بهمن کشاورز در گفتوگو با ایسنا، درباره منشور حقوق شهروندی که قرار است فردا با حضور رییس جمهور رونمایی شود، گفت: در مورد نفس لزوم چنین منشوری و اینکه چرا بررسی و آشکارسازی آن این اندازه به طول انجامیده، بحث های فراوانی شده است و بنده به سهم خود بارها در این مورد گفته و نوشتهام.
کشاورز ادامه داد: هر چند فصل سوم قانون اساسی حقوق مردم ایران را تقریبا به تفصیل بیان کرده است اما قطعا در جای جای قانون اساسی و بیرون از فصل سوم مطالبی مطرح شده که در بردارنده حقوق مردم - شاید نه با صراحتی که حقوق مندرج در فصل سوم مورد بحث قرار گرفته است - باشد. در عین حال چه بسا چیزهایی باشد که حق مردم است اما از فرط بداهت و صراحت قانونگذار ورود به آنها را در قانون اساسی لازم ندیده شده باشد. منشور حقوق شهروندی می تواند آنچه که در فصل سوم آمده به علاوه موارد اخیرالذکر باشد، البته فراموش نکنیم مردم صاحبان مملکت هستند و حقوقی که دارند حقوقی ذاتی است که خداوند متعال به آنان عنایت فرموده است و دولتمردان و نظام و نهادها و ارگان ها همه و همه کارگزاران و خادمان این مخدومان و صاحبان حق هستند؛ بنابراین تکرار مطالب مربوط به حقوق ملت هر اندازه هم که باشد نه تنها زیاد نیست، بلکه کم است.
وی افزود: اینکه بررسی و بازخوانی و تنقیح و تکمیل این منشور به طول انجامیده هیچ اشکالی ندارد؛ زیرا وقتی از "منشور" صحبت میکنیم آن هم منشوری که حقوق شهروندی را در بردارد، موضوع شوخی بردار نیست و هیچ کمبود و رخنهای را در آن نمی توان پذیرفت. از این رو هرگونه بازخوانی و بررسی و اصلاح این منشور ولو اینکه زمان برده باشد یا ببرد بلااشکال است.
کشاورز با یادآوری اینکه هر جا در طول تاریخ با مجموعهای به اسم "منشور " برخورد می کنیم با سندی مهم و تاریخی مواجه هستیم، گفت: واضح است قسمت هایی از این منشور که در فصل سوم قانون اساسی آمده در قوانین عادی ضمانت اجرا دارد. مضافا اینکه ماده 570 قانون مجازات اسلامی ضمانت اجرای کلی همه حقوق اساسی مردم را اعلام کرده است اما چه بسا پس از انتشار این منشور به مواردی در آن بر بخوریم که به عنوان حق ملت و مردم اعلام شده اما فاقد ضمانت اجراست. صرف اعلام این موارد این خاصیت را دارد که صاحبان حق را به تامل و تفکر و مطالبه وادار خواهد کرد. در عین حال اعلام این حقوق گام نخست است و برای پیش بینی ضمانت اجرای آنها در قوانین عادی که امید است مجلس محترم و دولت در این زمینه اقدام کند.
رییس اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) در پایان خاطرنشان کرد: نکته بسیار مهم اینکه رونمایی منشور به تنهایی البته بسیار مهم و مفید است، اما بدون آموزش جدی و فراگیر محتوای آن تاثیر و فایده کامل و ویژه را نخواهد داشت. این آموزش - همچنان که بارها گفته و نوشته ایم - در سطح رسمی از کودکستان تا پایان دوره متوسطه و در سطح عمومی از طریق صدا و سیما و سایر رسانه ها باید به طور وسیع و فراگیر انجام شود.
انتهای پیام