حسین درخشان در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد سیل‌های اخیر در استان‌های شمال شرقی کشور اظهار کرد: سیل‌هایی که پیش از این هم در کشور رخ داده بودند، تاثیرهایی مانند همین سیل‌های اخیر را داشت. در سیلی که در چالوس، کن و الشت کردان رخ داد نیز بارندگی‌های شدید باعث ایجاد سیلاب شده بودند. اغلب این سیل‌ها هم در تابستان رخ می‌دهند زیرا زمین خشک ‌است و به آن صورت که باید، آب را جذب نمی‌کند.

مدیر کل هماهنگی عملیات سازمان امداد و نجات هلال احمر در مورد علت تبدیل شدن بارندگی‌ها به سیل نیز گفت: اصلی‌ترین دلیل که بارندگی‌ها در مناطق الشت، سیجان و کن به سیل تبدیل شده بودند، دستبرد مردم به منابع طبیعی بود. از آنجایی که چند سالی است کشور ما درگیر خشکسالی است و بارندگی‌ها کم است، سطح آب رودخانه‌ها پایین رفته و مردم در کنار رودخانه‌ها و مکان‌های خوش آب و هوا سکونت می‌کنند و تا جایی که می‌توانند به حریم رودخانه نزدیک می‌شوند. در این شرایط وقتی بارندگی رخ می‌دهد دِبی رود بالا می‌رود و به دنبال آن خسارت‌هایی به بار می‌آید. به عنوان مثال در سیل الشت، کودکی به دلیل اینکه کنار رودخانه بود جان خود را از دست داد.

این کارشناس امداد و نجات در مورد دلایل بروز سیل اضافه کرد: ساخت و سازهای غیر مجاز و همچنین عدم لایروبی رودخانه‌ها و مسیل‌های عبور آب در مواقع عادی نیز از دیگر دلایل تبدیل بارندگی‌ها به سیل است. در مواقع عادی برای حفظ سطح رودخانه‌ها باید آن‌ها را لایروبی کرد. وقتی این کار انجام نمی‌شود، گل و لای، درختان و زباله‌ها در مسیر رودخانه باقی می‌مانند و این مسئله باعث می‌شود که آب، زودتر از سطح رودخانه بالا بیاید.

تاثیر ساخت پل‌های غیراستاندارد بر روی رودخانه در بروز سیل

درخشان در مورد تاثیر ساخت پل‌های غیراستاندارد بر روی رودخانه در بروز سیل عنوان کرد: در برخی از مناطق روی رودخانه‌ها پل‌های کوچکی برای عبور و مرور احداث می‌کنند که استاندارد نیست و این کار باعث می‌شود در بارندگی‌های شدید خس و خاشاک درون رودخانه‌ها پشت این پل‌ها گیر کند. در این شرایط پل به صورت یک سد مقابل آب عمل می‌کند و آب، پشت آن جمع می‌شود و در نهایت به دلیل فشاری که وارد می‌شود پل می‌شکند. اگر چنین پل‌هایی روی رودخانه‌ها ساخته نشود، آب می‌تواند به مسیر خودش ادامه دهد و تبدیل به سیل نشود. وقتی این پل‌ها می‌شکنند، در ادامه مسیر هر چیز دیگری که در مسیر باشد را هم با خود می‌برند و به همین دلیل مردم یکباره با حجم زیادی از آب مواجه می‌شوند. بنابراین اگر این پل‌های غیراستاندارد ساخته نشود چنین اتفاقی نمی‌افتد.

وی به عدم توجه مردم به هشدارهای سیل اشاره کرد و گفت: قبل از وقوع سیل هواشناسی هشدارهای زیادی را داده بود و حتی این هشدارها از طریق شبکه‌های استانی بخش‌های سیل‌زده کشور اطلاع‌رسانی شده بود. ولی متاسفانه خیلی از مردم به این هشدارها توجه نمی‌کنند و فکر می‌کنند که مرگ فقط برای همسایه است. به همین دلیل مردم چندان به نکات ایمنی توجه نمی‌کنند.

