دوران پرفروغ جشنواره تئاتر دانشگاهی به سر آمده است؟

بیش از دو دهه از برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی می‌گذرد؛ جشنواره‌ای که با تمام فراز و فرودهایش در دورانی استعدادهای را معرفی کرد که این روزها از چهره‌های تئاتر ایران هستند، اما این جشنواره دیگر رونق سابق را ندارد و شاید اگر همین روند را ادامه بدهد در یکی دو سال آینده برگزار شدن و نشدنش فرقی نداشته باشد.

به گزارش ایسنا، جشنواره تئاتر دانشگاهی که امسال ۲۱امین دوره برگزاری خود را به دبیری حسین عبداللهی پشت سر می‌گذارد، اولین دوره‌اش را سال ۱۳۷۶ برگزار کرده است. با نگاهی به تاریخچه برگزاری این جشنواره که بعد از تاسیس مجامع کانون‌های فرهنگی هنری دانشجویان توسط وزارت علوم ایجاد شد، می‌توان دید که هفت دوره اول این جشنواره در بهمن ماه و پس از آن یعنی از هشتمین دوره، به اردیبهشت‌ماه منتقل شده است.

این جشنواره که از ابتدا زیر نظر وزارت علوم و دانشگاه‌های کشور بوده است هر سال با مشکلاتی تکراری مواجه بوده است، از دیر اعلام شدن  دبیر گرفته تا بودجه اندک و کم‌توجهی و عدم حمایت از طرف سازمان‌های فرهنگی هنری  کشور که از همین منظر، به نظر می‌آید این دوره سرآمد دوره‌های قبلی خود قرار گرفته است.

جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی که در طی این بیست و یک سال توانسته مورد استقبال دانشجویان و قشر دانشگاهی کشور قرار بگیرد و سعی داشته خروجی‌های خوبی برای تئاتر کشور داشته باشد تا کنون با فراز و نشیب‌های فراوانی مواجه بوده، اما در چند سال اخیر به شدت دچار رکود، رخوت و بی نظمی‌های شده است. به طوری که حکم دبیری ۲۱ امین دوره این جشنواره اواخر دی ماه صادر شد و این یعنی فقط حدود ۴ ماه فرصت تا انجام تمام برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری یک جشنواره!

سالن‌های اجرای گروه‌های شرکت کننده در جشنواره نیز در دوره‌های مختلف ثابت نبوده است و گاهی به دلایل مختلفی تغییر کرده است. این فشردگی‌ها و بی‌نظمی‌ها تا جایی ادامه داشت که امسال نشست خبری و همچنین اقدام به فروش بلیت نمایش‌ها همزمان با اولین روز برگزاری این جشنواره انجام شد و به نظر می‌رسد که نبود برنامه‌ریزی درست در خود ستاد جشنواره هم جدی است.

قطعا این جشنواره برای اجرای درست نیاز به اساسنامه یا آیین‌نامه‌ای  دقیق دارد که بتوان هر سال متناسب با آن برنامه ریزی و فعالیت کرد در حالی که هر سال که می‌گذرد انگار نگاه تولیدی و سرمایه محور به گونه‌ای بیشتر شود که بیشتر سازمان‌ها و مراکز فرهنگی درصورتی تمایل به مشارکت داشته باشند که برایشان آورده مالی به همراه داشته باشد.

بارها دبیران دوره‌های مختلف این جشنواره از بی‌مهری‌ها به این جشنواره دانشگاهی اعتراض کرده‌اند و خواستار اجرای سازمان‌مند آن شده‌اند و به نظر می‌رسد بیشترین بی‌مهری در این سال‌های اخیر از سوی متولی اصلی برپایی جشنواره وجود داشته است. البته نباید فراموش کرد که اختلافات مدیریتی و شاید کمرنگ شدن نقش کانون‌های دانشجویی در کم‌خاصیت شدن این جشنواره نقش بسزایی داشته‌اند.

برهمین اساس یک سوال مهم درباره جشنواره تئاتر دانشگاهی این است که آیا برگزاری این جشنواره جزو اولویت‌های وزارت علوم قرار دارد؟ اصلا آیا جایگاهی در این وزارت‌خانه دارد؟و در طول سال چه برنامه‌ریزی‌هایی برای آن در نظر می‌گیرد؟

در این باره حسین عبداللهی دبیر ۲۱امین جشنواره تئاتر دانشگاهی در گفت‌وگویی با ایسنا با  تاکید بر اینکه "برای برنامه ریزی و برگزاری یک جشنواره حداقل به ۹ ما زمان نیاز است" گفت: فشردگی زیادی برای برگزاری این دوره جشنواره وجود داشت. من حکم خود را اواخر دی ماه گرفتم بنابر این در یک پروسه سه ماهه باید تمام کارها اعم از نگارش فراخوان، انتشار فراخوان، دریافت آثار، بازبینی و انتخاب آن‌ها را انجام می‌دادیم و متاسفانه با تعطیلات زیادی هم در این ایام مواجه شدیم و به خاطر ایام عید حدود ۲۵ روز تعطیل بودیم.

