به گزارش ایسنا، با انتشار تبلیغی برای فروش «پایه ستون آتشکده و آتشدان» متعلق به دشتستان استان بوشهر که در سایتی اینترنتی متعلق منتشر شده بود، مسئولان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر، تبلیغ را پیگیری می‌کنند و کسی که خود را صاحب اثر معرفی کرده بود، توسط یگان حفاظت میراث‌فرهنگی دستگیر می‌شود.
این حرکت را که توسط یکی از اداره‌های میراث فرهنگی استان‌های کشور انجام شده است، سوای در نظر گرفتن عملیات مختلف یگان حفاظت میراث فرهنگی که دست‌کم هفته‌ای یک‌بار خبرهایی از کشف و ضبط آثار تاریخی از قاچاقچیان آثار تاریخی دارد، باید یکی از مهمترین اقدامات حقوقی و قضایی در مقابل قاچاقچیان آثار تاریخی دانست و نه تنها این قشر، بلکه کسانی که بدون اطلاع از ضوابط میراثی به راحتی زمینه‌ی خرید و فروش آثار تاریخی را در سایت‌های اینترنتی فراهم می‌کنند.
شاید بهتر است داستان را به چگونگی ورود به صفحه‌ی اینترنتی یکی از سایت‌هایی که بدون هیچ نظارتی که البته متولیان‌اش خود را از این اقدام مبرا کرده‌اند، آغاز کرد.
راه‌های وارد شدن به این صفحه به راحتی آب خوردن است. آدرس سایت را وارد کنید. با کلیک روی بخش "سرگرمی‌ها" و سپس انتخاب صفحه "کلکسیون و سرگرمی" می‌توانید وارد بخش "اشیای عتیقه" شوید و ...
هر چند هدف از راه‌اندازی سایت را «خرید و فروش بدون واسطه‌ی آنلاین» اعلام کرده و نوشته‌اند «امتیاز برندشان در تمامی مراجع قانونی ثبت شده است»، اما به نظر می‌رسد هنوز از برخی قوانین و مقررات برای فعالیت سایت‌شان اطلاع ندارند، چون خریدار و فروشنده آثار تاریخی به‌راحتی می‌توانند بدون هیچ مجوزی برای شیء تاریخی تبلیغ کنند یا آن را از طریق سایت اینترنتی خریداری کنند.
با این وجود در هیچ کدام از لینک‌های توضیحی این سایت، نشانی از وجود ضوابط و مقررات و برنامه‌هایی که بر اساس آن روند کار انجام می‌شود، وجود ندارد. اما برای الصاق هر آگهی رایگان به سایت که این روزها مخاطبان زیادی هم دارد، می‌توانید برای کالا یا خدماتتان عکسی نیز انتخاب کنید. به این ترتیب میلیون‌ها کاربرِ این سایت اینترنتی به آسانی آگهی شما را می‌بینند و بر اساس محل آگهی شما را راحت‌تر می‌کنند.
در کنار همه این تبلیغات آن سایت خود را از هر گونه خطایی هم مبرا می‌کند: «در این سایت کاربران مستقیماً با هم تماس می‌گیرند و هیچ واسطه‌ای در این میان وجود ندارد، پس دقت فرمایید که در خرید و فروشِ شما دیوار هیچ دخالتی ندارد و کاربران باید خودشان جنبه‌های مختلف امنیتی را در نظر بگیرند.» ولی این ایمنی که از آن حرف زده می‌شود، اصلا چیست؟
هر کدام از صفحه‌های اشیای عتیقه را که باز می‌کنید، بسته به نوع جنس و ادعایی که برای تاریخی بودن و قدمت آن‌ها مطرح شده است، قیمت‌ها نیز متفاوتند.
«تعدادی سنگ‌های قدیمی دوران کوروش باستان به فروش می‌رسد»، «درب (در) قاجار»، «دق‌الباب قدیمی اصل» این‌ها نمونه‌هایی انگشت‌شمارند، از چیزی بیش از صد عنوان تبلیغ شیء عتیقه که البته بیش از نیمی از آن‌ها اصلا به این صفحه ربطی ندارد و در جایی اشتباه به ثبت رسیده‌اند، یا اصلا شئی تقلبی هستند که فروشنده سعی دارد آن را جای اثر اصلی جا بزند.
می‌توانید در این سایت از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را خرید و فروش کنید و هیچ کس جلو شما را نمی‌گیرد، اما این‌که آثار تاریخی را بتوان در کدام طبقه‌بندی بین این دو صفت خرید و فروش کرد، خود حدیث مفصلی است از بی‌توجهی‌ها به آثار تاریخی و قوانینش در کشور، آن هم وقتی در میان این تبلیغات، معرفی کارشناس آثار تاریخی و عتیقه هم به چشم بخورد...
جرمی که از آن اطلاعی ندارند
اما در این میان یک پرسش مطرح می‌شود، اصل این اتفاق یعنی خرید و فروش آثار تاریخی در فضای مجازی، خارج از تقلبی یا اصل بودن آثار، آیا یک جرم محسوب می‌شود؟
ابراهیم شقاقی، مدیر کل اداره حقوقی و املاک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه به ایسنا توضیح می‌دهد.
«تبلیغات غیر مجاز مانند مشروبات الکی، با ممنوعیت خرید و فروش در هر نقطه مواجه هستند، این بحث را می‌توان به جرایم رایانه‌ای نیز نسبت داد. در قانون جرایم رایانه‌ای این وجود دارد که هر گونه تبلیغ غیرقانونی، ممنوع و غیرمشروع مجازات دارد. خرید و فروش آثار تاریخی براساس قوانین آثار تاریخی یعنی قانون مجازات اسلامی و هر گونه کاوش غیر قانونی، تبلیغ برای حمل و فروش آثار تاریخی ممنوع است.»
