حمید ظهرابی گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا افزود: بر همین اساس در مرحله اول انتقال گورخرهای آسیایی از پارک توران شاهرود انجام شد که شاهد اتفاقات ناخوشایندی بودیم، در مرحله دوم نیز از سایت گوراب یزد 4 رأس گورخر به پارک ملی کویر منتقل شد.

وی افزود: در مرحله سوم نیز از منطقه دره باغ فارس 4 رأس گورخر آسیایی به پارک ملی کویر منتقل می‌شود و در مراحل بعدی نیز 11 رأس گورخر ایرانی از استان کرمان به پارک ملی کویر استان سمنان منتقل خواهند شد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست کشور با بیان اینکه در حال حاضر تعداد 80 رأس گورخر آسیایی در زیستگاه های حیات وحش کشور در اسارت و قرنطینه هستند، ادامه داد: از این تعداد 80 رأس که در اسارت هستند، برنامه ریزی شد که تا پایان سالجاری حدود 20 رأس به پارک کلی کویر منتقل شوند و بر همین اساس در مرحله اول آن انتقال انجام شد که شاهد اتفاقات ناخوشایندی بودیم، در مرحله دوم، سوم و چهارم نیز به ترتیب 4 رأس از استان یزد، 4 رأس از استان فارس و 11 رأس از استان کرمان به پارک ملی کویر استان سمنان منتقل می‌شوند.

ظهرابی خاطرنشان کرد: دو جمعیت متفاوت و زیادی که از گورخر آسیایی در منطقه شمال شرق و جنوب شرق کشور وجود دارد که از لحاظ ژنتیکی اختلاف و تفاوت کم و جزئی باهم دارند و همه تلاش ما این است که از اختلاط این دو گونه جلوگیری کنیم تا مطالعات ژنتیکی کامل شود؛ با برنامه‌ریزی در سایت های پرورش همه این رأس گورخرهای آسیایی که ریشه ی گله‌ای دارند به پارک ملی توران منتقل شدند.

تأسیس مرکز تحقیقات گورخر آسیایی در پارک ملی کویر

وی همچنین از تأسیس یک سایت و مرکز تحقیقات گورخر آسیایی در پارک ملی کویر خبر داد و گفت: این سایت و مرکز با 20 الی 25 رأس جمعیتی گورخر آسیایی راه اندازی می شود و پروژه رها سازی نیز بعد از یک قرنطینه کوتاه مدت 10 – 12 روزه انجام خواهد شد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست تصریح کرد: با توجه به اینکه گورخر های در اسارت پس از رها سازی به سمت زیستگاه اول خود حرکت می کنند، متد انتقال تغییر پیدا کرد و بر این شد تا نسل های دوم و سوم که در این سایت متولد می‌شوند رها سازی شوند تا خاطره ای از زیستگاه قبلی خود نداشته باشند، بر همین اساس تجربه‌ای که در نوع انتقال به دست آوردیم را تغییر دادیم و در اجرای برنامه نیز بازنگری شد.

ظهرابی اضافه کرد: امیدواریم بتوانیم این گونه با ارزش را در یکی از زیست گاه های کشور احیا کنیم، پارک ملی کویر بعد از آن دورانی که نا امنی را تجربه کرد، حالا یکی از امن ترین زیستگاه های حیات وحش در کشور است، به جهت فاصله از مناطق مسکونی، فراوانی گیاه هایی که مورد تغذیه گورخر قرار دارد، و... از هر لحاظ این منطقه واجد شرایط بسیار مطلوب است.

پروژه انتقال گورخرهای آسیایی از چه سالی کلید خورد؟

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست اظهار کرد: یکی از وظایف سازمان محیط زیست در کنار حفاظت از حیات وحش و زیستگاه‌ها و جلوگیری از انقراض گونه‌هایی که در معرض انقراض هستند و یا معرفی و احیاء گونه‌هایی است که به نحوی از بین رفتند؛ در دهه 50 و 60 پارک ملی کویر به جهت اینکه اوایل انقلاب بوده است و هنوز سازماندهی خوبی انجام نشده بود، مورد اشغال دامداران قرار می‌گیرد و سال های سال مورد چرای بی رویه از سوی دام ها قرار می‌گیرد و بعضی از گونه های دشتی مانند گور خر ایرانی منقرض می‌شود.

ظهرابی تأکید کرد: سازمان محیط زیست در اجرای وظایف خود، احیاء این گونه را در برنامه قرار داده است و در همین راستا، یک پروژه ای جهت تکثیر و معرفی مجدد گورخر آسیایی در زیستگاه ها داشتیم که از دهه 70 آغاز شده است و در سال 75 و 76 تعدادی گورخر از خارتوران شاهرود زنده گیری شد و به استان یزد منتقل شد تا جمعیت گورخر در آن منطقه افزایش پیدا کند، از زیستگاه یزد نیز به چند سایت مختلف در مناطق مختلف منتقل شد.

وی ادامه داد: در حال حاضر در استان سمنان این گونه احیاء شده و به طبیعت برگشته است و این پروژه نیز از سال 92 از سرگیری شد و تعدادی گورخر آسیایی از استان یزد به پارک ملی توران منتقل شد و در طرح تکثیر و پرورش جمعیت آن افزایش پیدا کرد و سپس پروسه انتقال آنها به پارک ملی کویر در گرمسار آغاز شد و در همان موقع سایت توران نیز با هدف افزایش جمعیت و تکثیر و پرورش گورخر آسیایی شکل گرفت، تا بتوانیم تعدادی از گونه های آن گله را به پارک ملی کویر منتقل کنیم.