او ادامه داد: مهم ترین چیزی که این جشنواره نیاز دارد، زمان است. کمبود زمان باعث به وجود آمدن آشفتگی‌ها و فشردگی‌هایی در جشنواره شد که در نهایت امکان اجرای ایده‌هایمان را از ما گرفت. با وجود آنکه همه ما روی این جشنواره عِرق داریم و دانشجویان تئاتری آن را دوست دارند، اتفاق بدی در حال وقوع است، آن هم این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی آیین نامه‌ای مدون ندارد و نگاه سرمایه محور به فرهنگ و هنر ضربه بزرگی به این حوزه زده است.

دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی درباره علت دیر آغاز شدن فروش بلیت نمایش‌ها هم بیان کرد: آثار بخش مناطق ما ۷ اردیبهشت ماه مشخص شد و تا ما بخواهیم با کارگردان رایزنی کنیم و این اثر در جدول قرار بگیرد و مکان و زمان اجرای آن مشخص شود چند روز گذشت. بنابر این مگر می‌شود پیش از آنکه آثار انتخاب شوند بلیت فروشی را آغاز کرد؟ یعنی به نوعی ما در این زمان معجزه کرده‌ایم.

عبداللهی با انتقاد از شیوه حمایت‌هایی که از طرف وزارت علوم و دانشگاه‌ها به این جشنواره شده است، گفت: ما فقط یک تنخواه از وزارت علوم گرفتیم و با آن این جشنواره را برگزار کردیم و بقیه هزینه‌ها را مدیران بخش‌های مختلف از جیب خودشان پرداخت کرده‌اند. کسی که انتخاب می‌کند در جشنواره تئاتر دانشگاهی فعالیت کند، می‌داند که قرار است هزینه‌هایی از جیب خودش بپردازد که ممکن است هرگز برنگردد. نکته اینجاست که دانشگاه‌ها هم از حمایت از این جشنواره دست کشیده‌اند و انگار نه انگار که این جشنواره برای پویاتر کردن فضای دانشگاهی ایجاد شده است ولی در این سال‌ها نگاهشان عوض شده است و به جای حمایت، تقاضای پول کرده‌اند.

دبیر ۲۱امین جشنواره تئاتر دانشگاهی اضافه کرد: باید مسئولین، از وزارت علوم گرفته تا دیگر نهادهای فرهنگی برای بچه‌ها و برگزاری چنین جشنواره‌هایی انگیزه ایجاد کنند. این جشنواره از طرفی هیچ پول و بودجهای نداشته باشد و در شرایط اضطراری هم هیچ حمایتی از آن نشده است از طرف دیگر زمان هم نداشته است. این روند واقعا همه‌ی تیم اجرایی را دچار فرسودگی می‌کند. به طور مثال الان که نباید ما در آستانه‌ی جشنواره درگیر تخفیف گرفتن از سالن‌های اجرای نمایش باشیم! سالن‌های نمایشی که تا سال پیش حامیان این جشنواره بودند، امسال برای در اختیار گذاشتن سالن‌هایشان تقاضای پول کردند. خانه هنرمندان و به خصوص سالن انتظامی که هویت دانشجویی دارد و دانشجویان تئاتری سالها در آنجا اجرا کردند و یکی از مقرهای اصلی جشنواره در طول این سالیان خانه هنرمندان بوده است، نیز چنین برخوردی با ما داشتند.

او در پاسخ به این سوال که چنین جشنواره‌ای که از اهمیت بالایی در بین اهالی تئاتر و همچنین پرورش هنرمندان برخوردار است، چرا به چنین روزی افتاده و به نظر می‌رسد از اعتبار آن کاسته شده است، توضیح داد: با وجود آنکه در این دو دوره اخیرِ جشنواره کیفیت آثار، رشد خوبی داشته که البته این اتفاق فقط به خاطر برگزاری این جشنواره نیست، گویی در این چند سال از میزان اهمیت آن کاسته شده است اما نکته اینجاست که این روند فقط مخصوص این جشنواره هم نبوده و جشنواره فجر هم به همین پدیده دچار شده است. انگار دیگر نام این مراسم جشن نیست و به یک سوگواره  تبدیل شده‌اند.

عبداللهی در پایان گفت: مسائل اجتماعی و اقتصادی می‌تواند از علل کاسته شدن اهمیت و اعتبار این جشنواره‌ها باشد. حتی می‌توان گفت که متولیان امر فرهنگ و هنر بد عمل کرده‌اند. اینقدر بد بوده که رفته رفته همین مخاطبان و علامندان و حتی خود ما که از کنشگران آن بودیم کم آورده‌ایم. ورودی این جشنواره در این سالها تغییر چندانی نداشته است اما هزینه تولید یک نمایش خیلی تغییر کرده است. جوایز این جشنواره خیلی بیشتر نشده اما هزینه تولید اثری که بتواند این جایزه را دریافت کند بیشتر شده است. بنابر این یک دانشجو باید با چه انگیزه‌ای وارد جشنواره شود و در واقع دانشجویان وسعشان نمی‌رسد که بیش از این از جیب خودشان برای برگزاری یک جشنواره خرج کنند.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ / ۱۱:۵۶
  • دسته‌بندی: سینما و تئاتر
  • کد خبر: 97021709029
  • خبرنگار : 71583