درخشان ساخت‌و سازهای اطراف رودخانه‌ها را از عوامل دیگر بالا رفتن تلفات سیل دانست و گفت: ساختن این مکان‌ها و حضور مردم در آنها به افزایش خطر منجر می‌شود. به عنوان مثال در سیل آذربایجان غربی 44 نفر به این دلیل جان خود را از دست دادند که از مسیر رودخانه جاده رد شده بود و آنها در این بخش در حال تردد بودند.  

این کارشناس امداد و نجات در مورد اینکه چرا اجازه ساختن جاده و مکان گردشگری در اطراف حریم رودخانه‌ها داده می‌شود؟ اظهار کرد: از آنجایی که در چند سال اخیر کشور ما با خشکسالی مواجه بوده آب سطح بعضی از رودخانه‌ها خشک شده و متاسفانه به این مسئله که این مسیر رد شدن آب است توجه نمی‌شود. با این حال من فکر می‌کنم که در این شرایط نمی‌توانیم مسئولیت را به یک بخش و سازمان معطوف کنیم بلکه مسئولیت اصلی به دوش خود مردم است. اگر هر شهروندی مسئولیت خود را قبول کند و بداند که عبور و مرور و اسکان در چنین مکان‌هایی خطرناک است در آنجا حضور پیدا نمی‌کند. بنابراین هرچه این حس مسئولیت بیشتر شود می‌توانیم شاهد کمتر شدن خسارات باشیم. یک شهروند مسئولیت‌پذیر وقتی می‌بیند کسی تخلف کرده و در مکانی غیر مجاز مکان گردشگری احداث کرده از آن استفاده نمی‌کند.

درخشان بر ضرورت افزایش آگاهی مردم تاکید کرد و گفت: مردم باید مدیریت بحران و مدیریت ریسک را بشناسند. اگر اینطور باشد دیگر یک راننده در مسیری که پر از آب شده با خودرو حرکت نمی‌کند و یا وقتی شرایط حساس باشد به جای اینکه به فکر نجات خودروی خود باشد، جانش را نجات می‌دهد. در حالی که اگر میزان آب 30 سانتی‌متر بالا آمده باشد این امکان را دارد که حتی یک خودرو را از بین ببرد. متأسفانه این رفتارها از عدم شناخت ما از مخاطرات نشأت می‌گیرد.

مردم باید انواع شرایط اضطراری را بشناسند

وی با اشاره به ایجاد حساسیت میان مردم بعد ازحادثه پلاسکو اظهار کرد: بعد از حادثه پلاسکو آمارها نشان می‌داد که گرایش مردم برای بیمه کردن خانه‌ها زیاد شده است ولی پس از گذشت چند ماه از آن ماجرا انگار همه چیز فراموش شد و حجم تقاضاها کاهش پیدا کرد. به محض اینکه در تهران زلزله کوچکی رخ می‌دهد همه در تب و تاب ایجاد بسترهای اسکان اضطراری می‌افتند ولی بعد از مدتی فراموش می‌کنند. متاسفانه این مسئله به عنوان دغدغه مورد توجه دائم جامعه قرار نمی گیرد. همان‌طور که تبدیل اینترنت 4G به 4.5G برای مردم دغدغه است حوادث هم باید مورد توجه آنها قرار بگیرد.

این کارشناس امداد و نجات به نقش رسانه‌ها اشاره کرد و گفت: مردم باید انواع شرایط اضطراری را بشناسند و این کار از طریق آموزش‌های مختلف باید داده شود و مردم آگاه شوند.  رسانه‌ها در زمینه آگاه‌سازی مردم، یکی از مهمترین نقش‌ها را دارند. باید در مورد حوادث  شفاف‌سازی شود. در این صورت مردم به نسبت به حوادث حساس می‌شوند. متاسفانه خیلی‌ها از اینکه روی حوادث تمرکز شوند می‌ترسند ولی باید یک ترس آگاهانه میان مردم ایجاد کرد.

انتهای پیام