او انجام هر کدام از این تبلیغات در فضاهای مجازی را نیازمند مجوز سازمان میراث فرهنگی می‌داند و ادامه می‌دهد: باید حتما از سازمان میراث فرهنگی مجوز خرید و فروش را داشته باشند، تا آن اثر قابلیت فروش داشته باشد.
وی حتی در مورد مجازات تبلیغ خرید و فروش آثار تاریخی در فضای مجازی نیز اظهار می‌کند: اگر شخص فروشنده سوءنیت نداشته و نسبت به این که عمل‌اش غیرقانونی است، آگاه نباشد، در نخستین قدم از سوی دادگاه مطبوعات به وی تذکر اولیه داده می‌شود، اما اگر تکرار جرم صورت گیرد، نسبت به وی اعمال مجازات می‌شود.
او ادامه می‌دهد: مسئولان سایت‌ها موظف به بررسی مطالبی هستند که در آن‌ها منتشر می‌شود، نه تنها در سایت‌های تبلیغاتی، بلکه در سایت‌هایی که به صورت آنلاین کالا خرید و فروش می‌کنند. حتی در کانال‌های ثبت شده در فضای مجازی نیز مسئولیت به عهده‌ی مسئولان آن سایت است.
شقاقی با تاکید بر این‌که اگر مسائل خلاف قانون در این سایت‌ها منتشر و تبلیغ شود، مجازات خرید و فروش آن نیز برای افراد، جزای نقدی و حبس برای به دنبال دارد دارد، می‌افزاید: در موارد این چنینی جرم رخ داده را به پلیس فتا اعلام می‌کنیم، او سایت را بررسی می‌کند و در صورت درست بودن رخداد، با تائیدیه پلیس فتا، میراث فرهنگی به مجتمع قضایی کارکنان دولت طرح شکایت می‌کند، تا روند قضایی چنین پرونده‌هایی شکل گیرد.
مدیر کل حقوقی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، تاکید می‌کند: میراث فرهنگی باید به طور دائم این گونه موارد را رصد کند تا در صورتی‌که اطلاعاتی با این مشخصات منتشر شود، بتوان عکس‌العملی شدید نسبت به آن داشت.
تبلیغ املاک و اموال تاریخی در سایت‌های اینترنتی ممنوع است
ناصر امیرزاده، مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر که درباره اثر تاریخی به دست آمده بیشتر توضیح می‌دهد، می‌گوید: در یک سایت اینترنتی تبلیغاتی کرده بودند، پیگیری کردیم، شخص تبلیغات کننده دستگیر شد، در بررسی اولیه تشخیص داده شد که اثر متعلق به دوره ساسانی است.
وی با بیان این‌که بعد از این اتفاق به گردانندگان این سایت تذکر داده می‌شود، ادامه می‌دهد: در صورت بروز چنین تبلیغاتی به نیروی انتظامی اعلام می‌کنیم. درست نیست سایتی بخواهد کالای قاچاق تبلیغ کند.
او با بیان این‌که تبلیغ اموال و املاک تاریخی ممنوع است و آن پیگیرد قانونی دارد، می‌افزاید: آثار تبلیغ شده شامل آتشدان، گوپال و تعدادی دیگر اشیای تاریخی فرهنگی متعلق به دوره ساسانی هستند.
میراث فرهنگی اگر شکایتی دارد، اعلام کند
سید مرتضی موسویان، رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال اما به نظر می‌رسد چنین اقدامی را چندان غیرقانونی نمی‌داند، با توجه به توضیحات او به نظر می‌رسد قوانینی که میراث فرهنگی از آن‌ها حرف می‌زند با قوانینی که بر فضای رسانه‌های دیجیتال حاکم است، تفاوت‌هایی دارند.
او در این زمینه به ایسنا می‌گوید: اگر شکایتی از این سایت اینترنتی دارید، رسما برای من بفرستید من این را پیگیری می‌کنم. بنابراین اگر کسی به عنوان میراث فرهنگی نسبت به این نوع تبلیغات معترض است، می‌تواند با نوشتن نامه‌ای به مرکز فناوری اطلاع رسانی دیجیتیال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، این اتفاق و نتیجه آن را پیگیری کند.
وی با تاکید بر این‌که؛ در حال راه‌اندازی زیرساخت‌هایی هستند تا با کمک دستگاه شامد طلایی – شناسه الکترونیکی محتوای دیجیتال- به سایت‌های اینترنتی داده شود، می‌گوید: اکنون سایت اینترنتی مورد نظر شامد نقره‌ای دارد.
او در مورد چگونگی صدور مجوز برای این نوع سایت‌ها اظهار می‌کند: اصولا خرید و فروش به هر شکلی باید دارای مجوز از اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی باشد. بنابراین برای مشخص بودن افرادی که که این مجوز را دارند، لوگوی "هوشمند شامد" را طراحی کرده‌ایم .
به گفته‌ی وی، چنین سایت اینترنتی در واقع یک مؤسسه فرهنگی دیجیتال، با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال است. بنابراین بستر ایجاد آن مانند یک "اپ" است؛ یعنی دارای نرم‌افزار کاربردی یا یک بستر عرضه است که از مرکز رسانه‌های دیجیتال مجوز فعالیت گرفته است.
سمیه ایمانیان - ایسنا
انتهای پیام