به گزارش ایسنا، دکتر علی باصری با بیان اینکه استرس یک بیماری مزمن و نتیجه شرایط سخت کاری است، تاثیر مستقیم این فرایند بر زندگی انسان را یادآور شد و لزوم مقابله عالمانه با ایجاد و تداوم استرس را یک ضرورت دانست.

او ماهیت کار کردن در دنیای کنونی را همراه با تغییرات گسترده‌ای عنوان و اضافه کرد: نسبت به گذشته، تحولات بسیاری در تمام عرصه‌های شغلی، مانند هنرمند، جراح، مدیرعامل و مدیر فروش، رخ داده که هیچ شخصی در هیچ مسوولیتی، از این امر مستثنی نبوده است و همه مستلزم رویارویی و پذیرش تغییرات هستند.

باصری، اضافه کرد: نشانه‌های استرس شغلی در افراد مختلف بوده و به عوامل بیشماری، مانند موقعیت و شرایط کاری، مدت زمان قرار گرفتن در معرض استرس و میزان استرس وارد شده به فرد، بستگی دارد.

سرپرست گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه، بی خوابی، اضطراب و تنش، غیبت در کار، افسردگی، خستگی، ناامیدی، عصبانیت در حد افراطی، مشکلات خانوادگی، بیماری‌های جسمی مانند میگرن، سردرد، سوء هاضمه و دیسک کمر و گردن را، از نمونه‌های بارز استرس شغلی، عنوان کرد.

او استرس شغلی را ناشی از مشکلات پیچیده و فراوان برشمرد و گفت: ناامنی شغلی یکی از استرس‌های شغلی به شمار می‌آید، به این ترتیب که ادارات سازمان یافته در حال تغییر و دگرگونی است و نتیجه آن چیزی جز تغییر و تحول در ساختارهای اقتصادی نیست.

باصری فاکتورهایی مانند سازماندهی مجدد تشکیلات، ارزیابی و ادغام شرکت‌ها را عامل اصلی ایجاد استرس برای کارکنان، عنوان و اضافه کرد: چنین اصلاحات اساسی و بنیادینی بر روی همه مشاغل، تاثیر می‌گذارد.

او ادامه داد: تقاضای بالا در اجرا، داشتن شغل متناسب با روحیات و انتظارات فرد، حجم بالای کار، انتظارات غیرواقعی در انجام وظایف، ساعت‌های طولانی کار، مشکلات شخصی یا خانوادگی، نداشتن مهارت کافی در شیوه انجام کار، تکنولوژی، نبود حمایت مسئولان از کارکنان، خویشاوند بودن با برخی همکاران، گرایش شدید به اتمام پروژه‌ها در مدت زمان معین، می‌تواند کارمندان را از نظر جسمی و روحی، تحت فشار قرار دهد.

شناخت عوامل استرس زا 

وی استرس را نقطه آغاز ابتلا به افسردگی دانست که می‌تواند بر سلامت جسم و روح تاثیر بگذارد، از این رو شناخت عوامل استرس‌زا و آنچه را که برای کاهش این عوامل می‌توانیم انجام دهیم، دارای اهمیت است و گفت: هر فرد در زندگی اهداف، فعالیت‌ها، فراز و نشیب‌هایی دارد، اما وقتی از حد بگذرد، خطر آفرین می‌شوند.

سرپرست گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای پیشگیری از استرس‌های کاری پیشنهاد داد؛  اگر احساس می کنید کار شما زیاد است و کلافه می شوید، از کار دست بکشید، چند نفس عمیق و آرام بکشید تا آرامش خود را بازیابید.

این پزشک متخصص گفت: استرس پیامی است که به شما می‌گوید باید مواظب خود باشید و تا حد امکان عوامل استرس‌زا را از زندگی خود، دور کنید. استرس ذهن را مختل می‌کند، بهترین راه برای خالی کردن ذهن این است که، فعالیت‌هایی انجام دهید که تمرکز شما را روی دست‌ها یا بدنتان بگذارد، وقتی دست‌ها و انگشتان شما این حرکت‌های ریتمیک آشنا را انجام دهند، سیگنال‌هایی به شما فرستاده می‌شود که آرام می‌شوید و احساس آرامش به شما دست می‌دهد.

