول پرواز قدرت تشخیص و ذائقه مسافران افت می‌کند، اگر غذاها ماشینی تهیه شوند، در ارتفاع بی‌مزه خواهند بود. چون انتقال طعم و لذت غذا برای ترکیش‌دوانکو، یک نکته کلیدی است با حذف روندهای ماشینی، سعی می‌کند مزه غذاها را تا حد ممکن حفظ کند. این شرکت برای مسافرانی که بیماری خاصی دارند، افراد مذهبی که رژیم ویژه‌ای را دنبال می‌کنند، کودکان و همچنین علاقمندان به غذاهای محلی یا رژیمی، منوی جداگانه‌ای را ارائه می‌کند. یکی از ابتکارهای ترکیش‌دوانکو حضور یک سرآشپز در پروازهای دوربرد است. در این شرکت ۵۰۰ سرآشپز حضور دارند که در پروازهای طولانی به مهمانان سرویس می‌دهند و غذاهای خاصی را که می‌توان در ارتفاع آماده کرد، تهیه می‌کنند. ترکیش‌دوانکو روزانه بیش از ۲۰۰ هزار پرس غذا تولید و توزیع می‌کند. ترکیش‌دوانکو برای اینکه در لانژ فرودگاه جدید استانبول، سطح رضایت مسافران را بالا ببرد، هر هفته در کنار غذاهای ترکی، به صورت چرخشی غذاهای چینی، کره‌ای، هندی و ژاپنی را نیز به مهمانان ارائه می‌دهد.
شرکت اصلی دوانکو که در اتریش مستقر است، سالهاست که به خطوط هوایی و راه‌آهن اتریش خدمات می‌دهد و مسئولیت پذیرایی مسابقات فرمول یک، تنیس مسترز و همچنین جام باشگاه‌های فوتبال اروپا را نیز برعهده دارد. این شرکت در ۱۱ کشور و ۳ قاره جهان، ۳۱ آشپزخانه دارد و بیش از ۱۱ هزار نفر در بخش‌های مختلف آن فعالیت می‌کنند.
آکادمی پرواز
یکی از اهداف محوری ترک‌ها برای ساخت فرودگاه جدید استانبول و رسیدن به مرز ۲۰۰ میلیون مسافر در سال، افزایش نفوذ شرکت ترکیش‌ایرلاینز در صنعت هوانوردی جهان است. بدون شک ترک‌ها سهم بیشتری از تردد سالانه ۲۰۰ میلیون مسافر را برای بزرگترین شرکت هواپیمایی خودشان کنار گذاشته‌اند.
ترکیش‌ایرلاینز قصد دارد تعداد هواپیماهای خود را تا زمان بهره‌برداری کامل از فرودگاه جدید استانبول از ۳۳۷ فروند به ۵۰۰ فروند افزایش دهد. با توجه به اینکه برای رسیدن به چنین رشدی، نیاز این شرکت به کادر پروازی ماهر بیشتر می‌شود، مدیران ترکیش‌ایرلاینز یک آکادمی تخصصی آموزشی حمل و نقل هوایی در نزدیکی فرودگاه آتاتورک ایجاد کرده‌اند و سالانه به ۴۲ هزار نفر آموزش‌های تخصصی ارائه می‌دهند. هر چند این مرکز آموزشی از سال ۱۹۸۲ فعالیت خود را آغاز کرده اما در برنامه توسعه صنعت حمل و نقل هوایی ترکیه این مرکز جایگاه مهمتری نسبت به قبل پیدا کرده است.
آکادمی آموزشی ترکیش‌ایرلاینز چنان مجهز است که حدود ۶۰ شرکت هواپیمایی دیگر نیز نیروهای خود را برای گذراندن دوره‌های آموزشی و بازآموزی به این آکادمی اعزام می‌کنند. جالب است که در کنار شرکت‌های هواپیمایی از کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، روسیه، سوئیس، مالزی، آلمان، کویت، امارات، کانادا، قطر، صربستان، هنگ‌کنگ، بحرین، آذربایجان و عمان، از ایران نیز شرکت هواپیمایی آسمان و شرکت خدمات هوایی سامان با آکادمی آموزشی ترکیش‌ایرلاینز همکاری دارند.
یکی از مزیت‌های کلیدی این آکادمی، برخورداری از ۱۸ شبیه‌ساز پرواز است که به صورت پیوسته در فرآیند آموزش خلبانان و کمک‌خلبانان مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مرکز متناسب با مدل‌های مختلف هواپیماهای بوئینگ و ایرباس، شبیه‌ساز پروازی وجود دارد و علاوه بر ۵ هزار خلبان و کمک‌خلبان شرکت ترکیش‌ایرلاینز، کادرهای پروازی از شرکت‌ها و کشورهای مختلف جهان نیز هر شش ماه یکبار برای بازآموزی و استفاده از شبیه‌سازها به این آکادمی می‌آیند. با توجه به این حجم بالای مراجعه و همچنین برنامه ترکیش‌ایرلاینز برای افزایش تعداد خلبان‌ها و کمک‌خلبان‌های خود، قرار است تعداد شبیه‌سازها از ۱۸ دستگاه به ۲۶ دستگاه افزایش پیدا کند.
در سایر بخش‌های آکادمی با استفاده از ماکت‌های هواپیما در ابعاد واقعی و محیط‌های شبیه‌سازی‌شده، به خدمه پرواز، آموزش‌های تخصصی مهمانداری و امداد و نجات ارائه می‌شود. ترکیش‌ایرلاینز ۱۱ هزار خدمه پروازی دارد و سال گذشته میلادی به ۷۵ میلیون مسافر خدمات داده است. با توجه به اینکه ضریب اشغال صندلی‌های این شرکت، ۸۲ درصد است، مدیران ترکیش‌ایرلاینز توجه خاصی به آموزش پیوسته و تخصصی خدمه پروازی خود دارند.
امپراتوری در آسمان‌ها
لشکرکشی‌های سلطان سلیمان برای فتح اروپا و توسعه امپراتوری عثمانی در قرن شانزدهم میلادی، اکنون با الگوی دیگری در حال اجراست. ترک‌ها با هواپیماهای سفید و قرمز خود قصد دارند، آسمان‌ها را فتح کنند و پرچم خود را در تمام مسیرهای پرترافیک هوایی و پایتخت‌های بزرگترین کشورهای جهان به اهتزاز در آورند. ترک‌ها فهمیده‌اند که با توسعه اقتصادی و هموار کردن ارتباط با دنیا می‌توانند جهان‌گشایی کنند.
انتهای پیام