80 گورخر در اسارت، 1400 گورخر در طبیعت

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست کشور همچنین اضافه کرد: در حال حاضر حدود 80 رأس گورخر آسیایی در سایت های مختلف در اسارت هستند، و حدود 1400 رأس نیز در طبیعت وجود دارند؛ در دو منطقه حفاظت شده بهرام گور در استان فارس که بیشترین جمعیت گورخر را دارد، و در منطقه خارتوران شاهرود نیز حدود 250 رأس گورخر آسیایی وجود دارد.

پیش از این عباسعلی دامنگیر، مدیرکل محیط زیست استان به دلیل قصور و کوتاهی در پروژه انتقال گورخر ایرانی رسما عذرخواهی کرده بود.

به گزارش ایسنا و بر اساس اعلام سایت سازمان حفاظت محیط زیست، عباسعلی دامنگیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان، ضمن اظهار تاسف مجدد بابت تلف شدن پنج راس گورخر در پروژه انتقال از پارک ملی توران به پارک ملی کویر، از تمام مردم، دوستداران محیط زیست و حیات وحش و مسئولان سازمان، رسما عذرخواهی و معاون محیط زیست طبیعی آن استان را از سمتش عزل کرده بود.

وی، هدف از این پروژه را حفظ این‌گونه بومی ایران بیان کرده و افزود: یکی از دلایلی که این اتفاق ناگوار رخ داده قصور، کوتاهی و اشتباه پرسنل در این امر خطیر است و به همین دلیل معاونت محیط طبیعی استان، به عنوان مدیر پروژه، از سمتش عزل شد و با تمام کسانی که به طور مستقیم در جریان انتقال این گونه ارزشمند جانوری دخیل بوده و اشتباهات آن ها برای این اداره محرز شده، از جمله رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان، برخورد قاطع و قانونی به عمل خواهد آمد.

پیش از این سعید نمکی، مشاور عالی رئیس سازمان محیط زیست کشور از انتقال 4 رأس گورخر آسیایی جدید به پارک ملی کویر در شهرستان گرمسار در استان سمنان خبر داده و  در بازدید از سایت گورخر آسیایی در پارک ملی کویر در جمع خبرنگاران گفته بود: مرحله اول انتقال گورخر ها از پارک توران به پارک ملی کویر، متأسفانه بدون هماهنگی با سازمان انجام شد و کار کارشناسی دقیقی انجام نشد و از روش هایی استفاده شد که گرچه این روش ها در دنیا نسبتاً معمولی است ولی درست و کارشناسی انجام نشد.

وی افزود: مرحله دوم که انتقال 4 رأس از استان یزد به پارک ملی کویر بود، بسیار خوب هدایت شد، و در این مرحله، 4 رأس از گور خرهای آسیایی از استان یزد به پارک ملی کویر در استان سمنان منتقل شدند، در این روش از یک مدل بومی برای انتقال استفاده شد، اعتقاد ما بر این است که توان و تجربه ی بدنه کارشناسی قدیم محیط زیست به عنوان بزرگترین سرمایه می تواند به کار بیاید، در این روش، انتقال گورخرها با روش زنده گیری بدون استرس انجام شد.

مشاور عالی رئیس سازمان محیط زیست کشور ادامه داد: این روش با زنده گیری سنتی که با کمند و تعقیب کلی استرس به حیوان وارد می شود و روش مدرن که از بیهوشی برای گرفتن حیوان استفاده می شد تفاوت داشت، داروهای بیهوشی دارای عوارض زیادی از جمله عوارض کبدی، کلیه حاد و مزمن برای حیوان است، افزایش درجه حرارت در حیوان را به دنبال دارد و در مرحله اول یکی از علل از دست رفتن آن 5 گورخر آسیایی این بود که از روش بیهوشی استفاده کردند.

نمکی تصریح کرد: در این روش جدید که 4 گورخر استان یزد به پارک ملی کویر منتقل شدند، روشی است که به عنوان نشنال مدل یا یک مدل ملی ثبت خواهیم کرد، در این روش، حیوان بدون هیچ استرسی، دعوت می شود، حتی هدایت هم نه، بلکه دعوت می شود به یک محیط محدودتر با یک مکانیزم کنترل تغذیه ای در یک منطقه محدودتر و بدون کوچکترین استرس و آسیبی در آن منطقه قرار می گیرد.

وی اضافه کرد: این گورخرهایی که از یزد به پارک ملی کویر وارد شدند هیچ گونه استرسی ندارند  و کاملاً حالت طبیعی دارند. این فرآیند انتقال در مرحله بعدی هم با همین روشی که آزمودیم، ادامه خواهد داشت، روش های معمول انتقال یک گونه از یک منطقه حیات وحش به منطقه دیگر، بدون مرگ و میر نیست و در استانداردهای جهانی درصدی را برای مرگ و میر و آسیب مجاز می دانند، این روش ملی به عنوان یک روش تجربی، نشان داد که درصد آسیب و مرگ و میر در این مرحله صفر است.

انتهای پیام