او توصیه کرد: هر روز چند دقیقه در فضای آرام، چشمان خود را ببندید و روی تنفس تمرکز کنید، خود را در مکانی آرام و شاد تجسم کنید؛ زیرا تحقیقات نشان می‌دهد که وقتی تصویرسازی شاد و آرامش بخش انجام دهید، بدنتان هورمون استرس‌زایی کورتیزون کمتری ترشح می‌کند.

وی تاکید کرد که مصرف الکل، سیگار، مواد مخدر و کافیین زیاد، ممکن است آرامشی موقتی در فرد ایجاد شود اما بعد از یک مدت بسیار کوتاه و مصرف مداوم این مواد، اثرات منفی استرس افزایش یافته و بدن به چرخه آزاردهنده استرس وارد می‌شود.

راهکارهای مقاومت در برابر استرس

باصری در خصوص راهکارهای مقاومت در برابر استرس گفت: اگر از موقعیت فعلی خود راضی هستیم و احساس امنیت می‌کنیم، باید به خاطر داشته باشیم، که تغییراتی که در طی زمان به وقوع می‌پیوندد، موقعیت و جایگاه ما را مستحکم‌تر و عینی‌تر می‌کند.

او ادامه داد: باید ذهن خود را از قید و بند منفی بافی رها کرده و از افکاری مانند ترس و وحشت، خشونت و کینه ورزی که خود به خود، موجب خلق استرس بیشتری می‌شوند، به شدت دوری کنیم و با تلاش، روش‌های مثبتی برای مقابله با استرس‌های روزمره، بیابیم.

این پزشک متخصص تاکید کرد: نگرش خود را نسبت به مسایل جاری انعطاف پذیر کنیم، چگونگی تفکر ما نسبت به شرایط و وضعیت‌های گوناگون بر واکنش، نسبت به محیط و شرایط مختلف، تاثیر بسیاری می‌گذارد و اگر بتوانیم وضعیت و شرایط را مثبت ارزیابی کنیم، قادر هستیم سطح استرس خود را کاهش دهیم.

باصری گفت: اگر دارای افکار منفی باشیم، سطح استرس در ما افزایش می‌یابد و در نتیجه به بدن خود، آسیب می‌رسانیم. از طرفی مهارت مدیریت زمان را یاد بگیریم، زیرا مدیریت زمان باعث می‌شود از وقت خود به خوبی استفاده کنیم و در نتیجه استرس ناشی از کمبود وقت را کاهش دهیم.

سرپرست گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد علوم پزشکی شیراز، با بیان اینکه می‌توان تکنیک‌های مبارزه با استرس را، بسته به نوع شخصیت و علاقمندی خود، انتخاب و عوامل استرس‌زا را در زندگی، محیط کار و خانواده خود ردیابی کرد، گفت: در این ارتباط می‌توان؛ از دوستان، اعضای خانواده و مشاوران، کمک گرفت.

او ادامه داد: از طرفی باید در یک زمان فقط یک کار را انجام دهیم تا فشارها، کاهش پیدا کند و سعی کنیم پیشنهادهای دیگران را در کمک به خود، ارزیابی کرده، توانایی‌های خود را بشناسیم و بیش از حد، از خود انتظار نداشته باشیم. با دیگران مشورت کنیم، کارهایی را انجام دهیم که برای ما شادی‌آفرین باشد.

باصری گفت: یک واکنش نسبت به استرس، خشمگین شدن است، پس بهتر است درباره شیوه غلبه بر خشم خود، هم بیشتر بیاموزیم. از اوقات استراحت و روزهای تعطیل که حق ما است، استفاده کنیم. با ورزش و برنامه‌های تفریحی مناسب، از خود مراقبت کنیم. از وضعیت جسمی خود آگاه باشیم. برنامه‌های زندگی را اولویت بندی،  وقت خود را تنظیم و  از رقابت با دیگران خودداری کنیم.

سرپرست گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز معتقد است که برای رفع استرس در محیط کار، می‌توان ابتدا محیط کار خود را راحت و متناسب با نیازهایمان درست کرده، اعتماد به نفس خود را تقویت کنیم، زیرا این کار به ما کمک می‌کند تا خود را از تقاضاهای غیر معمول دیگران، حفظ و در رفع نقص‌های کاری کارکنان، یکدیگر را یاری کنیم. از سرکوب کردن استعدادهای بالقوه خود و دیگران، اجتناب کنیم.